Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker Makedonya ziyaretiyle birlikte 2018’de AB üyeliğine aday Arnavutluk, Sırbistan, Karadağ, Kosova ve Bosna Hersek gibi Balkan ülkelerini kapsayan bir turneye başlayacak.
 
Katılım öncesi, aday ülkelere 1 milyar euro’dan fazla yardım tahsis eden komisyon, bu tutarın 2007 ile 2017 yılları arasında ödenen 9 milyar dolara eklendiğini söyledi.
 
Bölgedeki AB şirketleri son 5 yılda 10 milyar euro yatırım yaptı. Ancak Komisyon’a göre üyelik, ekonomik bir proje ile sınırlı değil, bloğa katılmadan önce standartlara uyulması, siyasi yapı ve şeffaflık, bu ülkeler arasındaki ilişkiler ile halen süren düşmanlıklar bulunuyor.

Komisyon raporunda Aday ülkeler arasındaki sınır sorununun ve uyuşmazlıkların birçoğunun 90’larda Yugoslavya’nın kanlı patlamasından miras kaldığını belirtiliyor.
 
Brüksel, sıkı üyelik gerekliliklerinden ötürü AB üyeliği konusunda halen uzun bir yol olduğunu söylüyor. Juncker, “AB’nin kapıları, ancak her ülke kriterleri yerine getirdiğinde, yeni üyelik süreçlerine açıktır” diyerek, Brüksel’in durumunu ifade ediyor.
 
Juncker “Bu kriterlerin, hukuk devletinde, yolsuzlukla mücadele etmek, iyi komşuluk ilişkileri kurmak ve temel reformların yapılması ihtiyacı için gerekli olduğunu” ifade etti.
 
Karadağ ile birlikte, en büyük Batı Balkan ülkesi olan Sırbistan’ın katılımı için açık görüşmeler ve hatta 2025’te olası bir katılım tarihi ile en ileri seviyede görünüyor.
 
Merkez sağcı lider Alexander Vosic’in görüşüne göre bu tarih “halk için çok önemli.”
 
Moskova ile tarihi ittifakın sürmesinden yana olan Vosic, Belgrad’ın bağımsız olarak tanımadığı Kosova konusunda “zor kararlar” alınması gerektiğini de söylüyor.
 
Karadağ’da, AB’ye yakın bir baskı grubu olan Avrupa Hareketi, Brüksel 2025’i “cesaretlendirici değil, çok iddialı” olarak nitelendiriyor.
 
Juncker ayrıca “başlangıç tarihinin, teşvik için bir tarih” olduğunu da belirtti. Son tarih Makedonya, Arnavutluk, Kosova ve Bosna-Hersek için ise belirsiz. 2014’ten beri aday olan Arnavutluk, 2018’de müzakerelere başlamayı umuyor. Başbakan Edi Rama, Sırbistan ile “aynı zamanda hızlı bir şekilde ilerlemek ve AB’ye katılmak” istediğini söylüyor.
 
Makedonya, Atina’nın itirazlarını bastırmak için Yunanistan ile arasındaki çeyrek asır boyunca ülke adıyla ilgili ihtilafı çözmek zorunda kaldı. Tartışmalar ilerleme kaydediyor gibi görünüyor.
 
Sosyalist Başbakan Zoran Zaev, ülkesinin “doğru yolda” olduğunu ve “Sırbistan ve Karadağ’ı yakalamak” için umutlu olduğuna inanmak istiyor.
 
Bosna-Hersek Başkan Vekili Bakır İzzetbegoviç, “AB yolunda şimdiden önlerine çıkanları bir araya getirebilecekleri konusundaki kararlılıklarını” dile getiriyor. Ancak ülke Boşnaklar, Hırvatlar ve Sırplar arasında bölünmüş bir liderlikten rahatsız. Batı yandaşı olan Kosova halkı ise AB’nin vizeleri kaldırmasını bekliyorlar.
 
Cuma günü, Avrupalı liderler bloğu geride bırakarak, bütçe açığını doldurmak için daha fazla para çekme önerileri üzerine Brüksel’de düzenlenen gayri resmi bir zirvede bu konuyu tartıştı.
 
AB Konseyi Başkanı Donald Tusk, İngiltere dışındaki ülkelerde bir araya gelen 27 AB liderinin savunma, göç ve güvenlik konularında daha fazla para harcamak istediğini söyledi. Ancak toplantı, 15 milyar euroluk açığı kapatmak için her bir ülkenin ortak bütçede ne kadar ödeyeceği üzerinde fikir birliğine varılamadı. Tusk, “Birçoğu, 2020 sonrası bütçesine daha fazla katkıda bulunmak istemekte. Önceliklerinin bütçenin büyüklüğüne bağlı olduğu açık ve bu bağlamda Brexit’in neden olacağı gelir açığını düzeltmek zorundayız” diye konuştu.
 
İngiltere, mevcut bütçeyle ilgili yükümlülüklerini ödemeyi kabul etti, ancak AB’den Mart 2019’da tamamen ayrılacak. Tusk, Cuma günü yaptığı açıklamada, Brexit sonrası ilişkinin geleceği konusundaki İngiliz vizyonunun “basit illüzyonlara dayandığını” söyledi.
 
Tusk, İngiltere Başbakanı Theresa May ile önümüzdeki hafta Mart ayında yapılacak zirvede bir araya gelecek ve önümüzdeki ay AB-İngiltere ilişkileri konulu müzakerelerin ilkelerini özetleyeceğini söyledi.