Almanya Şansölyesi Angela Merkel, dün nükleer anlaşmayı korumakla birlikte İran’ın Suriye’deki füze programını ele alma çağrısında bulundu. Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’na (IAEA) İran’ın nükleer silah üretmek için gizli bir program üzerinde çalıştığına dair deliller bulunduğunu iddia eden İsrail’in sunduğu belgeleri hızla incelemeye çağırdı.
Almanya Şansölyesi, dün yaptığı açıklamada, İsrail’in İran hakkındaki bilgilerini IAEA’ya hızla iletmesi çok önemli. Merkel, İran’ın füze programının ve Suriye’deki siyasi etkisinin tartışılması gerektiğini vurguladı. Reuters’in haberine göre Avrupa Birliği (AB) üyelerinin çoğunluğunun bu görüşte olduğunu belirten Merkel ayrıca, “İran ile mevcut bulunan nükleer anlaşma iptal edilmemeli. Ancak bununla ilgili müzakerelerin çerçevesinin genişletilmesi gerekiyor. Özellikle de nükleer anlaşmanın korunmasını ve müzakere çerçevesinin genişletilmesini savunmaya devam edeceğiz” ifadelerini kullandı.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, geçtiğimiz Pazartesi yaptığı açıklamada, İsrail istihbaratının, İran’ın nükleer silah üretmek için gizli bir program üzerinde çalıştığına dair delillere ulaştığını iddia etmişti. Tahran yönetimini gelecekte kullanmak durumda kaldıkları takdirde nükleer silahların nasıl oluşturulacağına dair geniş bilgiyi gizlemekle suçladı. Söz konusu açıklama ABD’yi 2015 yılında İran ve dünya güçleri arasında imzalanan anlaşmadan geri çekilme yönündeki düşüncesini kuvvetlendirdi.
“İran’ın nükleer silahlara başvurmasına izin veremeyiz”
Öte yandan, Alman Haber Ajansı’nın (DPA) verdiği bilgilere göre Almanya Hükümet Sözcüsü Steffen Seibert, dün başkent Berlin’de yaptığı açıklamada, “IAEA’nın İsrail’in elinde olan bilgileri mümkün olduğunca hızlı bir şekilde değerlendirmek için derhal harekete geçmesi gerekir ” şeklinde konuştu.
Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas, Alman Bild gazetesine aynı bağlamda yaptığı açıklamalarda IAEA’nın İsrail’in, elindeki İran’ın aleyhine olan bilgileri incelemesinin gerekliliğine dikkati çekti. Söz konusu bilgilerin İran’ın nükleer anlaşmayı ihlal ettiğine dair kanıt olup olmadığını bilinmesi gerektiğini vurguladı.
Maas açıklamalarının devamında, “İran’ın nükleer silahlara başvurmasına izin veremeyiz. Viyana Konvansiyonu tarafından sağlanan kontrol mekanizmaları devreye sokulmalı ve bu mekanizmalar korunmalı” ifadelerini kullandı.
2015 yılında imzalanan nükleer anlaşmaya göre İran’ın nükleer programının özünü oluşturan kısımları kökten kısıtlayıp nükleer silah üretmemeli.
“Geniş bir müzakere hazırlığı yapmamız gerek”
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise konu hakkında, Avustralya Başbakanı Malcolm Turnbull ile Sidney’de gerçekleştirdiği toplantının oturum arasında, Trump’ın İran’la 2015’te imzalanan anlaşmaya devam edip etmeyeceğini bilmediğini söyledi. Batı’daki çoğu ülke bu anlaşmayı İran’ı engelleyebilecek en iyi anlaşma olarak görüyor.
Macron, İran ile 6 büyük güç arasındaki anlaşmaya saygı duyulması gerektiğini söyledi. Macron, “Karar ne olursa olsun. Bundan daha geniş bir müzakere hazırlığı yapmamız gerek. Hiç kimsenin bölgede savaş yaşanmasını istediğine inanmıyorum. Hiç kimse bölgedeki gerginliği tırmandırmak istemiyor. Müzakereler, İran hükümetinin şu anki nükleer faaliyetini izlemek için çok önemli ve en iyi yol” şeklinde konuştu.