Uzaktan bakıldığında Zunnali caddesi Berlin’deki diğer caddelerden farklı görünüyor. Ağaçlar yollara taşmış. Küçük binaların çatılarından kırmızı tuğlaları görülüyor. Berlinlilere kara tarihi hatırlatmak için restore edilmeye cesaret dahi edilmemiş birkaç metruk bina…

Bu caddeni sakinleri burada çalışanlar bu tarihi hatırlamak için bir şeye ihtiyaç duymuyor.Zihinlerinde o görüntülerle yaşıyorlar. Bu caddeye yakından bakacak olursak yapısıyla hatta sesiyle tamamen farklı.

Berlin’de tepeden görünen binalar, aşağı indikçe değişiyor. Arap harfleriyle yazılan isimler ve afişler göze çarpar. Dükkan isimleri ‘Yasemin eş-Şam’, ‘el-Dimeşki’ ve ‘Şam Pazarı’. Caddeden Arapça sesler duyuluyor. Bu cadde de yapılan sohbetleri dinlediğinizde konuşanların Alman olmadığını kolaylıkla anlarsınız.

Zunnali Almanya’ya gelen birçok sığınmacının evi haline geldi. İki yıl önce Berlin’e gelen Suriyeli Muhammed şöyle diyor “Buradan yaklaşık bir saat kadar uzaklıkta oturuyorum fakat alışveriş yapmak için buraya geliyorum. İstediğim her şeyi burada buluyorum” dedi. Suriye’den gelen mültecilerin birçoğu da onun gibi. Bu cadde ilticanın izlerini mültecilerin üzerinden biraz olsun siler nitelikte.

Berlin’de ‘Arap Caddesi’ olarak bilinen bu yerin tarihi Lübnan iç savaşına kadar dayanıyor. 1980’lerde gelen Lübnanlılar ve Filistinliler Zunnali caddesini yavaş yavaş kendi caddelerine benzettiler. Şavurma ve menakış satan dükkanlar açtılar. Sebzeler arasında molehiya ve bamya sattılar. Helal eti getirdiler. Şehrin belediye başkanın ifadesine göre; bu caddedeki dükkanların yüzde 90’ı Araplara ait.

Lübnan-Filistin renklerine bürünen cadde son zamanlarda Suriye’nin renklerine de bürünmeye başladı. Bir buçuk yıl önce Suriyelilerin açtığı dükkanları görürsünüz. Fakat onların bu ‘istilasından’ eski mahalle sakinlerinin pekte memnun olmadığını görürsünüz. En azından bazılarının…

Suriyelilerin yakın zamanda açtığı bir dükkanda çalışan Rami, “Lübnanlılar hassas. Suriyeli dükkan sahipleri birçok uyarıya maruz kalıyor” dedi. Bir diğer çalışan ise, komşularından gelen şikayetlerden sonra restoranının dış verandasını nasıl kapatması gerektiğini anlatıyor.

Lübnanlı tüccarlar böyle bir duyarlılıklarının olmadıklarını söylüyor. Eski tüccar Melhem “Aksine onlara vergi ve resmi işlemlerde yardımcı oluyoruz” diyor.

4 yıl önce açılan ‘Paşa’ Restoranda çalışanların bir çoğu Suriyeli. Restoran sahibi Yusuf, Suriyelilerin iş başvurusunda bulunduğunu söylüyor. Rami’nin ithamlarını reddederek sadece restoranda siyaset ve mezhepçilik hakkında konuşmanın yasak olduğunu ifade ediyor.

Bu tartışmalara rağmen Zunnali birçok kişi için sıradan bir yer olmaya devam ediyor. Rami “ Burada çalıştığımız zaman kendimizi evimizde hissediyoruz. Ama buradan ayrılınca aslında nasıl bir sorunla karşı karşıya olduğumuzu hatırlıyoruz” diyerek çektikleri sıkıntılara vurgu yapıyor.

Rami evinde, işinde yaşadığı zorlukları unutuyor. Evinden çıkıp gözünü yüksek binalara diktiğinde Şam’da olmadığını hatırlıyor. Merhaba Berlin!