Beyaz Saray Sözcüsü Sarah Sanders, ABD Başkanı Donald Trump’ın, rahip Brunson’ın serbest bırakılmaması meselesinde büyük bir hayal kırıklığı yaşadığını söyledi.
Trump’ın hayal kırıklığı yaşadığına dair gelen bu uyarı, Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton ile Türkiye’nin Washington Büyükelçisi Serdar Kılıç arasında Beyaz Saray’da yapılan ve rahip Brunson konusunda dair herhangi bir net sonuç çıkmayan görüşmeden birkaç gün sonra geldi.
İsminin açıklanmasını istemeyen bir Beyaz Saray yetkilisi, Bolton’un Türk Büyükelçisine Trump yönetiminin Brunson konusunda çok kararlı olduğunu söylediği görüşmenin, rahibin serbest bırakılması konusunda yeni bir şey sunmadığını bildirdi.
Beyaz Saray yetkilisi, Trump ve yönetimin Brunson’ın evine dönmesi için önümüzdeki günlerde ekonomik yaptırımları arttırma anlamında harekete geçmesinin beklendiğini aktarırken, “Sonuçları görmezsek baskı devam edecek” dedi.
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Heather Nauert, Washington’un istediği ilerlemenin rahip Brunson’ın ABD’ye dönüşü olduğunu söyleyerek, Türkiye’deki diğer Amerikalıların ülkeye iadesi hakkındaki görüşmelerin de sürdüğünü belirtti.
Brunsun’ın ev hapsine yapılan itiraza ret kararı
İzmir 2. Ağır Ceza Mahkemesi, Gülen Hareketi ile PKK adına suç işlediği ve casusluk yaptığı iddiasıyla tutuklanan ve cezası ev hapsine çevrilen ABD uyruklu rahip Andrew Craig Brunson’ın ev hapsi ile yurt dışı çıkış yasağının kaldırılması için yapılan itirazı yeniden reddetti.
Brunson’ın bir sonraki duruşması 12 Ekim tarihinde yapılacak.
ABD ve Türkiye arasındaki ihtilaflar azalır mı?
Uzmanlar ve siyasi analistler, Washington ve Ankara arasındaki ihtilafların azalma olasılığına şüpheyle bakarak, ABD’nin talepleri karşısında Türkiye’den gelen ‘meydan okuma ve inatçılık’ içeren açıklamalar ile artan gerginliğe işaret ediyor.
ABD’den ithal edilen bazı ürünlere ek vergi
Ankara, ‘misliyle muamele ilkesi’ ile karar alarak ABD’den ithal edilen bazı ürünlere ek vergi getirdi.
Pirinç, sert kabuklu meyveleri, alkollü içkiler, tütün ürünleri, taş kömürü, binek otomobil gibi ABD menşeili bazı ürünlerin ithalatında ek mali yükümlülük oranlarını artıran Cumhurbaşkanı kararı Resmi Gazete’de yayımlandı.
ABD menşeli binek otomobillere kısa süre önce konan ek vergi yüzde 60’tan yüzde 120’ye, alkol oranı yüzde 80’den az olan içeceklere ise yüzde 140 oranında arttırıldı.
Böylece, Trump’ın, Türkiye’den satın alınan çelik ve alüminyumda gümrük vergisini iki katına çıkaran yaptırım kararına 533 milyon dolarlık ek vergiyle karşılık verilmiş oldu.
Borsadaki yatırımcılar, Türkiye’nin rahip Brunson’ı serbest bırakmasının borsada toparlanmaya yol açabileceğine şüpheyle bakarken, siyasi analistler, yakın vadede iki ülke arasındaki sorunlu ilişkilerin onarılacağı konusunda pek emin değil.
“Washington ve Ankara arasındaki ihtilaf rahip konusunu aşıyor”
Washington’da bulunan düşünce kuruluşu Dış İlişkiler Konseyi’nin Ortadoğu uzmanı Dr. Steven Cook, Washington ve Ankara arasındaki ihtilafın ABD’li rahibin serbest bırakılması meselesini çok aştığını söyledi.
Washington, Ankara’nın Rusya’dan gelişmiş S-400 hava savunma sistemleri satın alma planları konusundaki kaygısını dile getirirken, Suriye dosyası ve ABD’nin DEAŞ’a karşı savaşında büyük rol oynayan Türkiye ise Washington’un Kürtlere olan desteğine tepki gösterdi.
Ankara, aynı zamanda İran’a uygulanan ABD yaptırımlarına uymayı reddettiğini açıklayarak ABD’nin İran’a yönelik plan ve politikalarını da zayıflattı.
Cook, Ankara’nın rahibi serbest bırakmayı kabul ederek ardından bu adımı atmaktan vazgeçmesi nedeniyle Brunson konusunun mevcut sorunları sadece tırmandırdığını dile getirdi.
Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi’nde siyaset ekonomisi konusunda araştırmacı olan Stephanie Segal, Trump yönetiminin Çin ve Rusya dahil bir takım ülkelere karşı ekonomik yaptırım uygulama politikasını izlediğini, Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması’ndan (NAFTA) çekilmekle tehdit ettiğini, Avrupa’dan otomobil ithalatına gümrük vergileri uyguladığını fakat Türkiye’ye karşı alınan çelik ve alüminyuma ek tarife kararının Türkiye ekonomisindeki temel zayıflıkların bir sonucu olarak sadece Türkiye ekonomisinde açık bir çöküşe yol açtığını öne sürdü.
ABD’nin, İran’la ekonomik ilişkilerini kısıtlaması için Türkiye’ye baskı yapmak istediğini belirten Segal, bunun Türk ekonomisi için daha fazla risk anlamına geldiğini kaydetti.
Segal, bu duruma maruz kalan herhangi bir ülkenin yardım için Uluslararası Para Fonu’na (IMF) gittiğine dikkat çekerek, mevcut siyasi koşullar altında, Türkiye’nin ABD’nin taleplerine meydan okuduğu sürece ABD ya da IMF’den destek alamayacağı için finansal ihtiyaçlarını karşılamak için nasıl bir program yürüteceğini görmenin zor olduğunu belirtti.
Bazı yetkililere göre, Ankara ile Washington arasındaki krizin, Güney Afrika, Endonezya ve Kolombiya gibi diğer gelişmekte olan piyasa ekonomilerine olan etkisinden endişe ediliyor.