Myanmar, Arakanlılara (Rogingyalı) yönelik soykırım operasyonlarının başlamasından bu yana geçen bir ay içinde Müslüman azınlıktan 1200’ü çocuk olmak üzere en az 6 bin 700 kişinin öldürülmesine tanık oldu.
Birleşmiş Milletler’in insan hakları ihlalleri ile ilgili yayınladığı son raporda, Myanmar ordusu ve Arakan (Rakhine) eyaletindeki Budist milisler tarafından başlatılan şiddetin yüz binlerce Arakanlıyı komşu ülke Bangladeş’e kaçmaya zorladığı vurgulandı.
Sınır Tanımayan Doktorlar Örgütü’nün yürüttüğü soruşturma sonucunda ölenlerin yüzde 69 ‘unun vurularak, yüzde 9’unun evinde canlı halde yakılarak ve yüzde 5’ inin de dövülerek öldürüldüğü bilgisine ulaşıldı. Çocukların ise yüzde 60’ının vurularak öldürüldüğü tespit edildi.
Örgüt, kurbanların askeri operasyonun ilk ayında, yani 25 Ağustos – 25 Eylül tarihleri arasında öldürülmüş olabilecekleri bilgisini de verdi.
Cenevre merkezli Sınır Tanımayan Doktorlar Örgütü, ellerindeki bulgulara Bangladeş’in Cox’s Bazar bölgesindeki mülteci kamplarında yürüttükleri araştırmalar sonucu ulaştıklarını kaydetti.
Ekim ayı sonlarında Bangladeş’teki mülteci kamplarını ziyaret eden araştırmacılar, Arakanlı mültecilerle yaptıkları görüşmelere dayanarak yaptıkları açıklamada toplam ölü sayısının net olarak bilinmediğini belirtti. Ölü sayısının tahmin edilenden kat be kat daha fazla olabileceğine dikkat çekti.
Myanmar ordu yetkilileri, eylül ayı başında yaptığı açıklamada operasyonlarda ölenlerin sayısının 12’si subay olmak üzere 400’den az olduğunu iddia etmişti.
Müslüman azınlığı tanımayan, vatandaşlık hakkı vermeyen ve onları Bengal olarak nitelendiren Myanmar, operasyonları Arakan Rohingya Kurtuluş Ordusu’nun polis karakollarına saldırmasından sonra başlattığını öne sürmüştü.
Ancak uluslararası alanda yayınlanan bağımsız raporlar bu iddiaları çürüterek ordu ve Budist militanlar tarafından yapılan operasyonların soykırım olduğu yönünde açıklamalarda bulunuyor. Raporlarda ayrıca Arakanlı Müslüman azınlığın yakıldığı, darp edildiği ve tecavüze uğradığı kaydediliyor.
Dram tahmin edilenden çok daha fazla
Sınır Tanımayan Doktorlar’ın Sağlık Direktörü Dr. Sidney Wong, dün yaptığı açıklamada haber ajansları tarafından geçen tahmini ölü sayısının muhtemelen gerçek sayının çok altında olduğu değerlendirmesinde bulundu.
Wong, “Myanmar’dan ayrılmayan ailelerin dâhil edilmediği araştırmalar ayrıca Bangladeş’teki bütün kampları da kapsamıyor” dedi.
Örgüt’ün Arakanlı mültecilerin barındığı kamplarda 2.434’den fazla aileyi kapsayan altı araştırma yaptığını belirten Wong, “Myanmar’daki şiddetin kurbanları ile bir araya geldik. Her iki kişiden biri maruz kaldığı şiddet sonucu aile bireylerinin korkunç yöntemlerle öldürüldüğü veya ağır bir şekilde yaralandığını anlattı. İnsanlar, Myanmar ordusunun Arakanlıları evlerine kilitledikten sonra ateşe verdiğini ve tüm aileleri öldürdüğünü anlattı” ifadelerini kullandı.
AFP’ye konuşan Rangoon’daki bağımsız siyasi analist Richard Horsey, “Sınır Tanımayan Doktorlar tarafından açıklanan tahmini veriler şok edici. Ulaşılan bu sonuçlar kaçınılmaz olarak uluslararası toplumun yeniden buraya odaklanmasına öncülük edecek” diye konuştu.
Myanmarlı yetkililer, uluslararası alan tarafından oluşturulan soruşturma komisyonunun Arakan eyaletindeki çatışma bölgesine girmesini engellemişti.
25 yıldan beri Bangladeş’te yerel mültecilerle çalışan Muhammed Zübeyr, “Sanırım, Sınır Tanımayan Doktorlar Örgütü’nün açıkladığı ölü sayısı gerçeklerden çok daha az. Şiddet nedeniyle neredeyse her Arakanlı aileden çok sayıda ölen oldu. Köylerini terk ederek kaçanlar, yollarda ve evlerde cesetlere rastladılar” diyerek şiddetin boyutunun büyüklüğünü gözler önüne serdi.
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiseri Zeid Raad el Hüseyin, bu ayın başında yaptığı değerlendirmede Myanmar’daki askeri operasyonların ‘soykırım belirtileri’ taşıdığına dikkat çekmişti.
Myanmar hükümeti ise yayınlanan veriler hakkında yorum yapmadı. Arakan’a dair yayınlanan ihlalleri bir kez daha reddetti.