Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ndeki (BMGK) Kuzey Kore yaptırım komitesine uzmanlar tarafından sunulan gizli bir raporda Kuzey Kore’nin nükleer ve füze programının çalışmalarını sürdürdüğü belirtildi. Esed rejimi ile askeri işbirliğinin devam ettiğine de dikkati çeken raporda, Kuzey Kore’nin BM yaptırımlarını ihlal ederek Yemen’deki Husi milislere ve Libya’daki gruplara silah satmaya çalıştığı ifade edildi.
Rapora göre, Esed rejimiyle askeri işbirliği kesintisiz olarak devam etti. Bu çerçevede uzmanlar, balistik füze üretiminde ve diğer yasaklı faaliyetlerde çalışan Kuzey Koreli teknisyenlerin 2011, 2016 ve 2017 yıllarında Suriye’yi ziyaret ettiğini belirtti. 62 sayfa ve 4 ek olarak hazırlanan raporda ayrıca, Suriyeli silah kaçakçısı olarak tanımlanan Hüseyin el-Ali’nin, Kuzey Kore’den Libya ve Yemen’deki silahlı gruplara silah ve balistik füze sevkiyatı yaptığı ifade edildi. Bu çerçevede 2016 yılında el-Ali aracılığıyla Yemen’deki Husiler ve Kuzey Kore arasında “iş birliği protokolü” konusunda Şam’da müzakere yapıldığı, “çok çeşitli askeri ekipman” sağlandığı belirtildi.
Rapora göre Kuzey Kore, 2018’de gemiden gemiye petrol ürünleri ve kömür naklinde büyük artışla BM yaptırımlarını ihlal etmeyi sürdürdü.
Petrol kaçakçılığı
Petrol ürünlerinin Kuzey Kore petrol tankerlerine naklinin “yaptırımları atlatmanın ana yolu” olduğu ifade edilirken, bu operasyonlarda 40 gemi ve 130 şirketin yer aldığına işaret edildi.
Uzmanlar, geçtiğimiz yıl BMGK’da en son yayınlanan yaptırım paketinin, BM’nin kısıtlamaları ihlal edilerek kötüye kullanıldığını savunmuştu.
Raporda, Kuzey Kore’nin Ekim ayından Mart ayına kadar Çin, Hindistan ve diğer bazı ülkelere demir-çelik gibi yasaklı mal ihraç ederek 14 milyon dolar değerinde gelir elde etmeyi sürdürdüğü belirtildi. Ayrıca “Mali yaptırımlar, en zayıf önlemler olmaya devam ediyor. Pyongyang’a uygulanan yaptırımlar, rejim içerisinde en aktif bir şekilde ihlal ediliyor” ifadelerine yer verildi.
Aynı şekilde rapora göre, Kuzey Koreli diplomatlar, birden fazla banka hesabı açarak bu yaptırımları ihlal etme konusunda önemli bir rol oynuyor.
Kuzey Kore ile ortak şirketlerin kurulmasının önlenmesine rağmen, Kuzey Kore yaptırım komitesi, 200’den fazla karma şirketinin bulunduğunu açıkladı. Uzmanlar, bunların birçoğunun Rusya’da inşaat sektöründe ve diğer faaliyetlerde yer aldığını belirtti.
Öte yandan ABD, Kuzey Kore’nin gemiden gemiye yakıt tedarik tavanını aştığının onaylanmasının ardından geçtiğimiz ay BM’deki yaptırım komitesine, “petrol türevlerinin Pyongyang’a teslimini durdurma emri vermesi” çağrısı yapmıştı.
Raporda ayrıca, Kuzey Kore’nin 2018 yılının ilk 5 ayında 500 bin varil petrol ürünü temin ettiği, bu durumun ise uluslararası yaptırımların ihlali anlamına geldiği vurgulandı. ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ise özellikle Rusya’yı uluslararası yaptırımları ihlal ettiği gerekçesiyle kınayarak, 4 Ağustos’ta Kuzey Kore’ye baskı yapma çağrısında bulundu.
Kuzey Kore tarafından BM raporuna ilişkin henüz bir açıklama yapılmadı. Libyalı politikacılar ise rapora dair şaşkınlıklarını dile getirerek, “Libya sınırları ve denizleri açık bir ülkedir. Milisler, ülkedeki kaostan faydalanmaktadır” ifadelerini kullandı. Ulusal Mutabakat Hükümeti’nden bir yetkili de “Biz, Libya’ya silah teminini yasaklayan BMGK kararlarına bağlıyız” açıklamasında bulundu.