Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) 15 üyesinin temsilcileri, Suriye’deki savaşı sona erdirmekle ilgili Batılı ülkelerin sunduğu karar taslakları nedeniyle yaşanan derin ayrılıkların üstesinden gelmek için İsveç’te Suriye meselesini görüşmek için toplandı.
Yıllık toplantılarını New York’ta düzenleyen BMGK temsilcileri, ilk kez farklı bir adım atarak, 1961’de Zambiya’da gizemli bir uçak kazasında yaşamını yitiren dönemin BM Genel Sekreteri Dag Hammarskjöld’e ait olan İsveç’teki evde bir araya geldi. Çiftlik evinde dün başlayan zirveye BMGK’daki 15 büyükelçinin yanı sıra Genel Sekreter Guterres, BM’den 10 diplomat ve kimyasal uzmanlar da katıldı.
İsveç hükümetine göre, New York ve Şam’dan binlerce kilometre uzakta toplanan Konsey, BM barışı koruma misyonlarını güçlendirmenin ve onları daha etkili hale getirmenin yollarını tartışacak.
Nikki Haley ile Vassily Nebenzia’da katıldı
İsveç’te toplanan BMGK üyesi ülkelerin temsilcisi 15 diplomatının arasında ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Nikki Haley ve Rusya’nın BM Daimi Temsilcisi Vassily Nebenzia da bulunuyor.
BMGK, 7 Nisan’da Duma’ya düzenlenen kimyasal saldırıdan bu yana Suriye için 6 kez toplandı. Ancak uygulanacak prosedür üzerinde anlaşmaya varmada başarısız olundu.
Haley, gazetecilere verdiği demeçte, BMGK’nın, Kuzey Kore ile bir araya gelme ve üzerinde yaptırım uygulama konularında başarılı olduğunu, fakat Suriye’de böyle bir başarı elde edemediğini söyledi.
Öte yandan Konsey’in üyesi olmayan bazı ülkeler söz konusu İsveç seyahatini eleştirdi. İsmini vermek istemeyen bir büyükelçi, tepkisini şu sözlerle dile getirdi, “Önlerine sunulan bu kadar tartışma, özellikle de Suriye meselesi varken BMGK’nın uzak bir yere taşınması normal değil. Şu an ciddi bir durum meydana gelse ne olacak?”
İsveç Dışişleri Bakanı Margot Wallström, Suriye’deki çatışmalara barışçıl çözümler bulmak amacıyla planlanan toplanın İsveç’te gerçekleştirilmesinden dolayı duyduğu memnuniyeti dile getirdi. İsveç’in BM Temsilcisi Yardımcısı Carl Skau, gazetecilere yaptığı açıklamada, hedefin ‘diyaloğun yeniden canlandırılması’ ve ‘eylemlerin alçakgönüllülük ve sabırla yeniden hayata döndürülmesi’ olduğunu belirtti.
Ülkesi BMGK’da daimi sandalyeye sahip olmayan diplomat, “Bu, BMGK’nın güvenilirliği için önemlidir” ifadesini kullandı.
Skau, söz konusu toplantının ana gündem maddesinin Suriye’deki çatışma olmadığını ancak konunun, BMGK’da aylardır süren bölünmeden dolayı tartışmalarda yer alması gerektiğini belirterek, “Siyasi alanda ilerlemek için yeni fikirlere ihtiyacımız var” dedi.
Duma’da meydana gelen kimyasal silah saldırısının ardından Esed ve müttefiği Rusya, saldırıda Suriye’nin sorumluluğunu reddetse de Batılı ülkeler Suriye rejiminin kırmızı çizgiyi geçtiğinde ısrar ediyor.
BMGK’nın kararı olmadan Suriye’ye gerçekleştirilen askeri operasyon, Konsey’in daimi üyeleri ABD, Fransa ve İngiltere ile Rusya arasında büyük gerginliğe neden oldu.
Moskova, BMGK’da 2011 yılından beri 12 kez veto hakkını kullandı.