Kampların mülteciler için bir sığınak olması gerekiyordu. Ancak Falmata’nın hayatı bu kamplarda, ilkokuldaki altıncı yılından sonra çalındı. Falmata, evinden kaçırıldı, son üç yıl boyunca Boko Haram militanları tarafından defalarca tecavüze uğradı. Nihayetinde ise geçen ilkbaharda gardiyanlarının uykuya dalmasından yararlanarak kaçtı ve ormanın derinlerine saklandı. Savaş mağdurları için kurulan özel kamplara ulaştığında yalnızdı ve henüz 14 yaşında bile değildi. Falmata, kampa gece yarısı ulaşmıştı ve sabaha kadar orada bekledi. Ardından kendine doğru bağıran bir ses duydu. Çadırın dışına çıkmasını emreden güvenlik görevlisinin sesiydi bu. Falmata korkmuştu ve emre itaat etmek zorunda kaldı. Görevli onu, tecavüz etmek üzere çalıştığı karargâha götürdü. Saatler sonra kampına döndüğünde başka bir görevli daha gelerek Falmata’ya tecavüz etti. Küçük kız daha sonra yaşadıklarını anlatırken “Askerler aynı gün beni o yere götürdüler ve bana tek tek tecavüz ettiler” ifadesini kullandı.
Tecavüz, sekiz yıl boyunca kuzeydoğu Nijerya’yı yıkan ve şiddeti ülkenin sınırlarını aşan Boko Haram’ın savaş sırasında başvurduğu en korkunç uygulamalardan biriydi. BM tarafından yayınlanan verilere göre yedi binden fazla Nijeryalı genç kız ve kadın Boko Haram militanları tarafından cinsel taciz ve tecavüze maruz kalıyor. Terör örgütü, genç kızları ve kadınları kaçırarak onlara tecavüz etmekten vazgeçmiyor. Ancak beklenmeyen ve işin en korkuncu, kadınları korumakla görevlendirilen Nijerya güvenlik görevlilerinin de savaş mağdurlarına tecavüz etmesiydi. Mülteci kampı çalışanları, güvenlik görevlileri, sivil toplum kuruluşları ve BM yetkilileri, sadece geçen yıl Borno eyaletindeki yedi kampta tecavüz, şiddet ve cinsel sömürüye dair düzinelerce rapor hazırlandığını duyurdu.
Nijerya hükümeti, bir yıldan daha uzun bir süredir mülteci kamplarında yaşanan tecavüz iddialarına dair soruşturma başlatacağı sözü veriyor. Ancak kamplardan gelen haberler, askerlerin tecavüzlerinin sürdüğü yönünde. Tecavüze maruz kalan 14 yaşlarında bir kız yaptığı açıklamada, “Askerler gelip beni dövüyordu” dedi. Küçük kız, geçtiğimiz yıl mülteci kampında yaklaşık 10 kez tecavüze uğradığını söyledi. Tecavüzü gerçekleştiren askerler hakkında ise “Hepsi babam yaşındaydı” ifadesini kullandı.
Kamplardaki insanlık dışı yöntemler
Nijerya ordusu, Boko Haram’ın kalelerine ulaşmak için geniş bir alanı tahliye etti. Yüz binlerce Nijeryalıyı ülkenin kuzeydoğusunda bulunan kamplara gönderdi. Sivillerin çoğu, Boko Haram saldırıları arasında kamplara tek başına ulaştı.
Çoğu mülteci kampına her gün yeni mülteciler giriş yapıyor. Mülteciler çoğu zaman yiyecek ve içecek sıkıntısı ile mücadele etmek zorunda kalıyor. Sağlık çalışanları ise onlarca kişinin ölümüne sebep olan kolera salgınını önlemeye çalışıyor.
Kampın giriş ve çıkışları, güvenlik görevlileri tarafından korunurken görevliler kadınlarla ve genç kızlarla birlikte olmaları karşılığında yemek verme pazarlığı yapıyor.
Hükümet yetkililerine göre ise mülteciler, özelikle Boko Haram tarafından gönderilen intihar eylemcilerinden korunmaları için kamplar 24 saat güvenlik görevlileri tarafından denetleniyor.
“Öğretmenler Köyü” adı verilen kamplardan birinde mültecilerden bazıları Nijeryalı güvenlik güçlerinin kurbanlarını seçmek üzere yeni bir yönteme başvurduğunu aktardı. Buna göre önce küçük kızlar askerlere yemek pişirmek üzere çağrılıyor, ardından askerler bu kızlara bulundukları alanları temizlemelerini emrediyor, daha sonra ise onlara tecavüz ediyor..
18 yaşındaki Hadiza’nın yaptığı açıklamalar dramı gözler önüne seriyor:
“İlk başta neler olduğunu bilmiyorduk. Ancak daha sonra kampta askerler için yemek pişiren kızların tecavüze uğradığı hikâyeleri yayıldı. Kampta birkaç hafta kaldıktan sonra yemek pişirmek üzere seçildim. Panik oldum. Akşam yemeğinde 4 görevli benden su vermemi istedi. Daha sonra üç görevli oradan ayrıldı. Diğeri de bana tecavüz etti.”
Hadiza, akrabalarının onu kamptan alarak kendi ülkelerine götürmesiyle ilkbaharda kamptan ayrıldı.
Tedbirler sıkılaştırılıyor
ABD merkezli İnsan Hakları İzleme Örgütü tarafından geçen yıl yayınlanan raporun ardından Nijerya Devlet Başkanı Muhammed Buhari, kamptaki cinsel tacizleri soruşturma çağrısı yaptı.
Buhari’nin müdahalesinin ardından güvenlik personeli daha kapsamlı bir eğitime tabi tutuldu. Kampa en az 100 kadın güvenlik görevlisi atandı. Nihayetinde ise yardım kuruluşlarının ve polislerin açıklamaları cinsel taciz şikâyetlerinde azalma yaşandığı yönünde oldu.
Nijerya’daki ABD Büyükelçiliği de polisin birçok kişiyi cinsel taciz suçlamalarıyla tutukladığını açıkladı. Geçen yıl aralık ayında gerçekleşen tutuklama operasyonlarında iki polis memuru, bir cezaevi bekçisi, bir sivil görevli ve üç asker gözaltına alındı.
New York Times