Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulaziz Buteflika, Mağrib bölgesi liderlerine gönderdiği bir mektupta, ülkesinin bölgeyi stratejik bir seçenek ve popüler bir talep olarak inşa etmeye kararlı olduğunu belirtti. Ağustos 1994 yılında Tunus’ta düzenlenen Mağrip liderlerinin son zirvesinden bu yana Arap Mağrip Birliği’nin varlığı neredeyse yoktu. Öyle ki Cezayir- Fas arasındaki ilişkileri bozan Batı Sahra sorunu, birliğin faaliyetlerinin de donmasına neden oldu.

Buteflika, Arap Mağrip Birliği’nin kurulması için imzalanan Marakeş anlaşmasının yıl dönümü münasebetiyle Fas Kralı 6. Muhammed’e bir mektup gönderdi. Mektupta, “Birliğin canlandırılması ve böylece iki ülkenin ortak çıkarlarının savunulması” konusunda Cezayir’in istekli olduğunun altını çizdi.

Mektupta ayrıca “Kral majesteleri ve değerli kardeşim, Arap Mağrip Birliği’nin kuruluşunun 29. yıldönümü vesilesiyle sizleri Cezayir halkı, hükümeti ve kendim adına samimi ve en iyi dileklerle tebrik ediyorum. Yüce Mevla’dan sizi ve onurlu kraliyet ailesini sağlık ve mutluluk ile şereflendirmesini, kardeş ülke Fas halkının, sizin değerli liderliğiniz gözetiminde ilerlemesini ve kalkınmasını diliyorum” ifadelerine yer verildi.

Buteflika mektupta, “Bu tarihi yıldönümü, Mağrip halklarını bu kardeşlik, dayanışma, iyi komşuluk bağlarına, ortak medeniyetin ve kaderin paylaşılan değerlerine bağlamaktadır. Bu yıldönümü bizi, Mağrip Birliği’nin ilerleyişinin değerlendirilmesine, mevcut çalışma sisteminin geliştirilmesine ve mevcut koşullar uyarınca şekillendirilmesi gerekliliğine iten, nihayetinde birliğin güçlendirilmesine ve desteklenmesine katkı sağlayan bir istasyondur” dedi. Cezayir Cumhurbaşkanı ayrıca, ülkesinin Mağrip Birliği’ni canlandırmak, böylece ulusların ortak çıkarlarını savunmak, artmakta olan zorlukların üstesinden gelmek ve tüm Mağrip halklarının birlik, bütünlük ve uyum içinde yaşamaları için arzu ve taleplerine cevap vermek istediğine dikkat çekti.

Sahra anlaşmazlığı devam ediyor

Buteflika’nın her yıl söz konusu konuyla ilgili olarak Mağrip bölgesindeki mevkidaşlarına seslenmeye devam etmesine rağmen henüz konuya dair olumlu bir gelişme yaşanmadı. Öyle ki bazı gözlemcilere göre, bölgenin en büyük iki komşu ülkesi arasında Sahra anlaşmazlığı hala devam ediyor. Bu bağlamda Cezayir, Batı Sahra’nın bağımsızlığını desteklerken, Rabat ise “Fas egemenliğinde özerklik” projesini benimsiyor.

Öte yandan 1994 yılında Fas’ın Marakeş kentindeki bir otele yönelik terör saldırısının ardından iki ülke arasındaki sınır kapıları kapatıldı. Fas yönetimi, saldırının arkasında Cezayir’in olduğunu iddia etti. Daha sonra 1999 yılında Cezayir’in, “iç savaşa neden olan silahlı grupların Fas tarafından desteklendiğini” iddia etmesi üzerine iki ülke arasındaki ilişkiler tamamen kopmaya başladı.

Diğer taraftan Cezayir Cumhurbaşkanı, Moritanya Devlet Başkanı Muhammed Veled Abdül Aziz ve Tunus Cumhurbaşkanı El-Beci Kaid Sibsi’ye gönderdiği mektupta, “Bu yıldönümü, Mağrip Birliği’nin ilerleyişinin değerlendirilmesine ve mevcut çalışma sisteminin geliştirilmesine katkı sağlayan bir istasyondur. Yıldönümü ayrıca, Mağrip halklarını, kardeşlik, dayanışma ve iyi komşuluk bağlarını, ayrıca ortak medeniyeti, kader, din ve dil değerlerini bir araya getirmek için bir fırsattır” ifadelerine yer verildi.

Aynı şekilde Buteflika’nın mektup gönderdiği kişiler arasında Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) Başkanlık Konseyi Başkanı Fayiz Serrac da yer alıyor.

2005 yılında Arap Mağrip Birliği’nin dönemlik başkanlığının Libya’ya devredilmesi amacıyla Trablus’ta Mağrib zirvesini iyileştirme girişimleri başladı. Fakat Fas ve Cezayir arasında devam eden Batı Sahra krizi sebebiyle toplantılar iptal edildi. 2010 yılında Cezayir ve Fas arasında, 1994’ten bu yana kapalı olan kara sınırlarının açılmasına ilişkin bakanlar düzeyinde karşılıklı ziyaretler konusunda ikili bir anlaşma imzalandı. Ancak kayda değer bir yakınlaşma görülmedi. Bakanlık ziyaretleri daha sonra fiili olarak başlarken aynı sebeplerden ötürü görüşmeler tekrar duraksadı.