Çekya cumhurbaşkanlığı seçimlerinde cumartesi günü yapılan ilk tur sonuçlarında, mevcut Cumhurbaşkanı Milos Zeman oyların çoğunluğunu alarak galibiyetini ilan etti.
Fakat bu çoğunluk, Zeman’ın hemen arkasındaki rakibi Jiri Drahos’u yendiğini söylemek için henüz erken, çünkü iki hafta sonra seçimlerin ikinci turu yapılacak. Öte yanda ilk tur sonuçlarına göre, Zeman oyların yüzde 40,8’ini alırken rakibi yüzde 25,6’sını aldı.
Çekya halkı, 26 Ocak ve 27 Ocak tarihlerinde ilk turda galibiyet elde eden Rusya yanlısı Zeman ve Avrupa yanlısı rakibi Jiri Drahos arasında bir seçim yapmak için yeniden sandık başına gidecekler.
Oyların yüzde 99,89’u sayıldıktan sonra açıklanan resmi sonuçlara göre, Çin ve Müslüman karşıtı görüşleri ile tanınan 73 yaşındaki Zeman’ın eski bir akademisyen olan 68 yaşındaki rakibi Drahos ile arasında büyük bir oy farkı var. Ancak bu durum, Fransız Haber Ajansı’nın (AFP) sorularını yanıtlayan Bağımsız Analist Jiri Pehe’nin dediği gibi, ülkenin ‘kızışan bir ortama’ doğru ilerlediği gerçeğini değiştirmiyor.
Ülkede yapılan anketlerden biri, siyasi tecrübesizliği nedeniyle eleştirilen Drahos’un diğer adayların oylarını kazanarak, ikinci turda seçimleri kazanabileceğini ortaya koydu.
Açıklamalarını sürdüren Analist Jiri Pehe, “Milos Zeman büyük bir problemle karşı karşıya kalacak. İlk turda geride kalan diğer adaylar, Pavel Fisher, Mirek Topolanek ve Michal Horacek’in oylarının ikinci turda Jiri Drahos’a gideceği açık” ifadelerini kullandı.
İlk tur sonuçlarından memnun olduğunu söyleyen Drahos, ikinci turda Zeman’a oy vermeyenlerin kendisine oy vereceğini düşünüyor. ‘Çekya’nın Avrupa ve Atlantik sistemlerinde statüsünün pekiştirilmesi’ vaadinin, seçim kampanyasının en iyi başlıklarından biri olduğunu söyleyen Drahos, rakibinin Rusya ve Çin ile şüpheli bir yakınlaşma içerisinde olduğuna dair dolaylı bir göndermede bulundu. Ayrıca Drahos, Milos Zeman’ın geçiştirdiği sağlık sorunları hakkında da konuştu.
Seçimlerin ikinci turu iki hafta sonra yapılacak. Drahos, tıpkı ilk tur öncesi Zeman dışında tüm rakipleri ile televizyonda kozlarını paylaştıkları gibi, Milos Zeman ile ikinci tur öncesinde karşı karşıya gelmek istediğini belirtti. Milos Zeman ise Drahos’un bu çağrısına, “Bir tartışmaya katılmaktan asla korkmadım, hala genç ve enerji doluyum. Yani rakiplerimle tartışmak benim için bir zevktir. Drahos’u televizyondan duydum ve talebine zevkle karşılık vermek isterim” sözleriyle yanıt verdi. Sonrasında ise Zeman, seçmenlerini ikinci turda oy kullanmaya çağırdı.
Drahos’u tebrik etti
Zeman, “Önceki cumhurbaşkanlığı seçimlerinin birinci turunda yüzde 24, ikinci turunda yüzde 54 aldım. Bu yıl ise, ilk turda oy oranı yüzde 40’ı buldu. İkinci olan Drahos’u ise tebrik ederim” ifadelerini kullandı.
Milos Zeman, özellikle, kırsal bölgelerdeki insanların ve işçilerin desteğini alırken, Jiri Drahos, entelektüel seçmenlerin adayı olarak tabir ediliyor. Oyların yüzde 10,19’u ile ilk turda üçüncü olan Pavel Fischer ise, Çekya’nın eski Paris Büyükelçisi idi. Fischer’ı yüzde 9,14 oy oranı ile iş adamı ve başarılı bir besteci olan Michal Horacek ve yüzde 8,82 oy oranı ile Dr. Mirek Topolanek takip etti.
Çekya Basın Ajansı’nın tahminlerine göre, cuma ve cumartesi olmak üzere iki günde yapılan seçimlerin ilk turuna katılım oranı yüzde 60’a ulaştı ve bu oran, Çekya Cumhuriyeti’nde ilk kez yapılan ve Milos Zeman’ın kazandığı 2013 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde kaybedenlerin toplam oy oranını temsil ediyor.
Öte yandan seçimlerin ilk günü, mevcut Cumhurbaşkanı ve adayı Milos Zeman, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i desteklediği gerekçesiyle FEMEN grubunun protestosuna maruz kaldı.
Ukraynalı aktivist, Zeman’ın oy kullanmak için salona girmesinin ardından hareketlenen FEMEN üyesi Ukraynalı aktivist kadın aniden Zeman’a yaklaştı. Cumhurbaşkanlığı korumaları tarafından müdahele edilen kadın, “Zeman’ın oğlu Putin” diye bağırdı. Sağlık sorunları yaşadığı belli olan ve bilinmeyen bir sebeple koltuk değneği kullanan Zeman ise Eşi İvana ile oylarını kullandıktan sonra salondan ayrıldı. Ancak birkaç dakika sonra geri dönen Zeman, FEMEN üyeleri tarafından Papa’ya da saldırı yapıldığını ve bununla gurur duyduğunu belirtti. Bu seçimler, Çek halkının kendi oyları ile doğrudan cumhurbaşkanını seçtiği ikinci seçim. Daha önce cumhurbaşkanı parlamento tarafından seçiliyor ve cumhurbaşkanlığı genel olarak sembolik bir makam olarak görülüyordu.