İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif başkanlığındaki heyetin, 12 Mart’ta İslamabad’a yönelik gerçekleştirdiği siyasi ve ticari ziyaretin gündemini sınır güvenliği oluşturdu. Bu bağlamda, Zarif’in Pakistanlı mevkidaşı Hoca Muhammed Asıf ile istişarelere başladığı belirtildi.
Ziyaret, iki ülke arasındaki 70 yıllık diplomatik ilişki vesilesi ile gelişti. Ayrıca Zarif ve Asıf, başta terörizm, radikalizm ve uyuşturucu kaçakçılığı olmak üzere iki ülkenin sınır güvenliğini sağlayan siyasi, ekonomi, kültür ve güvenlik alanlarındaki ilişkilerin gelişme yollarını görüştü.
Öte yandan Pakistan Dışişleri Bakanı Asıf, ülkesinin İran ile istikrarlı bir sınır istediğini kaydetti. Bakan, farklı siyasi ve ekonomik alanlarda işbirliği yapmaya hazır olduklarını söyledi. Ancak sınır güvenliği, Zarif ve Pakistan Başbakanı Şahid Hakan Abbasi arasında ‘sınır sorunlarını yönetme’ odaklı toplantıyı gölgeledi.
İran Dışişleri Bakanı ise, iki taraf arasındaki müzakerelerin Afganistan’daki durumun seyrini, bankacılık, enerji alanlarında, bölgesel ve uluslararası konularda işbirliğinin geliştirilmesini içerdiğini belirtti. Bu bağlamda Zarif, ABD’nin geçtiğimiz Ocak ayı ortasında İran’daki protestoların bastırılmasını ve ülkedeki insan hakları ihlallerini kınamak üzere yayınladığı karara karşı İslamabad’ın sergilediği tutuma övgüde bulundu.
İki taraf arasındaki toplantılarda, İran ve Pakistan’dan sağlanan gaz tedariki projesi de ele alındı. Pakistan, İran’ın söz konusu projeyi ertelediğini iddia ederek geçtiğimiz ay projeden çekildiğini açıklamıştı. Cevad Zarif de iki taraf arasındaki projeyi yeniden canlandırmak üzere teknik müzakerelerde bulunarak Petrol Bakanlığı yetkilileri ile görüşme sözü verdi.
Ancak sınır güvenliği konusundaki istişareler, Zarif ve Pakistan İçişleri Bakanı Ahsan İkbal arasındaki toplantıdan daha geniş bir boyut çerçevesinde gelişti.
İki taraf ayrıca, iki ülkenin sınır güvenliği başta olmak üzere güvenlik konularına dair ayrıntıları da görüştü.
İran Dışişleri Bakanına göre, taraflar iki ülke arasında ortak güvenlik komiteleri kurma konusunda mutabık kaldı.
İran Dışişleri raporları da Zarif’in Pakistan ziyaretinin ana hatlarını yayınlarken, ayrıntılara yer vermedi.
Öte yandan Zarif’in Pakistan ziyareti, İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin Hindistan ziyaretinden yaklaşık bir ay gibi kısa bir süre sonra gerçekleşti. Bu bağlamda İranlı Dışişleri Bakanı, Pakistan’dan Çabahar Limanı’nın gelişmesine katkı sağlamasını talep ederek, limandaki İran- Hindistan işbirliğine dair endişeleri dağıtmaya çalıştı.
Cevad Zarif, Tahran’a dönmeden önce Pakistan Meclis Başkanı Serdar Ayaz Sadık ile de bir araya geldi. İran Dışişleri Bakanlığı yayınladığı bir raporda, iki yetkili arasındaki toplantının Suriye ve Yemen üzerine yoğunlaştığı belirtildi.
Öte yandan Pakistan ve İran arasındaki sınır güvenliğine dair müzakereler devam ederken, Sepahnews haber sitesi de iki ülke sınırında saldırı girişimi yaşandığını duyurdu. İran’da yayın yapan siteye göre, İran Devrim Muhafızları sözcüsü ülkenin güneydoğusunda yer alan Seravan bölgesindeki sınır karakoluna yönelik bombalı saldırının engellendiğini açıkladı.
Reuters’ın Devrim Muhafızları’na bağlı Tasnim Haber Ajansı’na dayandırdığı haberine göre, sınır karakoluna bombalı araçla saldırı düzenlemeye çalışan eylemciler öldürüldü. Ve Pakistan sınırına yakın patlayıcılar da etkisiz hale getirildi.
İran Devrim Muhafızları tarafından yayınlanan bildiride, geçtiğimiz Pazar günü geç saatlerde Sistan-Beluçistan eyaletinin İran-Pakistan sınırı yakınlarındaki Seravan bölgesinde çıkan çatışmalarda iki “İran Besic Direniş Gücünün” yaralandığını açıklandı. Bildiride ayrıca, “Teröristler, Devrim Muhafızları’nın sınır mevziine saldırmak istedi” ifadelerine yer verildi.
İran’ın güneydoğusu, rejim karşıtı Baluçi silahlı gruplarının istilası altında. Söz konusu silahlı gruplar, radikalizm ve terörizm suçlamalarını reddederken, ulusal insan haklarını savunduğunu iddia ediyor.
Sünni çoğunluğa sahip Belucistan’da, mahrumiyet ve marjinalleştirilmiş bölgeler arasında sayılıyor. Bölge sakinleri ise, bulundukları alanlarda dini ayrım yapıldığı iddiasıyla yöneticileri suçlarken, Tahran ise bu iddiaları reddediyor.
Muhalif Beluci grupları, İran güvenlik güçlerinde, özellikle de Beluçistan’ın güvenliğinden sorumlu “Devrim Muhafızları”’nda büyük kayıplara neden oldu.
Bu bağlamda Nisan 2017’de, Tahran karşıtı Baluçi “Adalet Ordusu” gruplarıyla yaşanan çatışmalarda 10 İran sınır muhafızı öldürüldü ve onlarca kişi de yaralandı.
AFP’nin Devrim Muhafızları’na bağlı Kudüs Gücü Karargah Komutanı General Muhammed Marani’den aktardığına göre, Pakistan sınırı yakınlarındaki İran Belucistan eyaletinde bir askeri kontrol noktasına yönelik saldırı sonucu, komşu ülkeden sızan dört terörist öldürüldü.
Pakistan konuya dair açıklama yapmazken, Marani ise teröristlerin komşu ülkenin topraklarını saldırı başlatmak için kullandığını kaydetti.
Öte yandan İran, Pakistan’ın doğu bölgelerinin Belucistan’da birçok silahlı operasyon yürütmekle suçladığı Beluci Adalet Ordusu’na destek verdiğini savunuyor.