Cezayir’deki Fransız sömürgesine karşı verilen mücadelenin öncülerinden ve Cezayir eski başbakanı Rıza Malik vefat etti.
Malik, 21 Aralık 1931 yılında Cezayir’in doğusundaki Batna şehrinde dünyaya geldi. Öyle ki bu şehrin dağları bağımsızlık hareketinin başlangıcına ev sahipliği yaptı. O, özgürlük savaşına katılan gençlerin ilk kuşağındandır ki “Cezayirli Müslüman Öğrenciler Genel Birlik İdaresi Komitesi” üyesi ve aynı zamanda “el-Mücahid” şimdiki adıyla Ulusal Kurtuluş Cephesi gazetesinin müdürüydü.
Malik, Cezayir siyasetinin radikal İslamcılarla olan husumetiyle tanınmış en önemli yüzlerinden biri ve devrim liderlerinin sonuncusu olarak kabul edilir. Ülkesi onu ‘Korkunun yerini değiştirmesi gerekir’ sözüyle hatırlıyor. Bu sözü 1993 yılında hükümet başkanı iken söyledi. Malik, 1991’in sonunda ‘İslami Cephenin Kurtuluşu’nun kazandığı seçimlerin sonuçlarını bozma kararını uyguladığında, ordunun yanında duran devlet adamlarının en önemlisi olarak kabul edilir. Bu karar, İslamcılar tarafından şiddetli bir karşılığa sebep oldu ve böylece ülke, hala günümüzde devam eden bir şiddet döngüsüne girmiş oldu.
Geçen asrın doksanlı yıllarında olayların vuku bulmasında Malik’in katkısı olsada bağımsızlık sonrasında gelen dönemlerde siyasette hiçbir etkisi olmamıştır. Bunların en önemlisi Evain görüşmelerindeki rolünde kendini gösteren diplomatik nitelikleridir.
Malik, bağımsızlıktan sonra devrim liderleri arasında şiddetlenen iktidar mücadelesinden uzak durdu. Özellikle, 1978 yılında Bumedyen’in vefatı ve albay eş-Şazeli bin Cedid’in onun yerine geçmesi sırasında iktidar mücadelesinden uzak durdu. 1994 yılında ordunun yönetimi general el-Yemin Zurval’e teslim etmesi kararında ve 1999 yılında onun yerine başkan Buteflika’yı seçmelerinde bir yerinin olup olmadığı bilinmiyor.
Malik, 2000 yılı başında nihai olarak siyasetten çekildi. Malik, Bağımsızlık Tarihi ve Simgeleri kitabını yazdı. Kendisine ait son gazete röportajı geçtiğimiz mart ayına ait. Bağımsızlık görüşmelerinin 55.yılı anısına verdiği röportajda şöyle demişti, “Görüşmeleri büyük zorluklarla yönettik. Cezayir Cumhuriyeti geçici hükümet heyetinden istenen, 1954 yılı kasım ayındaki ilk açıklamada ilan edilen ilkelerin hiçbirinden taviz vermedi. İlkelerden en önemlisi ülke topraklarının bütünlüğü ve Cezayir halkının birliği ve özellikle Cezayir’in tam bağımsızlığıydı.”
Mayıs 1961 ile Mart 1962 arasındaki dönemde Malik, Kurtuluş Cephesi tarafından Evian görüşmelerinde Cezayir heyetinin resmi sözcüsü olarak seçildi. O aynı zamanda 1962 yılı ‘Trablus Kongresi’ anlaşmasının yazarlarından biriydi ki; bu anlaşma bağımsızlığın belirginleştiği en bariz noktalardan biridir.
Bağımsızlıktan sonra birçok diplomatik ve siyasi konumu üstlendi. Öyle ki; Paris, Washington, Moskova ve Londra’ya elçi olarak atandı. Ve 1977 yılında bilgi ve kültür bakanlığı sonra da 1992 yılı Nisan ayında ulusal istişare meclisi başkanlığı yaptı. Sonraki yıl ordu onu devlet üst kurulunda beşinci üye olarak seçti. Bu meclis, İslamcılar’ın parlamentoya karşı yürüyüşünün akabinde ordunun istifaya zorladığı başkan İbn Cedid’in yerine oluşturulan kolektif bir yönetimdir. Daha sonra Malik 1993 yılı şubat ayında dışişleri bakanı, aynı yıl ağustos ayında 1994 yılı başına kadar hükümet başkanı oldu. 1995 yılında ‘Cumhuriyetçi Ulusal İttifak” olarak isimlendirdiği bir parti kurdu ve uzun yıllar başkanlık etti. 2013 yılında yurt dışındaki Cezayirli topluluklar bakanlığını üstlenmiş olan Bilkasım Sahili’ye parti liderliğini braktı.