Washington ve Pekin arasındaki ticari kriz daha da kötüleşip yeni bir aşamaya geldi. Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü, Pekin, Washington’un ticari soruşturmasına karşı çıkarlarını ve şirketlerini korumak için gerekli her şeyi yapacağını açıkladı.
ABD’nin başlattığı soruşturmadan ötürü hoşnutsuzluklarını ifade eden sözcü, bunu sorumsuz bir davranış olarak nitelendirdi. ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin, Çin ticari uygulamalarına karşı attığı doğrudan ilk adım. Beyaz Saray ve ABD iş çevrelerine göre, bu uygulamalar Amerikan sanayisine zarar veriyor.
Pekin, ABD ticari soruşturmasının mevcut küresel ticari sistemi tahrip ettiğini ve iki devlet arasındaki ticari ilişkilerin gelişmesine engel olduğunu ifade etti.
Ticaret bakanlığından yetkili bir isim, basın toplantısı sırasında gazetecilere şunları söyledi,
“Amerika’nın tek yanlı uygulamalarına karşı Çin’in çıkar ve şirketlerini savunmak için gerekli her şeyi yapacağız. Çin’in dışarıdaki Çinli şirketlerin yatırımlarına desteği değişmeyecek. Ancak anlaşmaların denetimi artacak ve öncelik yol bağlantı projelerinde olacak. Biz, tek taraflı ve koruyucu bu uygulamadan hoşnut değiliz. Yasal hakları, Çin’in çıkarlarını ve ticari kuruluşları savunmak için gerekli her uygulamayı gerçekleştireceğiz.”
Trump, Çin’in Amerika’nın fikri mülkiyet haklarını çalmasından soruşturmayı gerektirecek kadar şüphe edildiği zaman, ticarete sınırlama getirmesini gerektiren bir bildiri yayınladı. Trump, Çin’e teknoloji taşımak isteyen Amerikan şirketlerinin de soruşturulmaya dahil edilmesini istedi.
Bu yıl başında Amerikalı bir ekonomi dergisinin yayınladığı bir rapora göre Amerikan şirketleri; tahviller, sigorta, sağlık, sinema, biyoteknoloji ve elektrikli otomobil gibi alanlarda Çin ile eşit rekabete giremedikleri için işlerinin aksadığı ve engellendiğini ifade etti.
Soruşturma yüz günlük bir planın sonunda geldi. Bunu, Çin ve Amerika arasındaki ticari ihlallerle mücadele etmek için Trump ve Çin başkanı Şi Cinping ortaya koydu. İki devletin et ve tavuk ticaretini güçlendirmek için yaptığı uygulamalara rağmen yetkililer yüz günün sonunda bir fikir birliğine varmayı başaramadı.
8 Nisan’da Amerikan ticaret bakanı Wilbur Ross, Başkan Trump ve Çinli mevkidaşı ile ticari ilişkileri geliştirmek için yüz günlük yeni bir plan üzerinde anlaşmaya vardıklarını duyurmuştu. Dünyanın en büyük iki ekonomisinin liderlerinin yüz yüze yaptığı ilk görüşmeden sonra Ross gazetecilere yaptığı açıklamada, “Sorunların yapısına ve boyutuna göre bu iddialı olabilir. Ancak tartışmaların üslubu büyük ölçüde değişti. Ben bunun, iki ülke arasındaki gelişen ilişkiler için çok önemli bir adım olduğuna inanıyorum” dedi.
Mayıs ortasında Washington ve Pekin, Amerikan mali hizmetlerinin yanı sıra- Çin’e kırmızı et ve doğal gaz ihracatının yeniden başlaması için anlaştıklarını duyurmuştu. Bu, krizin çözümü için ilk adım, iki ülke arasındaki gergin iktisadi ilişkileri aşmak için olumlu bir gösterge ve iki ülke arasındaki ticari dengedeki problemleri çözmeyi amaçlayan yüz günlük planın ilk başarısı olarak görüldü.
İki tarafla ilgili sorunlar, Amerika’nın Çin mali hizmetler pazarına girmeyi istemesi, Çin çelik üretim enerjisinin azaltması, otomobil ithalat vergilerinin düşürülmesi, devletin sahip olduğu şirketlerin azaltılması ve Çin’deki yabancı şirketlerin mülk kısıtlamalarının kaldırılmasını kapsamaktadır.
Amerikan hazine bakanlığı, Çin’in pazarını, Amerikan etlerine açacağını duyurdu. Anlaşma gereği Amerikan doğal gaz ihracat şirketlerinin Çin pazarına girmelerinin genişletileceğine işaret etti.
Trump geçen genel seçim kampanyası süresince, adil olmayan ticari uygulamalarla Çin’i suçlayarak, 3,7 milyar doları bulan Çin’le olan ticari açığı azaltmayı vaat etti. Çin, 2003 yılından beri deli dana hastalığının ortaya çıkmasından sonra Amerikan et ihracatını yasaklamıştı. Ancak 20 Temmuzda yüz günlük resmi süre bitmesiyle birlikte özellikle Amerika’nın Çin ile olan ticari açığını düşürmesi noktasında iki ülkenin de yeni adımlar üzerinde anlaşamaması nedeniyle çözüm penceresi büyük ölçüde kapandı. Washington’da yıllık ekonomik diyalog oturumu, basın toplantısının iptal edilmesiyle birlikte süreç bitti. Çin’in Amerika’ya pazarını açtığıyla ilgili hiçbir açıklama yapılmadı.
Kimliğini açıklamak istemeyen Amerikalı bir yetkili Reuters’a şu yorumu yaptı: “İki taraf, açık görüşmeler gerçekleştirdi. Ancak ABD için önem arz eden ortak ticari ve iktisadi sorunların çoğunda bir anlaşmaya varamadılar.”
Yatırımcılar, görüşmelerden çıkan olumsuz göstergeleri ve yeni hiçbir ticari duyurunun yapılmamasını Trump’ın çelik için büyük ölçekli vergi koyması veya ulusal güvenlik sebebiyle belirli ithalat kotalarını zorunlu kılması, çelik sanayi şirket hisselerinin yükselmesine sebep oldu.