Pekin, İpek Yolu’nu yeniden canlandırmak amacıyla Çin ile Avrupa arasındaki kara, deniz ve demir yollarını geliştirmeyi hedefliyor. Çin, yolların Doğu ve Orta Avrupa ülkeleri için bir kapı görevi görmesini hedefliyor. Bu bağlamda Pekin yönetimi, 5 yıl önce kurulan İpek Yolu Grubu ile yürüttüğü çalışmalarına hız verdi.
İpek Yolu Grubu’nun toplantılarının altıncısı dün Budapeşte’de Avrupa ülkeleri hükümet başkanlarının katılımıyla başladı. Zirve kapsamında alt yapının iyileştirilmesi ve söz konusu ülkeler arasında ticaretin kolaylaştırılması için büyük ölçekli bir plan ele alındı. Ayrıca Çin Başbakanı Li Keçiang, Çin’in Avrupa pazarlarına girme hedefi doğrultusunda birçok ülke lideriyle bir araya geldi. Çin Başbakanı zirvede ülkesinin Orta ve Doğu Avrupa’da 3 milyar dolardan fazla yatırım ile projeler yürüteceğini duyurdu.
Çin’in yanı sıra Bulgaristan, Hırvatistan, Çek Cumhuriyeti, Estonya, Letonya, Litvanya, Polonya, Romanya, Slovakya ve Slovenya gibi birçok Avrupa Birliği (AB) üyesi devletin de katıldığı zirvede AB üyeliği bekleyen Arnavutluk, Makedonya, Bosna, Karadağ ve Sırbistan da yer aldı.
Pekin’deki bir Batılı diplomat, Alman Haber Ajansı’na (SPA) yaptığı açıklamada, küçük Avrupa ülkelerinin, dünyanın ikinci büyük ekonomisine karşı dengeleri sınırlandıracak güce sahip olduğunu belirtti. Diplomat “Çin, hegemonya için 16+1 gibi bölgesel bir formül kullanmaktadır. Zira Çin hükümeti gündemi belirler ve yıllık zirveyi ne zaman ve nerede yapacağına karar verir” ifadesini kullandı. Diplomat ayrıca, insan hakları gibi meselelerde bloğun bölünmesi için Pekin’in küçük AB ülkeleriyle ekonomik bağlarını kullandığını kaydetti.
Avrupa Parlamentosu’ndaki siyasetçiler, AB’ye Çin ile ilişkilerinde ortak bir konum benimseme çağrısı yaptı. Bu bağlamda Ticari İşler Komisyonu Başkanı ve Almanya Sosyal Demokrat Partisi’nin üyesi Bernd Lange, dün yaptığı açıklamalarda Çin’in Doğu Avrupa’ya yaptığı yatırımın AB’nin bölünmesi riskini artırdığını savundu. Çin’in Doğu Avrupa’yı destekleyerek Avrupa politikasını doğrudan etkilemesi hususunda bölgede endişelerin arttığını kaydetti. Çin’den bu ülkelere yönelik yapılan para akışının daha kapsamlı bir şekilde denetlenmesi çağrısında bulundu.
Belgrad ile Budapeşte arasındaki demiryolu gibi önceden ilan edilen bazı bölgesel projeler, şeffaflığın bulunmaması nedeniyle AB tarafından incelenmiş ve askıya alınmıştı. Bu bağlamda Li, zirve öncesinde yaptığı açıklamada, Orta ve Doğu Avrupa ülkeleri arasındaki işbirliğinin, karşılıklı çıkarlar üzerinde kurulduğunu belirtti. Li ayrıca, ilişkilerin rasyonalizm ilkesine dayandırıldığını ve küreselleşmenin eğilimleriyle uyumlu olduğunu söyledi. Avrupa Halk Partisi Grup Başkanı Manfred Weber de Çin ile işbirliğinin güçlendirilmesi gerektiğini belirterek “Avrupa ve Çin, uluslararası topluma karşı sürekli olarak artan ortak bir sorumluluk üstleniyor” ifadesini kullandı.
Almanya Başbakanı Angela Merkel’in müttefiki Bavyera Hristiyan Sosyalist Partisi’ne mensup bir siyasetçide Avrupa ülkelerine Çin’e karşı tutum sergilemeleri çağrısında bulundu. SSiyasetçi, “AB, ortak bir oluşum olarak ortaya çıkmalıdır. Bu şekilde Çin’in liderliği karşısında gerekli ağırlığa sahip olabiliriz” dedi.