Çin, Şanghay Uluslararası Enerji Borsası’nda 26 Mart’ta işleme açılması beklenen ham petrollerin yuan cinsinden yapılacak vadeli işlem kontratlarına yönelik hazırlıklarını tamamladı.
Borsa sorumlusu Lu Feng, gazetecilere yaptığı açıklamada Çin’in borsada işlem göreceği vadeli işlem kontratları dışında 19 komisyoncusu olduğunu belirtti. Feng, Çin’in borsa yoluyla riskten korunmayla ve yönetim için bir mekanizma sağlamayla, Londra ve New York’taki büyük spekülasyonlardan uzakta, küresel olarak petrol fiyatlandırmasına katkıda bulunmayı amaçladığını vurguladı.
Çin, yuanı petrol ticaretinde dolar karşısında önemli bir para birimine dönüştürmek istiyor. Ancak şu anda dünyanın en büyük petrol ithalatçısı olsa bile Çin’in bunu gerçekleştirmesi uzun zaman alabilir.
19 Mart’ta Bloomberg tarafından yayınlanan bir rapora göre Çin’deki tüccarların petrol depolama maliyetini dünyanın geri kalanına göre daha düşük tutacak olan Çin, söz konusu hamlelerle spekülasyonları sınırlandırmak istiyor.
Depolama maliyetiyle ilgili olarak, Şanghay Borsası, 20 Mart’ta maliyetin varil başına 0,2 yuan olacağını ve bunun mal sahibinin veya acente tarafından ödeneceğini açıkladı.
Borsa tarafından yapılan açıklamada tedavül payının kontrat değerinin yüzde 7’si ile sınırlandırıldığı ifade edildi.
Kontratların Ortadoğu’dan “Umman ham petrolü, Dubai ham petrolü, Abu Dabi’den Aşağı Zakkum ham petrolü, Katar deniz petrolü, Yemen’den Mesile ham petrolü ve Basra ham petrolü” olmak üzere 6 ham petrol ürünü de dâhil 7 tür ham petrolü içereceği belirtildi.
Şanghay Uluslararası Enerji Borsası, vadeli işlem kontratlarının işleme açılmasından bir gün önce referans fiyatların bir listesini yayınlayacak. Bu durum, tüm kuruluşların vadeli işlemlere başlamadan önce hazırlanmalarını, risk önleme ve istikrarlı piyasa işlemlerini sağlamalarını gerektirecek.
Şanghay borsasında işlem görecek 7 ürünün teslimatı ve depolanması için hazırlıklar ise halen devam ediyor.
6 ham petrolün vadeli işlemlerinde ürün teslimi için 6 belirli depo kullanılacak ve bu petroller Yangtze Nehri deltası, İnci Irmağı deltası, Şantung Yarımadası ve Liaotung Yarımadası’na dağılacak. Zira bu alanlar, büyük petrol arıtma tesislerine yakınlıkları ve petrol ticareti merkezlerinde olmaları dolayısıyla deniz sevkiyatında kolaylık sağlıyor.
Şanghay borsası tarafından 14 Mart’ta yayınlanan bir bildiriye göre, söz konusu 6 depo kapsamında Sinopec ve CNPC şirketlerinin depolama tesisleri de yer alıyor. Bu altı deponun belirtilen depolama kapasitesi 5,95 milyon metreküp ve işletme kapasitesi de 3,15 milyon metreküp civarında.
Şanghay Uluslararası Enerji Borsası’na kayıtlı üye kuruluşların sayısı, “Hong Kong Özel İdari Bölgesi ve Singapur DBS Bankası”nın yanı sıra şu anda 150’den fazla. Şinhua haber ajansının aktardığına göre Çin Menkul Kıymetler Düzenleme Komisyonu Başkan Yardımcısı Jiang Yang, Çin’in yabancı katılımcıların çıkarlarını daha iyi koruyabilmek için vadeli işlem yasasını geliştirme ve yayınlama çalışmalarını hızlandırdı.
Müşterilerin ticaret değerinin döviz paylarını işgal etmeyeceğini söyleyen Yang, yabancı müşteri fonlarının ve yabancı aracı kurumların vadeli işlemler için özel hesaplara dâhil edileceğini vurguladı. Jiang Yang, hazırlıkların tamamlanmak üzere olduğunu ve işleme açılmadan önce bazı düzenli testlere ihtiyaç duyulduğunu belirtti.
Analistler ise Şanghay ham petrol vadeli işlemlerinin Asya- Pasifik bölgesindeki ham petrol fiyatlarına dâhil edileceğini söyledi.
Aynı şekilde Şinhua’nın Bank of China’da (BOC) analist Guo Jingtao’dan aktardığına göre doların petrol fiyatlandırmasındaki hâkimiyetini kısa sürede değiştirmek zor. Ancak farklı para birimleriyle fiyatlandırma gelecekte yeni bir yönelime neden olabilir.