Çinli dev şirketlerin İran’dan Kasım ayı için petrol siparişi verme konusunda tereddüt yaşadıkları bildirildi.
Reuters’ın güvenilir kaynaklardan aktardığı bilgilere göre, Çin’in büyük şirketleri Sinopec ve Çin Ulusal Petrol Şirketi (CNPC), ABD’nin Kasım ayında İran’a uygulamayı planladığı yaptırımlardan muaf olmadan, İran’dan Kasım ayı için petrol sipariş etme konusunda ikilem içerisindeler.
Washington, Tahran’ı nükleer programıyla ilgili anlaşmayı yeniden müzakere etmeye ikna etmek için 4 Kasım’da İran’ın petrol üretimini hedef alan yaptırımları uygulamaya hazırlanıyor. İran, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü’ndeki (OPEC) üçüncü en büyük petrol üreticisi ve Çin, İran’ın en büyük petrol müşterisi.
Adının açıklanmasını istemeyen iki kaynak, Sinopec ve CNPC şirketlerinin, ABD’nin Kasım ayında uygulamayı planladığı yaptırımlardan muafiyet almadan İran’dan Kasım ayı için petrol sipariş etmeyeceklerini belirttiler.
CNPC’nin üst düzey iki yetkilisi olan kaynaklar, muafiyetlere açıklık getirilmediği sürece hiçbir şirketin Kasım ayı için İran’dan petrol sipariş etme riskine girmeyeceğini söylediler. Kaynaklardan biri, iki şirketin de İran’dan petrol sipariş etmediğini sözlerine ekledi.
Her iki şirketin de bu kararı, ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Francis Fannon’un Haziran ve Eylül aylarında gerçekleştirdiği ziyaretlerin ardından aldığını belirten kaynak, ABD’li yetkililerin Çin petrol şirketleri ile yaptıkları görüşmelerde Kasım ayında İran’dan petrol alınmaması aksi takdirde yaptırımları ihlal edeceklerini bildirdiklerini kaydetti.
İranlı bir nakliye kaynağına ve Refinitiv Eikon’un verilerine göre, İran Ulusal Tanker Şirketi’nin (NITC) petrol nakliyesi yaptığı alıcıların sayısında bir düşüş yaşanıyor. Bununla birlikte Çin’de de daha önce görülmemiş şekilde petrol depolaması olduğu dikkatlerden kaçmıyor.
Kaynaklara göre, Pekin tek taraflı olarak ABD yaptırımlarına karşı olduğunu açıkladı. Ancak hükümet, yaptırımların uygulanma tarihi yaklaştıkça şirketlerin İran’dan petrol almaya devam edip etmemeleri konusuna tam bir netlik kazandırmadı.
İran’ın petrolü Çin’in kuzey doğusundaki Dalian ve doğu sahilindeki Zhoushan şehirlerine taşıdığını belirten kaynaklar, NITC’nin bu şehirlerde petrol depolama ve daha sonra bölgedeki müşterilere satma imkânı bulduğuna işaret ettiler.
Petrol piyasasında son durum
Öte yandan petrol piyasalarında dün bir varil petrolün fiyatı yaklaşık 76 dolara geriledi. Ağustos ayından bu yana en düşük rakamı gören petrol, ABD’nin İran’a yönelik olası yaptırımlarının verdiği tedirginliğe rağmen düşük talep ve bol üretim sebebiyle gerileme yaşıyor.
ABD Petrol Enstitüsü, ABD’nin ham petrol stoklarının 9.9 milyon varil seviyesine yükseldiğini açıklaması, üretimdeki fazlalığa işaret etti.
Bugün erken saatlerde 75.11 dolara kadar gerileyen brent petrol, 76.07 dolardan işlem gördü. ABD ham petrolü ise varil başına 66.43 dolar seviyesinde seyretti.
Salı günü, ekonomik beklentilerle ilgili endişeler arasında düşen hisse senedi fiyatları petrol fiyatlarına da düşüş olarak yansıdı. Bununla birlikte Uluslararası Enerji Ajansı, (IEA) küresel ekonomik yavaşlama nedeniyle 2019’da talep artışında azalmanın beklendiğini açıkladı.
Bununla birlikte ABD’nin İran’a yönelik yaptırımlarının kaynakların sıkışmasına yol açması beklenirken, başta dünyanın en büyük petrol ihracatçısı olan Suudi Arabistan olmak üzere diğer üreticiler hâlihazırda fazladan petrol depoluyorlar. Bu üreticiler gerekli görülmesi halinde yeniden üretim yapmaya hazır olduklarını da bildirdiler.
Suudi Arabistan Enerji, Sanayi ve Maden Kaynakları Bakanı Halid el-Falih, Salı günü yaptığı açıklamada, Suudi Arabistan’ın ‘tüketici memnuniyeti için talepleri karşılamaya’ yönelik çabalarını artıracağını söyledi.