Muhammed, terör örgütü DEAŞ’ın kontrolünde olan Musul kentinin geri alınmasından bu yana tutuklanmaktan korktuğu için evinden çıkamıyor. Çünkü onunla aynı adı taşıyan birisi örgüte üye olmakla suçlanıyor.
24 yaşındaki iki çocuk babası Muhammed, tutuklanma korkusu nedeniyle Irak güvenlik güçleri ile karılaşmaktan kaçınıyor çünkü adı-soyadı örgüte üye olan birisiyle eşleşiyor.
Muhammed’in yaşadığı nadir bulunan bir olay olmadığını ortaya koyuyor, radikal örgüt yanında savaşan başkaları ile benzeşen isimlerinden dolayı saklanan yüzlerce kişi var.
Güvenlik güçlerinin elinde isimlerin listesi olan bilgisayarlar bulunduğuna dikkat çeken Muhammed, Fransız Basın Ajansına “Musul’dan çıkamıyorum hatta şehirde bile özgürce dolaşamıyorum” diyor.
Öte yandan, Musul’daki insani yardım kuruluşlarından birinin Müdürü Sami el-Faysal, “Benzer isimler taşıyan yaklaşık 2 bin 500 kişi var” dedi.
Gerekli olması halinde, kişinin ve babasının ismini taşıyan kimlik kartındaki isimler şüphelilerin adlarıyla eşleşiyorsa, kişinin tam adını ve ait olduğu soyadını veya aşiretini öğrenmek için kişisel durum kayıtlarına dönülmesi gerekiyor.
Örneğin, tek çözüm arşivlere dönmek, büyükbabanın dedesinin adına ulaşmak; ya da adın ait olduğu kişinin, ülkedeki binlerce ortak ismi (Muhammed, Ali, Hüseyin, Mahmud, Casim ve İbrahim) ayırt etmek olduğu aşiretin adını tespit etmek…
Irak İçişleri Bakanlığı, birkaç ilde tanıtılan yeni kimlik kartlarını, kişinin üçlü adıyla ve güvenlik güçlerinin dedesinin sabıkasına kadar tam adını tespit etmesine izin veren ulusal bir kod sistemini tanıttı.
Ancak bu sistem henüz hükümet yetkililerinin DEAŞ’ın devralımından üç yıl sonra yavaş yavaş kontrolünü ele geçirdiği Musul’da adların eşleşmesi durumunda şüphe uyandırdığı için uygulanmadı.
Adının DEAŞ ile savaşmakla suçlanan bir sanıkla benzer olması durumundan dolayı uzun süredir korkuyla yaşayan genç Muhammed, “Soruşturma hakimine bir talep gönderilmesi veya farklı güvenlik servisleriyle temas sonrasında masumiyetimi doğrulamak için gerekli soruşturma, aylarca tutuklanmamla sonuçlanacak” diyor.
Kentteki bir kafede oturan 30 yaşındaki genç Vahid, diplomasının bir kopyasını almak için üniversiteye gittiğini ve adının güvenlik makamlarının aranan listesinde olduğunu fark etti ve bunun adların benzerliklerinden kaynaklandığını vurguladı.
Vahid, diploma kopyasının “sadece istihbarat servisleri tarafından yapılan bir denetim sonrasında verildiğini, bu yüzden tutuklama korkusu nedeniyle bu konudaki başvuruyu bıraktığını” söyledi.
“Tutuklama, cezaevinde uzun süre kalmak anlamına gelir. Masumiyetimi kanıtlamadan önce dövülürüm ve kötü muamele görürüm” diyen genç adam Vahid, arkadaşlarından birinin halen adının radikal yanlılarından biri ile benzerliği nedeniyle 3 ay gözaltına alındığını belirtti.
Ninova eyaletindeki benzer isimler gibi konuları yakından takip eden Barolar Birliği sözcüsü Ahmed Avad el-Ceburi, “Çözümün bazen annelerin ve eşlerin adlarına dönmesi gerektiğini düşünüyoruz. Şu anda, Muhammed Casim Muhammed adında 97 kişi var” dedi.
Ninova Belediye Meclisi Güvenlik Komitesinden sorumlu Muhammed İbrahim el-Bayati, üçlü isimli insanların yakalanmasının derhal durdurulması gerektiğini söyledi.
Kişilerin tanımlanmasının beş ardışık isme dayalı olmasını talep etti. Ayrıca, Musul halkı için yeni kişisel belgeleri bilgisayarlara mümkün olan en kısa sürede kaydetme çağrısında bulundu.
Kendisinin de benzer isim kurbanlarından biri olduğunu belirten el-Bayati, “Benim ismim, babamın ve dedemin ismi birçok insan ile aynı isme sahip. Ben de kurbanlardan biri oldum” dedi.