Belçika, Fransa ve diğer Avrupa ülkelerinde dikkatler, yerel İslamcı militanların ortaya çıkması tehlikesine çevrilmişken, çoğunluğu Müslüman yaklaşık 1.8 milyon nüfusa sahip küçük bir Balkan ülkesi olan Kosova, DEAŞ’ın ‘hilafetini’ ilan ettiği 2014 yılından beri, örgüte yabancı militan yetiştirilen bir merkeze dönüştü.

Suriye iç savaşının başladığı 2012 yılından bu yana, aralarında pek çok kadın ve çocuğun da bulunduğu 413’ün üzerinde Kosovalı, terör örgütü DEAŞ ve diğer İslamcı grupların saflarına katılması, Avrupa Birliği’ne (AB) girmeye çalışan ülkenin üzerindeki baskıyı artırdı.

2013’ten bu yana 120’nin üzerinde terör şüphelisinin mahkum edildiği Kosova’da, yurt dışında savaştırmak üzere radikal unsurları eğiten kişiler de dahil, birçok militan yakalandı. Ancak, pek çok terörist, azami 5 yıl hapis cezasını öngören eski Terörle Mücadele Yasası kapsamında mahkum edildikten sonra serbest kaldı.

Güvenlik politikası konusunda kıdemli analistlerden biri olan ve aynı zamanda Kosova Şiddet İçeren Aşırılıkla Mücadele Stratejisi Başkanı Kujtim Bytyqi, terörizmin artık ülkede büyük bir tehdit olarak görülmediğini söyledi. Ancak Bitika, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Ülkede sessizlik hakim, bir şeyler söylemek isteyen imamlar bile, hükümetten korktukları için susuyor!”

DEAŞ saflarında savaştıktan sonra hapis cezası alıp serbest kalan 28 yaşındaki Fitim Lladrovci ise giderek güçlendikleri ve zekileştiklerini öne sürdü. Teröristleri rehabilite etmeye yönelik çabaların başarılı olamayacağını öne süren Lladrocvi, güçlerini artırarak büyüdüklerini belirtiyor ve terör saldırılarının gerçekleşebileceğini iddia ediyor.

Şiddet ve radikalizm karşıtı çalışmalar yürüten uluslararası bir merkezin başkanlığını yürüten Psikiyatrist Dr. Anne Speckhard ise, Lladrovci’nin rehabilitasyon programlarına dair küçümseyici açıklamalarının, Kosova dışındaki bazı radikal unsurlar için sembol olabileceğinden endişe ediyor.

Çoğu Avrupa ülkesinde daha istikrarlı programların bulunduğuna değinen Radikalizm ile mücadele ve radikal unsurları rehabilite etme çalışmaları yürüten Alman Enstitüsü Direktörü Daniel Koehler ise, “Almanya, İngiltere ve Fransa’da, uzun süredir sosyal refah ve hapishane altyapısı, Kosova’dan daha güçlü durumda. Kosova hala, Sırbistan’a karşı 1998-1999 yıllarında verdiği savaşın etkisinde. Kamu sektöründe yolsuzluk var ve hukuki sorunlar yaşanıyor” diyor.

Bu arada Kosovalı yetkililer, Haziran ayı başlarında, ülkedeki NATO güçlerinin yanı sıra Fransa ve Belçika’daki bazı kamusal alanlara saldırı planladıklarından şüphelenilen bir çifti yakaladı.

Öte yandan ABD Adalet Bakanlığı, Nisan ayından bu yana, Kosova’daki cezaevlerinde yatan radikal unsurlara yönelik rehabilitasyon programlarının uygulanmasına yardımcı oldu. Avrupa Komisyonu’nun bu yılki Kosova raporuna göre, ABD’nin söz konusu adımından önce ülkede savaş bölgelerinden dönen unsurların rehabilite edilmesine yönelik kapsamlı bir program bulunmuyordu.

ABD tarafından denetlenen rehabilitasyon programında, psikologlar, sosyologlar, sosyal hizmet uzmanları ve Kosova’daki ‘ılımlı’ imamlar, terör suçlamalarından tutuklu bulunan mahkumlarla birlikte çalışıyor.