Kahire/Hazım Bedir
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından yayınlanan ortak raporda doğumdan hemen sonra bebeğin emzirilmesinin hayati önemde olduğuna dikkat çekildi.
Doğumdan hemen sonra bebeğin emzirilmesinin erken ölüm riskini azalttığı duyuruldu. UNICEF ve WHO tarafından hazırlanan rapor, dünyada 78 milyon, yani her 5 bebekten 3’ünün doğumdan sonraki ilk saatlerde emzirilmediğini ortaya koydu. Bunun erken ölüm ve hastalık riskini artırdığı, ilerleyen süreçte bebeği emzirebilme olasılığını da düşürdüğü belirtildi.
Doğumdan sonraki ilk saatlerde emzirme oranlarında bazı ülkeler arasında açık bir fark olduğunu gösteren rapora göre Doğu ve Güney Afrika yüzde 65 ile bebeklerin emzirilmediği en yüksek orana sahipken, yüzde 32 ile en düşük oranlar Doğu Asya ve Pasifik’te kaydedildi.
Raporda Burundi, Sri Lanka ve Vanuatu’da doğan her 10 çocuktan 9’unun anne sütü ile beslendiğine dikkat çekilirken bu oran Azerbaycan, Çad ve Karadağ’da her 10 çocuktan 2’sine kadar geriliyor.
Çocuğun ilk aşısı
Raporda anne sütü ‘çocuğun ilk aşısı’ olarak nitelendiriliyor. Rapor, doğumun ilk saatlerinde anne ile çocuk arasındaki temasın besin maddelerinin ve antikorların çok zengin olduğu süt üretimini uyardığına dikkat çekiyor.
Raporda Umman tarafından bu çerçevede kaydedilen ilerlemeye de dikkat çekildi. UNICEF’in New York’taki genel merkezinde beslenme uzmanı olan ve raporun hazırlanmasına katkıda bulunan Mackie Arts, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Umman, bebeklerin emzirilmesine en çok önem veren ülkelerden biri. Yeni doğan bebeklerin yüzde 71,1’i doğumdan sonraki ilk saatler bünyelerine anne sütü alıyor” ifadelerini kullandı.
Ancak rapor, Ürdün’ü ilk dört saat içinde emzirme oranlarında en düşük oranı kaydeden dört ülkeden biri olarak sınıflandırdı. Arts bununla ilgili olarak ise “Ürdün’deki yeni doğan bebeklerin yalnızca yüzde 18,6’sının doğumdan sonraki ilk saatlerde anne sütüne erişebilmesi talihsiz bir durum” diye konuştu.
Mısır’ın durumu da pek iç açıcı değil. Mısır’da doğumdan sonraki ilk saatlerde emzirme oranlarının 2005 ve 2014 yılları arasında yüzde 40’tan yüzde 27’ye gerilediğine dikkati çeken Arts, Mısır’da sezaryen ile doğum oranlarının da arttığına işaret etti.
Mısır’daki sezaryen ile doğumlarda yüzde 20’den yüzde 52’ye çıkarak büyük bir sıçrama kaydedilirken rapor, sezaryenin ardından bebeklerin sadece yüzde 19’unun doğum sonrası ilk saatlerde emzirilebildiğini, bu oranın normal doğumla doğan bebeklerde ise yüzde 39 olduğunu aktardı.
Raporda Suudi Arabistan, BAE, Bahreyn gibi Arap ülkelerine yer veriilmedi. Artes bu durumu karşılaştırma yapılabilecek şekilde toplanmış verilerin olmayışına bağladı.
Söz konusu ülkelerde toplanabilecek verilerin benzerlik taşımayacağını belirten Arts “Tüm ülkeleri, durumu anlamamıza ve eyleme geçmemize yardımcı olacak şekilde veri toplamaya çağırıyorum” dedi.
UNICEF ve WHO, emzirme konusunda yürüttükleri küresel girişimin bir parçası olarak veri toplanmasını kolaylaştırmak için 2018 yılı Küresel Emzirme Performansı Ölçüm Kartı yayınladı.
Sağlık çalışanlarına yönelik şikayetler
UNICEF ve WHO, tüm ülkelere annelerin doğum yaptıktan sonraki ilk saatlerde bebeklerini emzirmeye başlamasına yardımcı olacak programları ve politikaları geliştirmeye yönelik hazırlanan bu kartlara cevap vermeleri çağrısında bulundu.
Rapora göre araştırmaya katılan ülkelerde soruna ilişkin sağlık çalışanları hedefteydi. UNICEF Genel Direktörü Henrietta H. Fore, WTO’nun resmi internet sitesinde yayınlanan açıklamasında “Talihsiz gerçek şu ki, anneler doğumdan sonraki ilk kritik saatlerde, bebeklerini emzirebilmek için sağlık çalışanlarından yeterli desteği alamıyor” ifadelerini kullandı.
Raporda emzirme konusuyla ilgili olarak uluslararası kuruluşların büyük sorumluluk taşıdığı ortaya koyuluyor. Bu durum, Şarku’l Avsat’a açıklamalarda bulunan Mackie Arts tarafından da şöyle dile getirildi:
“Böyle bir raporun yayınlanması, siyasetçileri ve sağlık çalışanlarını bu konudan haberdar etme stratejimizin bir parçası. Daha sonra, ülkeden ülkeye değişen belirli konulara bağlı olarak her ülkede yapılması gereken eylemleri destekleyeceğiz.”
UNICEF’in 1 – 7 Ağustos arasını Dünya Emzirme Haftası ilan ettiğine dikkat çeken Arts bunun konuyla ilgili farkındalığı artıracağını ve hafta boyunca her ülkenin kendine göre farkındalık programları düzenleyeceğini belirtti.