Ukrayna’nın güneydoğusunda yuvalanan silahlı milislerin lideri, “Ukrayna Devleti”nin şimdiki hali ile çökmüş olduğunu, onun yerini Malorossiyya (Küçük Rusya) nın alacağını duyurdu.
Hükümet reisinin vekili olan Aleksandr Timofeyev yeni devletin anayasa akdini ilan ettikten sonra, “Biz bundan önceki Ukrayna’nın temsilcileri olarak Ukrayna’nın kanuni mirasçısı olan yeni devletin kuruluşunu ilan ediyoruz. Yeni devletin ismi Malorossiya olacak çünkü; Ukrayna ismi itibarını yitirdi. Kiev tarihi, kültürel merkez olarak kalırken Donetsk yeni devletin başkenti olacak” dedi. Anayasanın ilanından sonra Zaharçenko, geçerliliğini yitirmiş Kiev yönetiminin savaşı bitirmekten aciz olduğunu dile getirerek, Malorossiya, Ukrayna’yı içinde bulunduğu krizden barışçıl bir şekilde çıkaracaktır dedi.
Bu gelişme, Ukrayna’nın güneyinde yaşanan silahlı çatışmaların bitirilmesi için imzalanan Minsk anlaşmasının, uygulanmada başarısız olunmasına rağmen, bu amaç için uluslararası çaba harcandığı bir zamanda gerçekleşiyor. Siyasi güçler, Minsk anlaşmasını uygulamaya niyetli olmadıklarından yeni bir adım atmaya karar verildi. Zaharçenko, “Bu yol bizi çıkmaza götürüyor. Malorossiya’nın ilanı, ülkenin yeniden birleşme planı ve devletin yeniden kurulmasıyla, savaşı bitiren bir atılım olacaktır, bu barışçıl bir çıkıştır, ancak bir takım şartları var. İlki de bizzat Ukraynalıların desteğidir” dedi. Yeni devleti ilan etmeden önce konunun ülkede bulunan siyasi elitler ve iş adamları ile istişare edildiğini belirterek uluslararası topluma da destek çağrısında bulundu.
Yeni devletin yetkilileri kaosu önlemek için siyasi faaliyetleri yasakladı ve “Malorossiya”da üç yıllık olağanüstü hal ilan etme niyetinde. Zaharçenko, Odesa, Kiev’deki İstiklal Meydanı ve Donbass’da (Ukrayna’nın güneydoğu bölgesi) işlenen suçlar ile ilgili gelişen durumlar sebebiyle, uluslararası girişimlerin üç yıllık bir süreçten sonra başlayacağını belirtti. Meşhur Rus yazar Zakhar Prilepin de Facebook’taki sayfasından Malorossiya’nın kuruluşunu ilan etti. Bilindiği gibi Prilepin Rusya’nın yardımı ile Ukrayna’nın güneydoğusunda savaşan milislere katılmayı düşünmüştü. Prilepin sayfasında yeni devletin anayasasında yer alan bir maddeye işaret etti. Buna göre, “Malorossiya, işbirliklerinin ötesinde bir devlettir ve Rusya Federasyonu’na bağlı Kırım’a ilhak olunmak üzere düzenlenecek referandumu da meşru görür. Bu yeni devlet, bağımsız devlet statüsünde faaliyetlerine başlamayı ve Rusya-Belarus Birlik Devleti’ne katılmayı hedefliyor.”
Bu karara ilk tepki Rusya’dan geldi. Moskova, “Malorossiya” adlı bir devlet kurma girişiminin Doğu Ukrayna’da süregelen çekişmeleri sonlandırmak için imzalanan Minsk Anlaşması ile örtüşmeyeceğini ilan ettikten sonra, “Yeni devletin ilanı, bu olay etrafında dönen medya savaşının bir ayağıdır” yorumunu yaptı. Ukrayna’daki durumu düzene sokmak için bir araya gelen Uluslararası Müzakereler Heyeti Rusya Temsilcisi olan Boris Grizlov, dün yaptığı açıklamada, bu girişimin Minsk anlaşmasına uygun olmadığını, yalnızca yeni bir tartışma başlatacağını, zira, bu ilanın hiçbir hukuki sonucu olmadığını belirtti. Ardından bu girişimin büyük olasılıkla medya savaşıyla ilgisi olup, gerçekçi politikaların bir parçası olmadığını söyledi. Rus Temsilcisi aynı zamanda Malorossiya Devleti’nin ilanının bir ihtimal Kiev’de krizi tırmandıran siyasilerin yaptıkları kışkırtıcı açıklamalara bir tepki mahiyetinde olabileceğine işaret etti.
Kremlin’e yakın bir kaynak, Rus “RPK” gazetesine yaptığı açıklamada, Aleksandr Zaharçenko’nun Malorossiya adlı yeni bir devlet kurma fikrinin Kremlin için beklenmedik bir adım olduğunu söyledi ve “Bu, Zaharçenko ve ona yakın odakların fikridir” diyerek, Kremlin’de Ukrayna dosyasından sorumlu Vladislav Surkov ile bir alakası olmadığının altını çizdi.
Öte yandan Surkov’a yakın Rus Uzman Alexey Chesnakov yeni devletin ilanı hakkında, “Siyasi bir fikir olmaktan ziyade romantik bir fikir gibi görünüyor, Malorossiya’nın kuruluşu henüz siyasi bir gerçeklik değil” dedi. Chesnakov, ilanın şimdi çok gürültü kopardığını ama, bir ay sonra herkesin Malorossiya’yı, fikrin sahipleri ile birlikte unutacağını belirtti. Donetsk’in eski meclis başkanı Andre Borgen de yeni devletin ilanını eleştirenler arasında. Ona göre bu, temelsiz bir siyasi çıkış. Açıklamasında, “Malorossiya’nın Donetsk bölgesiyle bir bağlantısı olmayıp, özerk bir Polonya bölgesi olduğuna; ancak Ukrayna’nın güneydoğusunun önceden Rusya’ya bağlı olduğuna” işaret etti.
Diğer yandan Ukrayna Cumhurbaşkanı Petro Poroşenko, yeni devletin ilanını reddederek, Donbass topraklarının tümüne yeniden hâkim ve egemen olacaklarının sözünü verdi. Malorossiya hedefinin “Novorossiya” hedefine dönüşeceğini ve Ukrayna’nın güneydoğusundaki güçler tarafından ilan edilen devletin kağıt üzerinde kalacağına işaret etti.