Geçtiğimiz ay, ‘Air İndia’ şirketine ait bir uçağın karşı yönden gelen bir uçağa çarpmaktan son anda kurtulmayı başarması Mumbai şehrini de yaşanacak olası bir faciadan kurtarmıştı.
İki uçak da, rotaları yaklaşık 100 metre kadar yaklaştıktan sadece birkaç saniye sonra, olası bir çarpışmadan son anda kaçabilmişti.
Air İndia uçağının kadın pilotu Anupama Kohli’nin kıvrak zekası ve güçleri hisleri uçağı düşmekten ve onlarca yolcuyu bir felaketten kurtardı. Anupama Kohli, 20 yıldan uzun bir süredir Hindistan’da yolcu uçağı pilotluğu yapıyor.
Bir başka başarı öyküsü de kadın jet pilotu 24 yaşındaki Avani Chaturvedi’ye ait. Chaturvedi tek başına bir savaş uçağını kullanan ilk Hintli kadın pilot oldu. Genç pilot, dünyanın en güçlü uçakları arasında yer alan, en yüksek kalkış ve iniş hızına sahip olan Rus MiG-21tipi avcı uçağını kullandı. Bu başarı, ABD, İsrail, İngiltere ve Pakistan gibi kadınların savaş uçakları kullandığı ülkelerin uluslararası listesinde yer aldı.
Avani Chaturvedi, şuan ‘Sukhoi’ ve ‘Tejas’ gibi ileri düzey savaş uçakları kullanabilme yetkisine sahip bir subay oldu.
Hindistan Sivil Havacılıktan sorumlu Devlet Bakanı Jayant Sinha, “Hindistan geçtiğimiz günlerde, Air İndia ve Hindistan Hava Kuvvetleri’yle dünyanın en iyi kadın pilotlarına sahip olduğunu göstermiştir. Bu, havacılık özel sektörü ve devlet kurumlarındaki Hintli kadınların kariyerlerinin bir göstergesidir” şeklinde konuştu.
Hindistan Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından yayınlanan son rakamlara göre, Hindistan’daki havayolu çalışanlarının yaklaşık yüzde 12’si kadın. Finlandiya, Hindistan ile bu konuda başa baş olsa da diğer ülkeler bu konuda oldukça geriden geliyor.
Hindistan, kadınların pilot olarak işe alınmasında nispeten geç kalmış olmasına rağmen, Hindistan’da yüzde 12 olan havacılık sektöründe çalışan kadın sayısı, ABD’de yaklaşık yüzde 5,1, dünya çapında ise sadece yüzde 5’dir.
17 Ocak 1910 doğumlu Prem Mathur, Hindistan’da yolcu uçağı kullanan ilk kadın pilottu. O zamanlar havacılık sektörü kadınların uçak kullanması konusunda oldukça isteksizdi. Sekiz havayolu şirketi tarafından iş başvurusu reddedilen Mathur, bu hayalden vazgeçti. Ancak, 1947’de, o güne kadar kadınlara ayrımcılık yapılan oyunun kurallarında bir değişikliğe neden olan bir telefon aldı. Hyderabad’daki Deccan Havayolları’ndan aranmıştı. Kendisi edilen iş teklifi ile 38 yaşında Hindistan’ın ilk kadın pilotu oldu. Mathur, Deccan Havayolları’nda çalıştığı süre zarfında, Kontes Edwina Mountbatten, Hindistan eski Başbakanı İndira Gandhi gibi isimlerle uçtu. Mathur, Allahabad Havacılık Kulübü’nden uçuş lisansını aldıktan sadece iki yıl sonra 1949 yılında ulusal hava yarışını kazandı.
Prem Mathur ölmeden kısa süre önce 82 yaşındayken verdiği röportajda, “Geceleri etrafınızdaki erkekler uyurken siz nasıl uçak kullanıyordunuz?” şeklindeki ayrımcılık içeren soruyu, “Beni bu mesleği seçtiğime asla pişman edemeyeceksiniz” şeklinde yanıtlamıştı. Mathur yeni nesillerin havacılık alanına yönlenmesinin önünü açamadı. Hatta cinsiyetçi ifadeleri, alışılması için uzun zaman gerektiğinden çokça eleştirilmişti.
Sarla Thakral ise 1930’daki Dünya Savaşı öncesi planör kullanan ilk Hintli kadındı. ‘G-EBLY MOTH’ model uçakla tek başına uçmuştu. Ama kocasını öldüren trajik bir kazanın ardından uçmayı bıraktı ve havacılık sektöründe farklı bir işte çalıştı.
Hintli Pilotlar Derneği kurucuları Rabia Futali (83) ve Muhini Şeruf (82) ise 1960 uçmayı öğrendiler ve daha sonra uçuş eğitimi verdiler. En büyük zorluğu ise belki de etraflarında kendilerini eleştiren erkekleri uçabileceklerine ikna etmekti. Bu erkeklerin egemenliği altıdaki alana ilgi duyan iki kadının ironisi, ev ihtiyaçlarına destek ve eğitim ile ilgili olup, Hindistan’ın en eski ve köklü havacılık kulüplerinden biri olan Mumbai Havacılık Kulübü’nden mezun olan ilk kadın pilotlar olmalarıdır.
O dönemde yaşadıklarını anlatan ve Hindistan’daki ilk özel jet lisansına sahip kadın olan Rabia Futali, “Sadece 25 yaşındaydım. Hayatımda ilk kez 1962 yılında ‘Piper PA-18’ model uçağın kokpitine oturduğumda 9 yaşında bir çocuk annesiydim. O zamanlar beni nasıl nadir bir kadın olarak tarif ettiklerini hatırlıyorum.
Yüzlerce kadının başarılı uçuşlar gerçekleştirmesine yardım edilmesine rağmen, hala bazı zorluklarla karşılaşıyorlar. Ancak, ülke genelinde kadın pilotlar için bu eğilim önemli ölçüde değişmiş ve gelişmiş durumda. Bu alandaki maddi yardım ve manevi rehberlik sayesinde kolaylıkla uçak kullanabilen kadınların sayısının her yıl artması bekleniyor.