Londra:Mutlak Munir/Şarku’l Avsat
Japon yetkililer dün Carlos Ghosn’un Renault-Nissan ittifakının Yönetim Kurulu Başkanlığını askıya aldı. Nissan Grubu tarafından yapılan açıklamada, dünyanın en büyük iş adamlarından biri olarak gösterilen Ghosn’un yaptığı mali usulsüzlük gerekçesiyle görevine son verileceği kaydedildi.
Nissan, gelirinin bir kısmını Japonya makamlarından gizleyen Ghosn’un birkaç yıldır gerçek maaşının altında rakamlarla gelir beyanında bulunduğunu açıkladı. Ghosn’un bir başka Nissan yöneticisi Greg Kelly ile birlikte gerçekleştirdiği faaliyetlere ilişkin 2005 yılına kadar olan dosyaların inceleneceğini kaydeden Nissan Grubu, usulsüzlüklerin niteliğine dair detay vermekten kaçındı. Bununla birlikte açıklamada Ghosn’un şirketin bazı varlıklarını kişisel amaçlarla kullanması gibi bir takım başka şüphelerin de olduğu kaydedildi. Bu yüzden şirketin yönetim kurulu, dün Tokyo’da gözaltına alınan Ghosn’un görevden alınmasını önerdi.
Ghosn’un maaşını yarısını beyan etti
Böylece Japonya’nın günlük gazetelerinden “Asahi Shimbun”un dün sabah yayınladığı haberde verdiği, Ghosn’un gözaltına alındığını ve mali usulsüzlükler nedeniyle hakkında soruşturma başlatıldığına ilişkin bilgiler doğrulanmış oldu. Asahi Shimbun’un kaynaklarına göre yargı ile işbirliği yapmayı kabul eden Ghosn, rahat ve kendini koruyacağından emin. Kaynaklar meselenin Ghosn’un hisselerin alım ve satımı ile on milyonları bulduğu tahmin edilen gelirlerini gizlenmesiyle ilgili olduğunu doğruladılar. Japonya’nın Jiji Haber Ajansı’nın bir başka kaynaktan aktardığı bilgilere göre bu gelir 45 milyon doları buluyor. Ajans, Ghosn’un 10 milyar Yen olan maaşının yalnızca yarısını beyan ettiğini aktardı. Jiji’ye açıklamalarda bulunan kaynak, bu durumun 2011 yılından bu yana 5 yıl boyunca devam ettiğini söyledi. Kaynak, meselenin bir kişi tarafından yapılan ihbarla ortaya çıktığını belirtti. Bu yüzden şirket, son birkaç aydır ortaya atılan iddiaları araştırmaya başladı.
Japonya yargısı dün sabah Carlos Ghosn ile temas kurarak, finans, yatırım ve vergi yasalarını ihlal etme suçlamasıyla başlatılan soruşturmaya gönüllü olarak katılmasını istedi.
Nissan genel merkezinde arama yapıldı
Japon devlet televizyonu NHK’ya göre yetkili mahkemeye giden Ghosn kısa bir süre sonra gözaltına alındı. NHK, Tokyo yakınlarındaki Yokohama’da bulunan Nissan’ın genel merkezinde Pazar akşamı arama yapıldığını ve şirket müdürü Gerry Kelly’nin de suçlandığını belirtti.
Nissan son günlerde vergi dairlerinin yoğun baskısına maruz kalmıştı. Çünkü şirket kârının bir kısmını gizlemek için “vergi cenneti” Bermuda’yı kullanmıştı. Nisan 2016’dan Mart 2017’ye kadar olan mali yıldaki bu miktarların açıklanması bekleniyor. Kaynaklar, şirketin açıklamasına göre yönetim kurulunun Ghosn’un görevden alındığının rapor edilmesinin beklendiğini kaydettiler.
Macron’dan gözaltı açıklaması
Öte yandan Fransa’dan yapılan ilk resmi açıklamada Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, “Devlet hissedar olarak, Renault-Nissan-Mitsubishi ittifakının ve Grubun istikrarı konusunda dikkatli olacak” ifadelerini kullandı.
Nissan hisseleri değer kaybetti
Diğer yandan yatırımcılar dün sabah Ghosn haberlerine güçlü tepki gösterdi. Haberlerin ardından Almanya’da, Nissan hisseleri birkaç dakika içinde yüzde 11’den fazla düştü. Paris’te ise Renault’un hisseleri yüzde 12 düşerek, piyasa değeri 1 milyar euro geriledi. Bu durum Renault’un piyasa değerinin 2005’in başından bu yana en düşük seviyeye gerileyerek, 18 milyar euroya düşmesine neden oldu. Böylece Fransız otomotiv şirket, bu yıl piyasa değerinin yaklaşık üçte birini kaybetti.
Nissan’ı kurtaran isim
Carlos Ghosn, 1999’da iflasa sürüklenen Nissan’ı kurtaran isimdi. Çevresini Renault’dan transfer ettiği küçük bir grupla kuşatan Ghosn, daha küçük ölçekli küresel bir sanayi ittifakı ile Renault’u yeniden yapılandırıp yavaş yavaş çalışmalarını hızlandırarak Nissan’ı kurtarmayı başardı. Bu başarı Ghosn’un Japonya’da bir “efsane” olmasına neden oldu. Japonya’nın en etkili ekonomi aktörleri arasına giren Ghosn, otomotiv dünyasında eşsiz bir üne kavuştu.
Yıllık 10 milyon dolardan fazla kazanan Japonya’nın önde gelen iş dünyası liderlerinden Ghosn’un, 2017 yılında Nissan genel müdürlüğü görevinden ayrılmasının ardından maaşında hafif bir düşüş oldu. Japon şirketiyle yaptığı çalışmalardan 6,5 milyon dolar kazanan Ghosn, Renault’da ittifakın başkanı olarak geçtiğimiz yıl 8.5 milyon dolar kazandı.
Ghosn’un maaşı Fransa’da tartışma konusu
Ghosn’un devletin yüzde 15 hissesinin sahibi olduğu Renault’taki maaşı Fransa’da son yıllarda tartışma konusuydu. Fransız milletvekilleri Ghosn’un maaşının hükümetin yıllık genel kurul gündemine alınmasını talep ettiler. Ancak hükümet, Fransa’yı bu kadar çok uluslararası rekabetin olduğu bir sektöre bağlayan adamı kızdırmamak için konuyu yıllık genel kurul gündemine taşımayı reddetti. Fakat 2016 yılında konu genel kurul gündeminde oylamaya sunuldu. Oylama sonucunda büyük çoğunluk Carlos Ghosn’un maaşının şişirilmesine karşı çıktı. Ancak genel kurul oylama sonucunu yürürlüğe koymadı.
Kaynaklar, Ghosn’un Renault CEO’luğundan alınacağına dair haberleri doğruladılar. Şubat ayından bu yana, bir geçiş süreci yaşayan Fransız şirkette Terry Bouleuré, genel müdür yardımcılığına getirilmişti. Renault-Nissan ittifakı dünyanın ilk otomobil grubu olarak oldukça büyük bir başarı yakaladı. Bununla birlikte ittifaktaki kaynaklar tek bir insanın elinde çok sayıda tehlikeli ve karmaşık güçler toplandığına dikkati çektiler. Ghosn, başarısını sürdürmesi ve ittifakın artan kârları sayesinde hissedarların yanı sıra Fransız ve Japon yetkililerin de güvenini kazanmıştı.
2016 yılında, Mitsubishi ile daha da genişleyen ittifakın araç satışları, Carlos Ghosn’un fikirleri ve planları sayesinde 10,6 milyona ulaştı. Bu durum grubun elektrikli araç üretim planlarına büyük yatırım yapmasına ve dünyanın bu alandaki ilk grubu olmasını sağladı.