Uganda’da Sudan, Uganda ve Güney Sudan başkanları arasında üçlü bir zirve gerçekleştirildi. Zirveye Silahlı muhaliflerin başkanı Riek Machar’ın yanı sıra Güney Sudan’daki birçok muhalif lider de katıldı. Zirvedeki görüşmelerin merkezinde ise yönetimin Cuba hükümeti ile muhalifler arasında paylaşılması var.
Sudan Cumhurbaşkanı Ömer el-Beşir alışılmışın aksine dün Hartum’dan ayrılarak Uganda’nın Entebbe kentine gitti. Bu adım, Güney Sudan’daki çatışma taraflarının Hartum’daki güvenlik düzenlemelerine yönelik bir anlaşma imzalamalarının ardından geldi.
Arabuluculuk heyeti, yönetimin geçiş sürecinde Güney Sudan partileri arasında paylaşılmasına yönelik anlaşma taslağında belirli düzenlemeler gerçekleştirdi. Bu düzenlemelere göre şuan ki cumhurbaşkanının yeni süreçte de başkan olarak kalması ve silahlı muhaliflerin başkanı Riek Machar’ın Başkanın birinci yardımcısı olması yer alıyor. Yine düzenlemelere göre 28 olan vilayet sayısı 21’e düşürülecek. Kaynaklar halihazırda Hartum’da gerçekleştirilen görüşmelerde biraz ilerleme kaydedildiğini aktardı.
Şu an Hartum’da gerçekleştirilen müzakerelere yakın bir kaynak Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada arabuluculuk heyetinin Sudan’da merkezi hükümet ve vilayet yönetimin paylaşılmasına yönelik 4 sayfalık bir anlaşma taslağı sunduğunu belirtti. Kaynak açıklamasının devamında bu konuyla ilgili olarak “Önerilen anlaşma taslağı; Başkanlık kurumu ve ulusal meclisin yapısı konusunda farklı görüşlere sahip taraflar arasında görüş birliği sağlanması yönelik. Taslakta başkanın 3 yardımcısı olması, Salva Kiir’in önceki görevini sürdürmesi, Riek Machar’ın başkanın birinci yardımcısı olması ve geçiş sürecinde geriye kalan iki başkan yardımcısından birinin bayan olması öneriliyor” ifadelerini kullandı.
Kaynak; önerilen anlaşma tasarısının ulusal birlik geçiş hükümetine, başkan yardımcılığına bir kişinin aday gösterilmesini ve aralarında siyasi tutukluların da bulunduğu muhalefet koalisyonu dahilindeki grupların üçüncü başkanı seçmesini teklif ettiğini söyledi. Kaynak söz konusu yasa tasarısında, başkan yardımcılarının görevinin sivil, ekonomik ve diğer hizmetlere ait dosyalarla ilgilenmek olduğunu belirterek bakanlık sayısının 42 yerine 30’a, bakan yardımcısı sayısının ise 15’dan 9’a düşürülmesinin teklif edildiğini ifade etti. Açıklamalarını sürdüren kaynak “anlaşma tasarısı şuan ki hükümete mecliste 17 koltuk ve 4 bakan yardımcılığı önerirken muhalif tarafta Riek Machar’ın başkanlığını yaptığı Halk Hareketi’ne mecliste 8 koltuk ve iki bakan yardımcılığı, muhalif koalisyonuna 2 koltuk ve bir bakan yardımcılığı ve diğer siyasi partilere de birer koltuk ve birer bakan yardımcılığı öneriyor. Bu bakan yardımcılarından üçü bayan olması gerekiyor” dedi. Yasa tasarısında belediye meclislerinin iki ilave koltukla birlikte 52 koltuktan oluşturulmasının teklif edildiğini belirten kaynak söz konusu tasarının; Güney Sudan Devlet Başkanının 3 yardımcısı ile birlikte oluşturacağı ulusal sınır heyeti tarafından vilayetlerin sayısı konusunda alınacak nihai karara kadar vilayet sayısının 21 olarak kararlaştırıldığını belirtti.
Sınır heyeti üyeleri Devlet başkanı ve yardımcıları tarafından belirlenecekken daimî anayasanın oluşturulması sürecinde uluslararası ticaret heyetinin tavsiyeleri de dikkate alınacak. Önerilen söz konusu yasa tasarısında parlamentonun 440 milletvekilinden oluşması, şu an iktidarda olan partiye 226 koltuk, Machar başkanlığındaki muhalefete 106 koltuk, muhalefet koalisyonuna 26 koltuk ve diğer partilere de 3 koltuk verilmesi geçiyor. Sözlerini sürdüren kaynak, söz konusu yasa tasarısının müzakere taraflarınca gözden geçirildiğini ve Hartum’daki müzakerelerin bitiş süresi olan önümüzdeki pazartesi gününden önce tasarı konusunda görüş birliği sağlanacağını aktardı.
Bilindiği üzere iki haftadır Sudan’ın başkenti Hartum’da Güney Sudan’daki gruplar arasında görüşmeler gerçekleştiriliyor. Görüşmelerde Güney Sudan’daki taraflar arasında Hükümetler Arası Kalkınma İdaresi (IGAD) arabuluculuk yaparken görüşmeler Sudan Cumhurbaşkanı Ömer el-Beşir garantörlüğünde gerçekleştiriliyor.
Sudan Dışişleri Bakanı Ed-Derdiri Muhammed Ahmed, Hartum ve Kampala’nın güvenlik anlaşmasının uygulanmasını yakından takip edeceklerini söyledi.
Sudan Resmi Haber Ajansı SUNA’nın aktardığına göre Sudan Cumhurbaşkanı El-Beşir Uganda’da mevkidaşı Yoweri Museveni ile Hartum’da yürütülen müzakereler sonucunda alınan kararları görüşecek.