Fas’taki 4 bin 573 Sivil Toplum Kuruluşu, 2015 yılı boyunca 6.5 milyar dirhem (670 milyon dolar) değerinde hükümet desteği aldı, içlerinden 907’si ise, 1.9 milyar dirhem (196 milyon dolar) değerinde dış destekten yararlandı.

El-Khalfi, Fas’taki kuruluşların son yıllarda büyük bir gelişme kaydettiğini, 2016 yılı sonlarında kuruluşların 130 bine ulaştığını bildirdi. Derneklerin coğrafi dağılımına ilişkin olarak,yuzüde 15’inin Kazablanka şehrinde bulunduğunu, Agadir, Marakeş, Fes, Rabat şehirlerinden her birinde ise kuruluşların yüzde 12’lik kısmının yarı eşit hisse ile yer aldığını söyledi.

Faaliyetin türüne ve girişim alanlarına göre, yüzde 24’lük hisse payı ile ‘toplumsal işlerle meşgul olan cemiyetler’ daha ön planda. Hemen arkasından ise yüzde 22’lik bir oranla, ‘çevre ve sürdürülebilir kalkınma dernekleri’, yüzde 18 ile ‘spor ve eğlence dernekleri’, yüzde 13 ile ‘eğitim-öğretim dernekleri’, yüzde 9’la ‘profesyonel alanlarda uzman dernekler’, yüzde 7 ile ‘sanat ve kültür’, yüzde 3 ile ‘dini alandaki dernekler’, yüzde 1 ile ‘sağlık’ ve ‘insan hakları’ ile ilgilenen dernekler geliyor.

El-Khalfi, Fas’daki yeni dinamik sivil toplumun 3 temel duraktan geçtiğini söyledi. Birincisi; Fas Kralı 6. Muhammed’in başlattığı stratejik krallık vizyonu süresince sivil toplum alanında niteliksel bir ek oluşturan ‘insan gelişimi için ulusal girişim’. Nitekim El-Khalfi de bu girişimin, ilk uygulandığı andan itibaren önemli bir sonuç verdiğini; 38 bin 341 projenin tamamlandığını, 8 bin 294 gelir getiren aktivitenin oluşturulduğunu ve ondan yarısı kırsal alandan olmak üzere 9.7 milyon kişinin yararlandığını vurguladı.

İkinci durak ise, sivil toplum için anayasa rollerini güçlendirmeyi hedefleyen 2011 yasasının benimsenmesi. Bu bağlamda, sivil toplum için yeni bir soluk niteliğinde olan gelişmiş bölgeler için büyük atölyeler inşa edildi.

Böylelikle, hükümetle sivil toplum arasında, kriterlerin ve prosedürlerin geliştirilmesini mümkün kılan uygun bir ortaklık sağlanmış oldu. İşlemlerin basitleştirilerek sonuçlara odaklanılması, öncelikli sahalar ve kategoriler için en iyi hedefler, şeffaflığın geliştirilmesi, mali kontrol mekanizmaları ve iyi yönetim ilkelerine dayanan esneklik de bu ortaklığın içinde yer alıyor.