Takdir ve iade-i itibarın yerine getirilmesi için kolektif hafıza tarihinin yıllara, dönemlere ve belki de asra ihtiyaç duyduğu şahsiyetler vardır.

Arap konjonktüründe bu şahsiyetlerin başında, Eymen el-Zevahiri ve Hasan Nasrallah gibi bugünün radikallerine benzeyen Mısırlı radikallerin 6 Ekim 1981 zaferini kutlama gününde öldürdüğü dâhiyane ve cesur Mısır Cumhurbaşkanı Enver Sedat gelmektedir.

Enver Sedat, yaşadığında da öldüğünde de imajının karalanmasında ve geçmişinin kötülenmesinde düşmanların fitnesinden sıkıntı çekti. Sadece Ömer Abdurrahman, Mustafa Meşhur ve diğer karanlık rumuzlardan değil, aynı zamanda kendisiyle birlikte çalışandan bile zarar gördü. Bunların başında Enver Sedat hakkında özellikle ‘Öfkenin Sonbaharı’ adlı kitabında utanç verici şeyler yazan Muhammed Hasaneyn Heykel gelmektedir.

Himmet Mustafa’nın Enver Sedat ile yaptığı meşhur röportajlar gibi hem siyasi hem de tarihi söylem ve konuşmalarını zaman zaman araştırıyorum. Enver Sedat’ın hitap yeteneği ve konuşmasının akıcılığı hoşuma gidiyor.

Bana göre Enver Sedat’ın en önemli konuşması, 6 Ekim’de suikasta uğramadan önce 1981 yılının eylül ayında Millet Meclisi’ndeki yaptığı veda konuşmasıdır.

Bu, üzerinde düşünmeyi hak eden bir konuşmadır. Bu konuşma; Humeyni, İhvancı, solcu ve milliyetçi şebekeyi öfkelendiren Enver’in politikası hakkında tarihi ve siyasi bir duruşmayı aktarıyor.

Bugünlerde insanlar, ilerlemeci entelektüel Arap ve Frenklerin Humeyni devrimini övdükleri gün Humeyni’nin tehlikeleriyle ilgili Enver Sedat’ın yaptığı konuşmaları hatırlıyor.

Enver Sedat, (1979 Şubat konuşmasından yaklaşık iki yıl önce Humeyni ve diğer radikal dervişlerin tahtını gasp ettikleri) İran’ın Kahire’nin İsrail’le barış anlaşmasını imzalaması sebebiyle Mısır’la ilişkilerini kesmesine rağmen besin maddelerinin üçte birini İsrail’den ithal ettiğini deklare etti.

Enver Sedat, İran’ın günlük 6,5 milyon varil petrol üretirken Humeyni’nin İran’ı teslim aldığını, büyük kaynaklara sahip olduğunu ve günlük olarak petrolden elde edilen 250 milyon doların İran hazinesine girdiğini söyledi. Buna rağmen Humeyni’nin yönetime geçtiği iki yıl içerisinde İran aç kaldı ve İranlılar yakıtı kimlik kartlarıyla almaya başladı.

Enver Sedat, İsrail ve ABD hakkında atılan sloganlarla bugüne kadar devam eden Humeyni siyasetiyle ilgili bünyesel bir kusura ve slogan adı altında pragmatik politikalara el attı. Ayrıca Enver Sedat, uluslararası gazetelerin ifade ettiği şekliyle Humeyni rejimi Mısır’ı eleştirmesine ve İsrail ile barış anlaşmasını imzalamasından dolayı Mısır ile ilişkileri kesmesine rağmen İran’ın İsrail’den dev silah satın alım anlaşmasına karıştığını delil olarak sundu. Tabi daha sonra 1985 yılında meşhur İran-Kontra skandalı meydana geldi.

Allah, Enver Sedat’a rahmet eylesin ve Arapların içine siyasi uyuşturucuları yayanları affetmesin!