Türkiye’de ekonomik krizin tırmanmasına dair endişeler ve bunun Türkiye’de faaliyet gösteren Avrupa bankalarına yansıma olasılığı nedeniyle, Türk Lirası dolar karşısında rekor düzeyde değer kaybederek bu sabah 6.24 TL, Euro ise 6,9 TL üzerinden işlem gördü.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) gün sonu döviz satış kurları baz alındığında, liranın yıl başından bu yana dolar karşısındaki toplam değer kaybı yüzde 44’ü aştı.

Bu durum, Türkiye ekonomisinin ciddi bir tehlike içinde olmasıyla birlikte ileride durgunluk ve enflasyon dalgasına dönüşebileceğinin bir göstergesi olsa da, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan vatandaşları sakinleştirmeye çalışarak, “Çeşitli kampanyalar sürdürülüyor, bu kampanyalara kulak asmayın. Şunu unutmayın, onların dolarları varsa bizim de halkımız, hakkımız, Allah’ımız var. Bizler çok çalışıyoruz” dedi.

2023’e farklı gireceğiz

Yaşanan krizi başta ABD ile ilişkilerdeki gerginlik olmak üzere dış etkenlere bağlayan Erdoğan, “Bizler çok çalışıyoruz. 16 yıl önce neydik, bugün neyiz. Sizlere sabır, gayret diliyorum. Çok çalışacağız, çok koşacağız. İnşallah 2023’e farklı gireceğiz. Benim buna imanım, inancım var” dedi.

Krizin var olduğu tartışılmaz bir şekilde kesin. Fakat, bu geçici ve dış kökenli mi? Yoksa 880 milyar dolarlık Türk ekonomisinin yapısal sorunları mı var?

Belki de en büyük sorunun, Türk bankaları ve şirketlerinin büyük miktarlarda dolar borç alması olduğu düşünülebilir.

Ülkenin dış borcu, genel olarak gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYH) yaklaşık yüzde 30’u kadar iken, bu borçların geri ödemesi, TL’nin keskin ve sürekli düşüşüyle zorlaşıyor.

Düşük faiz politikası

Ankara ile Washington arasındaki siyasi krizin Türk parasının değer kaybetmesinde rol oynadığı doğruysa, Erdoğan’ın düşük faiz politikasının da bu alandaki en etkili faktör olduğu doğrudur.

Fed faiz oranlarını arttırınca, paraları ABD’de tutmak Türkiye’de tutmaktan daha avantajlı hale gelirken, Erdoğan’ın politikaları Türkiye’ye yatırım yapmak için cazip olmaktan çıkarıyor.

Enflasyon ve kısa vadeli borçlar sorunu

Avrupalı uzmanlar, hiçbir şeyin Türkiye’deki enflasyonu önleyemeyeceğini dile getirirken, Avrupa piyasaları ise, Türk yetkililerin enflasyonu kontrol edememesinden endişe ediyor.

Türkiye’nin hızlı ve etkili bir şekilde ele alması gereken sorunlardan biri, yüksek düzeydeki kısa vadeli borcun ödenmesi olmalı.

Fitch Ratings’e göre, Türkiye’nin bu yıl toplam finansman ihtiyacı 230 milyar dolar civarında olacak.

ABD merkezli yatırım bankası Goldman Sachs ise, Türk Lirası’ndaki değer kaybının sürmesi durumunda, Türkiye merkezli bankaların ellerindeki sermaye fazlasının eriyebileceği uyarısında bulundu.
Bütün bunlar, mümkün olan en kötü senaryoyu çizerken, Erdoğan “Ekonomik savaşı kaybetmeyeceğiz” dedi.