Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri ve Mısır Genel İstihbarat Servisi (GID) Başkanı Abbas Kamil, Cumhurbaşkanı Abdülfettah Sisi’den Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed’e bir mesaj iletmek üzere bugün Etiyopya’nın başkenti Addis Ababa’ya gidecek.

Ziyaret, Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed’in Nahda Barajı inşaatının önündeki engellere yönelik açıklamalarının ardından geldi. Uzmanlar, açıklamaların Mısır müzakerecisine daha fazla zaman tanıdığını ve barajın güvenliği, uygulanması ve yönetimi ile ilgili daha önce ortaya atılan sorunları yeniden gündeme getirmek için yeterli gerekçeler sunduğunu belirtti.

Şarku’l Avsat’ın kaynaklardan edindiği bilgilere göre genel beklenti Mısır, Etiyopya ve Sudan arasında gerçekleştirecek üçüncü toplantının tarihinin bugün yapılacak ziyarette belirleneceği yönünde.

Mısır Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ahmed Ebu Zeyd dün yaptığı açıklamada ziyaretin 2015 yılı ilkeleri beyannamesini uygulamaya yönelik çabaların bir parçası olarak gerçekleştiğini söyledi. Zeyd, ziyaretle Mısır-Etiyopya ilişkilerinin seyrini takip etme, ilişkileri güçlendirme ve Nahda Barajı müzakerelerindeki gelişmeler ile 2018’in mayıs ayında Addis Ababa’da düzenlenen son toplantının sonuçları etrafında düzenlendiğimi kaydetti.

Ebu Zeyd sözlerinin devamında şu ifadeleri kullandı:
“Etiyopya Başbakanı ile yapılması beklenen görüşmelerde, kalkınma projeleri alanındaki ortak iş birliğinin etkinleşmesine katkıda bulunmak için Mısır, Etiyopya ve Sudan arasında bir altyapı fonu kurulması konusundaki gelişmeler tartışılacak. Ayrıca Afrika Boynuzu’ndaki bölgesel gelişmeler ve Mısır için hayati öneme sahip bölgedeki barış ve istikrarı destekleme yolları ele alınacak.”

Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed, Nahda Barajı projesinin zamanında tamamlanmasının önünde engel teşkil edebilecek tasarım sorunlarıyla karşı karşıya olduklarını itiraf etti.

Abiy, nisan ayında göreve başlamasının ardından düzenlediği ilk basın toplantısında da barajın teknisyenlerin işlerini zorlaştıran tasarım sorunlarıyla karşı karşıya olduğunu açıklamıştı.

Abiy Ahmed, projenin tamamlanmasına ilişkin yaşanan sıkıntılardan Etiyopya Savunma Kuvvetleri’ne bağlı METEC şirketini sorumlu tuttu. “Şirketin hataları, projelerin tamamlanmasında gecikmeye yol açtı” ifadelerini kullandı.

Abiy Ahmed sözlerinin devamında şunları söyledi:

“Nahda Barajı inşaatının 5 yıl içinde tamamlanması planlanmıştı. Projenin başarısız yönetimi ve özellikle METEC şirketinin müdahalesi sebebiyle bunu gerçekleştiremedik.”

Etiyopya Haber Ajansı’nın (ENA) haberine göre Başbakan Ahmed, “Şirket ve yönetimi, bu tür büyük projeler üzerinde çalışmak için yeterli deneyime ve bilgiye sahip değildi” ifadesini kullandı.

Abiy Ahmed, iktidara gelmesinin ardından ilk iş olarak baraj inşaatının takibi bir komite oluşturdu. Komite tarafından yayınlanan raporlarda METEC’in anlaşmayı istenildiği gibi yerine getirmediği belirtildi.

Projenin başarısızlığı konusunda uyarıda bulunan Abiy şunları söyledi:

“Hayatlarında hiç baraj görmemiş insanlara karmaşık bir su projesi verdik. Eğer bu hızda devam edersek proje gün yüzüne çıkamayacak. Bu durum şirketine karşı, içerisindeki yolsuzluk ihtimaline yönelik ilk açık eleştiri olacak.”

Ahmed sözleşmenin projeyi devam ettirecek ve tamamlayacak yetenek ve deneyime sahip bir başka şirkete devredilmesine yönelik adımlar atıldığını da bildirdi. Projeye ortak olan İtalyan Salini’ye atıfta bulunan Abiy şirketin METEC’ten kaynaklı gecikmeden dolayı hükümetten maddi tazminat talep ettiğini belirtti.

Başbakan, Nahda Barajı projesinde gelinen durumu Nahda Barajı’nın proje müdürü Mühendis Simegnew Bekele’nin öldürülmesi ile ilişkilendirdi ve sözlerini şöyle sürdürdü:

“Baraj projesi mühendisi Simegnew Bekele, memleketine hizmet etti. Onun için ruhunu feda etti. Katil hakkındaki soruşturma tüm hızıyla devam ediyor.”

Afrika Boynuzu meselelerinde uzman olan Abdul Mun’im Ebu İdris, Abiy’in açıklamaları ile ilgili şu yorumlarda bulundu:

“Abiy’in sözleri projeye yoğun bir şekilde güvenen Etiyopyalılar üzerinde olumsuz bir psikolojik etki bırakacak. Bunda, özellikle proje hakkında ilk kez böyle olumsuz bir konuşmanın gerçekleşmesinin büyük bir etkisi var. Halkın, 2030 Kalkınma Planı çerçevesinde gerçekleştirilen baraj projesine güvenini yeniden tesis etmek için METEC’e karşı yolsuzluk iddialarıyla şeffaf bir şekilde ilgilenilmesi ve sorumlularının yargılanması gerekiyor.”

Ebu İdris, baraj projesindeki gecikme ile ilgili olarak METEC şirketini suçlayan Abiy’in açıklamaları hakkında şu ifadeleri kullandı:

“Yolsuzlukla mücadele konusunda ciddi olduğunu gösteriyor. METEC, doğrudan Etiyopya ordusuna bağlı bir şirket. Abiy’in bu ifadeleri bir reform kampanyasının sinyalini vermekle birlikte yolsuzlukla mücadelenin kemiğe ulaşmaya başladığına işaret ediyor.”

Açıklamaların yabancı yatırımcılara yönelik etkisine de dikkat çeken Ebu İdris, Abiy hükümetinin güvence vermemesi ve barajın tamamlanmasındaki gecikmeye neden olan sebeplerle savaşmaya başlamaması durumunda baraj ve diğer projelere yatırımda bulunan yatırımcıların sözleşmeden geri dönebilecekleri konusunda uyarıda bulundu.

Ebu İdris’e göre Abiy’in açıklamaları baraj inşası ile ilgili Mısır ve Sudan ile arasındaki meselelerdeki pozisyonunu da etkileyecek.

Ebu İdris söz konusu açıklamaların Mısır müzakerecisine daha fazla zaman tanıdığını ve barajın güvenliği, uygulanması ve yönetimi ile ilgili daha önce ortaya atılan sorunları yeniden gündeme getirmek için yeterli gerekçeler sunduğunu belirtti.

Abiy’in baraj inşasındaki gecikmeden dolayı İtalyan şirket Salini’nin maddi tazminat talep ettiğini ortaya koyan açıklamalarına da dikkat çeken Ebu İdris, bu durumun baraja tahsis edilen bütçeyi etkileyeceğini söyledi.

Etiyopya Nahda Barajı inşaatına 2011 yılında başladı. İnşaatın beş yıl içinde tamamlanması kararlaştırılmıştı. Ancak 6.000 MW’lık elektrik üretecek olan 5 milyar dolarlık baraj projesinin sadece yarısı tamamlanabildi.