Moskova Soçi toplantısına katılacak yaklaşık 100 temsilci için listeleri hazırlamaya başladı. Hem Araplar hem de Batılılar, Faruk Şara Soçi toplantısına başkanlık etmesini istyor. Gelecek ayın 2’sinde Soçi’de yapılacak toplantı için düzenlenen listede; çatışmasızlık bölgesiyle ilgili anlaşmada yer alan muhalifler, yerel meclis temsilcileri, siyasi partiler ve parlamentondan resmi temsilciler var.
Daha önce Hmeymim askeri üssünde yapılması planlanan toplantı Soçi’ye alınmıştı. Rus Savunma Bakanlığı davetlileri Soçi’ye taşımak için üç adet uçak tahsis etti.
Bu toplantıdan önce Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ve Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan son tur görüşmeler için yarın Soçi’de bir araya gelecek.Rusya’nın bu toplantıda gerçekleştirmek istediği iki hedefi var. Bunlardan biri mevcut anayasada düzeltmeler yapan ya da yeni anayasa yazacak olan bir Anayasa Komisyonunun kurulmasını sağlamak. İkincisi ise Ulusal Diyalog Kongresi liderliği ya da komisyonun oluşması.
Faruk Şara’nın başkanlık yapmasını istediler
Alınan bilgilere göre muhalifler Rusya Dışişleri ve Savunma Bakanlığında Soçi’deki toplantıya pek çok oluşum tarafından tanınıp sevilen Esed’in eski yardımcısı Faruk Şara’nın başkanlık yapmasını istediler.
Beşar Esed, Faruk Şara’nın yerine Kültür İşleri Başkan yardımcısı Necah el- Atar’ı getirmişti. Şara parti ve devlet içindeki bütün mevkilerini kaybetti. Şara daha önce Şam’a yakın olan Sahara beldesinde Suriye sorununa siyasi çözüm bulmak amacıyla yapılan bir toplantıya başkanlık yapmıştı. Şara’nın ismi kongreye başkanlık konusunda hem Araplar hem de Batılılar arasında dolaşıyor.
Öte yandan “Geçiş süreci heyeti” masaya konmuş değil. ABD Başkanı Donald Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin anlaşmasında anayasa reformu var. İki devlet başkanı 11 Kasım’da Vietnam’da yapılan toplantıda Esed’in BMGK’nın 2254 kararı uyarınca BM gözetiminde seçim yapması ve anayasa reformunu gerçekleştirmesi gerektiğini ilan etmişlerdi.
Rejim seçim teklifini reddediyor
Washington bu anlaşmanın Suriye için yeni bir anayasa yazılması ve başkanlık ve parlamento seçimlerinin yapılması olarak yorumlarken Rusya ise yeni bir anayasa ya da reformunun Suriye ile anlaşmaya bağlı olduğunu düşünüyor. Şam yönetimi ise anayasayla ilgili düzenlemelerin mevcut parlamento içinde gerçekleşmesi konusunda ısrarlı. Aynı zamanda 2021 yılında seçim yapılması teklifini de reddediyor.
En önemli madde anayasa reformu
Alınan bilgilere göre “anayasa reformu”,toplantılarda en önemli gündem maddesi olacak. Rusya bu konunun Soçi toplantısında BM, ABD ve bölge devletleri tarafından desteklenmesini istiyor. Ancak bazı devletler Soçi’nin Cenevre’ye alternatif olmasından endişe duyuyor. Özellikle BM temsilcisi Staffan de Mistura’nın gelecek Cenevre toplantısında ele alınacağını açıkladığı anayasa reformu ve seçimler konusunun Soçi’de görüşülecek olması bu kaygının nedeni.
Kulislerde dillendirilen önerilere göre, bu ayın 28’inde Cenevre’de Riyad’da genişletilmiş toplantıda belirlenen muhaliflerin, Esed heyeti ile doğrudan görüşmeleri. Diğer taraftan Aralık 2-4 arasında yapılacak Soçi toplantısında ise anayasa reformu çalışmalarına başlanması. Sonrasında Aralık ayının 8’inde gerçekleştirilecek olan Cenevre görüşmelerinde anayasa reformu ve seçimler konusuna yoğunlaşılması şeklinde. Amerika tarafının ise önceliği Cenevre görüşmeleri.
Fransa’dan iletişim grubu çağrısı
Bu konuda Paris, Suriye için bölgesel – uluslararası trafiği gerçekleştirecek bir iletişim grubuna ihtiyaç olduğunu düşünüyor. Özellikle İran’ın bu anlaşmalarda Rusya tarafından desteklenmesi sonucunda ABD – Rusya arasındaki oluşan soğukluk bu iletişim grubunun önemini gösteriyor. Diğer taraftan Türkiye ile ABD arasında PYD’nin toplantılara çağrılmasından duyduğu rahatsızlık meselesi de var.
Ankara’nın Soçi’de gerçekleştirilecek olan toplantının sonuç bildirgesinde Suriye’nin birliğinin vurgulanması talebi de gündemdeki yerini koruyor.