Rabat: Latife el- Arusini

Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian’ın önümüzdeki pazartesi günü gerçekleştireceği Fas ziyaretinde Faslı mevkidaşı Nasır Burita ile bir araya gelmesi bekleniyor. Söz konusu görüşmede göç krizi ve Libya’daki durum da dahil olmak üzere çok sayıda konunun gündeme gelmesi planlanıyor.

Medyada yer alan haberlere göre görüşmede ele alınması beklenen önemli konu başlıklarından birinin Fransız yargısının, Fas ordusunun eski bir subayı olan Mustafa Edib’in Paris’te açtığı davaya dayanarak Faslı 4 gazetecinin mahkemeye çağırması olduğu belirtildi. Edib söz konusu gazetecileri hakaret ve iftira ile suçluyor. Yargı ayrıca Sosyalist Birlik Partisi Sözcüsü “Kurtuluş” gazetesinin yayın yönetmeni sıfatıyla Temsilciler Meclisi Başkanı Habib el-Maliki’yi de mahkemeye davet etti.

Fas Adalet Bakanlığı, Fas vatandaşlarına yapılan çağrılar üzerine Rabat’taki Fransız irtibat hakimini resmi olarak protesto etti. Bunun iki ülke arasındaki yargı konusunda varılan işbirliği anlaşmasına aykırı bir eylem olduğu belirtildi.

Toplantıda ayrıca geçen kasım ayının16’sında Fransa Başbakanı Édouard Philippe ve Fas Başbakanı Saadeddin Osmani’nin Rabat’ta düzenlediği 13. Fransız- Fas toplantısının etkilerinin de değerlendirilmesi bekleniyor.
Fas hükümeti, göç konusunda Rabat’ın yükü asla tek başına yüklenmeyeceğini ve topraklarının insan kaçakçılarının faaliyetleri için bir merkez olmasına izin vermeyeceklerini vurguladı. Ayrıca bölgede jandarma rolü üstlenmeyi kabul etmeyeceğinin de altını çizdi. Hükümetin açıklamasında Fas’ın ‘ortak sorumluluk ilkesini harekete geçirdiği’ kaydedildi. Yasadışı göç sorununun ele alınmasıyla ilgili çeşitli ülkelerle dayanışma yaklaşımını benimsediği vurgulandı.

2014 ve 2017 yıllarında yasadışı göçmenlerin yasal ve idari durumlarını iyileştirmek için iki operasyon gerçekleştirildi. Operasyon, yaklaşık yüzde 90’ı Afrika ülkelerinden olmak üzere ülkeye gelen 50 bin yabancı uyruklu vatandaşın durumlarının iyileştirilmesiyle sonuçlandı. Fas Krallığı ayrıca göçmenlerin Fas toplumuna entegrasyonunu kolaylaştırmak için konut, sağlık, eğitim ve mesleki eğitim de dahil olmak üzere bir dizi temel sosyal hizmet sağladı.

Hükümet, Fas’ın göçmenlerin gönüllü olarak geri dönüşünü sağlamak için ilgili ülkelerin diplomatik temsilcilikleri ve Uluslararası Göç Örgütü ile koordinasyon içinde çalıştıklarını duyurdu. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre 2004 yılından beri ülkelerine gönüllü olarak dönen göçmenlerin sayısı 22 bine ulaşmış durumda. Yalnızca 2018 yılında geri dönüş yapan göçmenlerin sayısının bin 400’den fazla olduğu ifade ediliyor.

Ancak göç dosyasına yönelik tüm olumlu yaklaşımlara rağmen ulusal göç stratejisi kapsamında endişe duyulan başlıca konunun göçmenlerin çeşitli yollardan AB ülkelerine gitmesi nedeniyle yasadışı göçmenlerin kabulündeki zorluklar olduğu belirtiliyor.

Fas güvenlik güçleri, 2018 yılında yürürlüğe giren yasalar çerçevesinde 54 binden fazla yasadışı göç girişimini engelledi. İnsan kaçakçılığı konusunda faaliyet gösteren 74 suç ağı dağıtıldı. İnsan kaçakçılığında kullanılan tekne, su bisikletleri ve motorlardan oluşan bin 900 araca el konuldu.

Hükümet açıklamasında ayrıca ulusal göç stratejisi uyarınca çok sayıda yasadışı göçmenin Fas’ın çeşitli şehirlerinde ağırlandığı kaydedildi.