8 Aralık’ta oybirliğiyle alınan 2391 sayılı Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararı uyarınca Fransa’nın başkenti Paris yakınlarındaki La Celle Saint-Cloud Şatosu’nda dün “Afrika’da Uluslararası Terörle Mücadele Zirvesi” düzenlendi.

Zirvede siyasi destek, mali ve askeri katkılar ilan edilirken, zirvenin bir sonraki ayağının ise 23 Şubat 2018’de Belçika’nın başkenti Brüksel’de düzenleneceği duyuruldu.

Zirvenin, geçtiğimiz bahar ayında başlatılan ve Mali, Moritanya, Çad, Burkina Faso ve Nijer tarafından oluşturulan G5 Sahel Gücü’nün, Afrika’nın Sahel Bölgesi’nde (Moritanya, Mali, Senegal, Nijer, Nijerya, Çad ve Sudan) faaliyet gösteren El Kaide ve Boko Haram gibi terör örgütleriyle mücadele amacıyla düzenlendiği bildirildi.

Zirve, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un davetiyle gerçekleşirken, zirveye Almanya Başbakanı Angela Merkel, Belçika ve İtalya Hükümetleri Başkanları, ABD temsilcisi, Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Adil el-Cubeyr, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Afrika Birliği, AB ve BM temsilcileri, ilgili beş devletin liderleri ve birçok Afrika misyonu katıldı.

Zirvede üç amacın hedeflendiği bildirildi. Bu amaçların ise ilk olarak “5 devletin birleşik gücünü siyasi ve askeri açıdan desteklemek, ortak bir eylem yapabilmek için söz konusu ülkelerde 5000 faaliyet alanı oluşturarak, en geç gelecek yılın baharında görevlerini yerine getirebilmelerini sağlamak” olduğu kaydedildi. Ayrıca diğer iki amacın da “mali ihtiyaçların, yıl içinde ilk başta 250 milyon euro, daha sonra ise en az 60 milyon euro olacağı tahmin edilirken, bu sebeple gerekli kaynakları sağlamak” ve “Mali’deki tarafların Fransız askeri müdahalesinin ardından Cezayir’in yardımıyla ulaşılan barış antlaşmasının şimdiye kadarki başarısızlığı karşısında, Mali’deki mevcut ticarete yoğunlaşmak” olduğu bildirildi.

Cezayir, başta Sahel’deki terör konusuyla büyük ölçüde ilgilenmesine rağmen, dün zirveye katılmadı. Öyle ki Cumhurbaşkanı Macron’un, geçen hafta düzenlediği Cezayir ziyareti sırasında Cezayir yetkililerini bu konuda ikna etmeyi başaramadığı görülüyor.

Öte yandan zirvedeki ilk somut sonuçlar, katılımcıların finansal yükümlülüklerinin ilan edilmesiyle ortaya çıktı. Bu bağlamda Suudi Arabistan 100 milyon dolar, BAE 30 milyon dolar ve ABD’nin 60 milyon dolar değerinde katkı sunacağı açıklandı. Ayrıca ABD, ortak fondan ziyade beş ülkenin her birince görevlendirilen askeri güçlere nasıl doğrudan yardım sağlayacağını kontrol etmek istiyor. AB ise 50 milyon euro değerinde destek vereceğini bildirirken, söz konusu beş ülkeden her birinin de 10 milyon euro katkıda bulunmasını talep etti. Ancak bu rakamlar, ihtiyaç olunan miktara yakın olsa bile uzun vadeli bir çözüm için yeterli değil. Yetkililer ve uzmanlar, terörle mücadelenin yıllarca süreceğini tahmin ediyor. Bu sebeple gelecek Brüksel Konferansı’nda uluslararası destekli ortak gücün etkin bir şekilde çalışmasını ve çalışmalarını sürdürmesini sağlayacak çözümlerin bulunması çağrısı yapıldı.

Öte yandan geçtiğimiz ay bölgede ilk ortak askeri operasyonunu başlatan Afrika güçlerinin oybirliğiyle desteklenmesi, zirvede bir başarı olarak görülebilir. Paris, sömürgeci geçmişi ve Sahel bölgesindeki askeri varlığı sebebiyle bu desteğin ilk sırada yer alırken, Mali’de konuşlandırdığı “Barkhane” adlı 4 bin kişilik askeri birliğiyle terörle mücadelede Batı Afrika ülkelerine destek veriyor. Ayrıca AB tarafından da destek sağlanırken, BM Barış gücü MINUSMA da 14 bin askerle terörle mücadeleye destek veriyor. Fransa’daki resmi kaynakların belirttiğine göre, Almanya, İtalya, Belçika ve AB temsilcilerinin katılımları, Avrupa’nın Afrika’daki güvenlik meselesine ve terörle mücadeleye katıldığını da gösteriyor.

Paris son yıllarda, biri 2013’te Mali’de diğeri ise 2014’ye Orta Afrika Cumhuriyeti’nde olmak üzere iki kez müdahale ettiği Afrika’daki yükünü hafifletmek istiyor. Fakat ortak gücün aktif bir rol üstlenmesindeki yavaşlığın, sadece finansman sebebiyle olmaması endişesi taşıyor.

Ayrıca terörist unsurların sayısının Mali’de yalnızca 500 ila 800 arasında olduğu tahmin edilse de Fransa, terör örgütlerinin geçmişte olduğu gibi, Mali’deki Fransız askeri operasyonlarından önce tekrar canlanmasından korkuyor.

Öte yandan zirve sonrasında ortak bir basın toplantısı düzenlendi. Toplantıda açıklamada bulunan Mali, zirvede alınan kararların uygulanması konusunda aciliyet çağrısı yaparken, Macron ise, “Sahel’de hızla ilerlemek ve mevcut gidişata son vermek” gerektiğini vurguladı.

Fransa Cumhurbaşkanı toplantıda ayrıca, “Her gün saldırı ve tehdit altında olan ülkeler var. Bu sebeple daha fazla çaba sarf etmeliyiz.” ifadelerini kullandı. Zirvede somut kararların alındığını belirten Macron, G5 Sahel Gücü’nün operasyonlarını hızlandıracaklarını söyleyerek, “Amacımız 2018’in ilk 6 ayında zafer elde etmek. Sahel’de terörle savaşımızı kazanmalıyız. Mücadelemiz devam ediyor.” dedi.

Almanya Başbakanı ise Sahel bölgesinde yeni ve tehlikeli bir oluşumun varlığından bahsederken, “Radikal akımların yayılmasına karşı acil olarak harekete geçilmelidir.” Açıklamasında bulundu.