Gazeteler ve haber siteleri, İtalya’daki dünyaca ünlü tenor Andrea Bocelli’nin bir konser sırasında, orkestrayı yöneten bir robotun haberini yayınladılar. Bu haber, insanların tekelleştirildiği görev ve işlevlerde yapay zekaya olan güvenin artması anlamına geliyor. Ancak robotlar insanoğlunun yerini tamamen alabilirler mi? Tabii ki hayır. Bir önceki örnek konserde robot, bir insanın eğitici telkinine ihtiyaç duymuş ve doğaçlama yapmayı becerememişti.

Robotlar gazetecilik dünyasına, son birkaç yılda birden fazla küresel yayında güçlü bir haber editörü olarak giriş yaptılar. Örneğin Washington Post gazetesi, geçtiğimiz sene 850 içeriğin üretimi için holografik yapay zeka sistemini kullandı. Bir diğer örnekte, Associated Press (AP) haber ajansı, kısa konuların yazımı ve düzenlenmesi için bir başka program kullandı. Los Angeles Times gazetesi ise, 2014’te Los Angeles’taki bir depremi takip etmek için “Quakebot” isimli bir yapay zeka sistemine başvurdu. Aslında Quakebot’un görevi üç dakika ile sınırlıydı. Gazete bir sonraki yıl onu Kaliforniya depreminde de kullanmak istedi. Ancak Quakebot Alaska’da meydana gelen bir başka depremden elde edilen verilere dayanarak bilgi paylaşımında bulundu. Haber hızlı bir şekilde ve editörler tarafından denetlenmeden servis edildi. Sonuç ise derinlik ve kaliteden yoksun bir hüsrana dönüştü.

Distribution Hub, kısa ve uzun makaleler yazma becerisine sahip

Çin’den bir örnekle devam edelim; geliştirilen Xiao Nan isimli muhabir robotun geçtiğimiz ocak ayında yaklaşık bir saniye içinde yazdığı 300 kelimelik Bahar Festivali Seyahatleri ile ilgili ilk makalesi Southern Metropolis Daily gazetesinde yayınlandı. “Distribution Hub” isimli internet sitesinin Pekin Üniversitesi’nden Profesör Wan Xiaojun’dan aktardığı bilgilere göre robot, kısa ve uzun makaleler yazma becerisine sahip.

AP’nin 2006’dan beri spor raporları yazmak için kullandığı ve ABD’li firma Automated Insights tarafından üretilen “Wordsmith” adlı üçüncü bir sistem daha var. Wordsmith 2015 yılından beri gerekli verileri kendisine aktaran editörle birlikte çalışıyor. Wordsmith, ticari malların tanıtımı veya finansal özetler için raporlar yazabiliyor.

Washington Post gazetesi, ünlü iş adamı Jeff Bezos tarafından 2013 yılında satın alınmasından bu yana, yapay zekayı büyük ölçüde kullanan medya organlarından biri oldu. İlerleyen yıllarda, makalelerin editör süreçlerinde yapay zeka kullanımına, AP tarafından kullanılan yapay zeka sisteminden daha hızlı bir giriş yaptı.

Washington Post, basın robotunun hazırlıklara başladı

Washington Post, derinlik ve detaylar içeren ve sofistike konular hazırlayabilen daha etkili bir basın robotunun geliştirilmesi için hazırlıklara başladı. Aslında yapay zeka sistemi kullanımına henüz geçen yıl başlamıştı. Önce Rio olimpiyatlarında ardından daha geliştirilmiş bir versiyonla ABD seçimlerinde kullandı. Robot gazetenin editörleri vasıtasıyla, ” Kongre Cumhuriyetçilerin kontrolü altında” gibi birden fazla formda kullanılabilecek temel cümleleri içeren şablonlarla beslemeye başlandı. Program daha sonra seçimler ve sonuçlara özel veri kaynağına bağlandı. Ardından uygun bilgiler seçildi ve önceden ayarlanmış şablonlarla bağlantı kuruldu. Son olarak ise program sonuçları otomatik olarak yayınladı.

TechCrunch adlı internet sitesine röportaj veren AP Spor Müdürü Barry Bedlam, “Bir robot gazeteci veya yapay zeka programını geçen yıl kullanma deneyimi yaşadım. Bölüm editörleri, aylar boyunca programı test ettiler. Robotun yayınladığı oyun sonuçlarının, okuyucular tarafından anlaşılmasını sağlamaya çalıştılar” ifadelerini kullandı. Bedlam, robotların denenmesi sürecinin uzun sürme sebebini ise, insan kaynağı eksikliğine bağladı.

Bir saniye içinde 300 kelimelik makale yazabiliyor

Gazeteci Robotlar, insanların yerini tamamen alamayacak olsalarda birçok açıdan önemli olduklarını kanıtlamışlardır. Öncelikle hızlılar; Çinli Xiao Nan bir saniye içinde 300 kelimelik bir makale yazabiliyor. Bu yüzden acil haberlerin yazımında ideal olabilir.

Çinli gazeteci robot Xiaomingbot, Rio Olimpiyatları’nda 15 günde konu başına 100 ila 800 kelime arasında değişen 450 konu yayınlayarak, her bir spor etkinliğinin bitiminden yaklaşık iki dakika sonra rekor bir sürede Çin haber sitesinde haberin yer almasını sağladı.

ABD’nin Iowa Eyaleti’nde 2016 yılında yapılan yerel seçimlerde seçim verileri holografik yapay zeka sistemi kullanılarak analiz edildi ve genel seçimlerin sonuçları için halkın eğilimlerinin ne yönde olduğu belirlendi.

Gazeteci robotları medya alanında önemli hale getiren bir diğer yönü ise, farklı beklentileri olan halkın tüm kesimlerine ulaşmayı sağlamasıdır. Zaman alıcı raporlar hazırlamakla yükümlü olan sınırlı sayıdaki editörler aracılığıyla belirli bir kitleye ulaşmak yerine, izleyici sayısını arttırmak Washington Post gazetesinin hedeflerinden biriydi.

Bu hedef doğrultusunda, holografik yapay zeka sistemi, daha fazla kesime hitap etmeyi sağlayacak farklı alanlarda ve farklı konularda içerik hazırlayabilme imkanı sundu.

En iyi çözüm işbirliği

Uzmanlar, gazeteci robotların her durumda kullanışlı olma sebebini, hızlarına, üretim ve bilgi bolluğuna dayandırdılar. Fakat bir eksikleri vardı. O da robotların katı ve doğrudan ifadeler kullanabildiği dili. Derin, kaliteli ve dikkatli bir lisana sahip olmamaları, robotların en büyük eksiklikleri olmaya devam ediyor. Los Angeles Times gazetesi gazeteci robot tarafından yazılan yazıların altına “Bu yazı ‘Algoritma’ editör tarafından yazılmıştır” ibaresini ekliyor. Robotların kullanımı, kendilerini verilerde ve rakamlardaki kesinliklerle gösterir ancak röportaj, soru sorma ve yeni bir haberin olduğu noktaya ulaşma gibi insani kabiliyetlerine sahip değillerdir. Görünen o ki, en iyi çözüm, insani duyguların olduğu doğru ve zengin konular üretmek için gazeteci ve robot arasında işbirliği yapmasıdır.