13 yaşındaki İyad Abdullah, Gazze’nin merkezindeki Saraya kavşağının önünde arabalar ve insanlar arasında dolaşıyor.. Annesine yardım etmek için biraz para kazanma umuduyla elindeki birkaç şekerleme ve bazı eşyaları satmaya çalışıyor…

Ancak 10 yaşındaki İyad bu durumdaki tek çocuk değil. O sadece para kazanmaya çalışan binlerce çocuktan biri. Onun gibi olan diğer onlarca çocuk da 2 şekel (yarım dolar) kazanmak için ya araba camlarını siliyor ya da İyad gibi dışarıda ufak tefek işlerden para kazanmaya çalışıyor… Bu durum, zor hayat şartlarına maruz kalarak küçük yaşlarına rağmen, hayata tutunmaya çalışan, çocuklarını çalıştıran anne ve babalar için psikolojik krizlere neden oluyor.

Çocuklar hayatlarını kazanabilmek umuduyla genellikle Filistin Meydanı, lokantalar, oteller ve sahiller gibi Gazze’deki en kalabalık alanları seçiyor. Satmaya çalıştıkları malları ise, çoğunlukla ebeveynleri aracılığıyla satın alıyorlar veya dükkân sahiplerinin yeni mal almak için ellerinden çıkardıkları ürünleri ediniyorlar.

Gazze Şeridi’ndeki çocuk işçilerin sayısı İsrail ablukası altında geçen 10 yıl boyunca atmaya devam etti. Hayat şartlarının giderek kötüleşmesi ve yoksulluğun artması dramı daha da derinleştirdi. Öyle ki resmi istatistiklere göre Gazze’deki ailelerin yüzde 80’i yoksulluk sınırının altında yaşıyor. Ayrıca bir buçuk milyondan fazla insan da hayatlarını devam ettirebilmek için gıda yardımına ihtiyaç duyuyor.

Gazzeli İyad’ın annesi tarafından Şarku’l Avsat’a yapılan açıklamalara göre zorlu hayat koşulları onları, okuldaki üç çocuğunu ticarete itmek zorunda bıraktı. Anne, 9 saatlik sıkı bir çalışmalarının ve zorlu hava koşullarında bütün gün ayakta durmalarının ardından çocuklarının sadece 15 şekel (yaklaşık 4,5 dolar) kazanabildiğini aktardı.

İstatistiklere göre dram artıyor

Filistin’deki ilgili kurumlar tarafından yayınlanan istatistiklere göre Gazze Şeridi’nde yaklaşık 15 bin 500 yetim çocuk bulunuyor. İstatistikler çok sayıda insanın da geçim sıkıntısından dolayı sokaklar, mağazalar, restoranlar gibi birçok işte çalıştığını ortaya koyuyor.

15 yaşındaki İslam da haftanın büyük bir kısmında pazarda kuruyemiş veya bisküvi sattığı için okulundan ayrılmak zorunda kalan biri…

Şarku’l Avsat’a konuşan İslam, “Annem, Gazze’deki bir hastanenin temizlik bölümünde çalışıyor. Ancak kazancı evimizin kirasını ve acil ihtiyaçlarımızı karşılamaya bile tam olarak yetmiyor. Yiyecek sıkıntısı yaşıyoruz. Bu sebeple meydanlarda sigara, kahve gibi sıcak içecekler satıyorum” ifadelerini kullandı.

Gazze’de toplumu kalkındırmak için kurulan Wydad Derneği tarafından yayınlanan istatistiklere göre, son dönemde Gazze’deki 15 yaş altı çocuk işçilerinin oranı yüzde 54’ün üzerine çıktı. İsrail ablukasının devam etmesi, ekonomik ve siyasi beklentilerin tükenmesiyle bu oranın daha da artacağı öngörülüyor.

Sosyologlara göre birçok çocuk aile baskısı ya da ebeveynlerinin boşanması gibi sosyal sorunlar içinde çalışmak zorunda kalıyor.

Dünya Çocuk Günü öncesinde yayınlanan Filistin istatistiklerinde işgal altındaki Filistin topraklarında ücretli ya da ücretsiz olarak çalışan toplam çocuk sayısı 2016’da 10- 17 yaşları arasında yüzde 3,9 olarak saptanmıştı. Aynı şekilde bu oran Batı Şeria’da yüzde 5,3 ve Gazze Şeridi’nde 1,9 olarak aktarılmıştı. İşgücüne katılan erkek çocuklarının sayısının kız çocuklarına oranla daha fazla olduğu belirtilirken 2015- 2016 eğitim yılında ilkokul öğrenimini tamamlayamayan erkek çocuklarının oranının yüzde 1,2’ye, kız çocuklarının oranının da 0,7’’ye tekabül ettiği kaydedildi. Orta öğretim düzeyinde ise bu oran erkeklerde yüzde 1,3, kadınlarda ise yüzde 1,1 olarak açıklandı.