Gazze Şeridi’nde akademisyenler, uzmanlar ve STK temsilcileri ve kadın aktivistlerin ortaya koyduğu rakamlar, kadınların 2007 yılının ikinci yarısından beri Filistin bölünmesi sebebiyle büyük bir bedel ödemeye devam ettiklerini ortaya çıkarıyor. Bölünme, yaşamın her alanında özellikle de ekonomik ve sosyal hayatta olumsuz etkiler bırakmakta.

Filistin İnsan Hakları Merkezi Kadın Birimi Müdiresi Muna Şava, Gazze Şeridi’ndeki STK Ağı tarafından Alman Friedrich Ebert Vakfı ile ortak, “Gazze Şeridi’ndeki Bölünmenin Bedeli Ve Kadın Gerçeği” başlığıyla bir çalıştay düzenlendi. Çalıştay, Gazze Şeridi’ndeki genel işsizlik oranı yüzde 43’ü bulurken sadece kadınlar arasındaki işsizlik oranı yüzde 50’lere ulaşmakta, genç kızlar söz konusu olduğunda da oran yüzde 65’e erişmekte olduğunu ortaya koydu.

Şava, “Gazze Şeridi’ndeki nüfusun yoksulluk oranı tehlikeli seviyelere yükseldi; nüfusun yüzde 75’i yardıma muhtaç, yüzde 47’si gıda temininin güvensizliğinden muzdarip. Yükün büyük oranını kadınlar taşıyor. Toplumdaki geleneksel rollerine ve aile hayatındaki görevleri nedeniyle bu durumdan en çok kadınlar etkilenmekte” dedi.

Kadınların ekonomik, sosyal ve kültürel haklarında benzeri görülmemiş bir bozulma mevcut olduğunu belirten Şava, söz konusu bozulma Gazze Şeridi’nde Filistin toplumunun tüm kesimlerini kapsadığını belirtti. Eril otoritenin egemen olduğu bir toplumda dışlanma ve aşağılanmalardan en çok kadınların etkilendiğini ifade eden Şava, kültürün; kadınların aşağılanmasını ve kadınlara yönelik ayrımcılığı pekiştirmekte olduğunu belirtti.

Şava, ayrımcılık için hem hükümeti hem de Hamas’ı suçlarken, “Hükümetin binlerce kişiyi erken emekliliğe ayıran son uygulamaları büyük oranda kadınları hedef aldı. Ayrıca Gazze’de kadınların istihdam hakkını korumak için herhangi bir kanun bulunmamakta” dedi.

Müdire, kadınların muzdarip olduğu genel durumlar çerçevesinde; Kadınların yaşadığı koşulların zorluğunun erkeklerinki ile karşılaştırılamayacağını belirtti.

Gazze’de erkekler hükümet saflarında veya Hamas askeri güçlerinde büyük oranda rahat bir şekilde çalışırken, kadınlar işlerinde açıkça aşağılanmaktan şikayet etmekte.

Gazze’de kadınların çoğunluğu ev hanımı. Fakat birçoğu kocasını kaybetmesi, tutuklanması veya göç etmesi gibi birçok sıkıntı sebebiyle ailenin sorumluluğunu üstlenmekte.

Gazze Şeridi’ndeki kadınlar, iş imkanları sunulmamasından ve devlet kurumlarının muhtaç ve yetim aileler için sürekli istihdam olanakları sağlamamasından şikayet etmekte.

Gazze Şeridi’nin güney bölgesi sakinlerinden Umm Sami Advan (43), kocasını kaybettiğinden beri 13 yıldır evin geçimini üstelendiğini belirterek; ekonomik şartların zorluğunun altını çizdi. Umm Sami, “Her ne kadar iş bulmaya çalıştıysam da başaramadım” dedi.

Advan, üniversite mezunu olduğuna dikkat çekerken, ailesine yiyecek bir lokma bulmak, korumak ve yoksulluklarına rağmen çocuklarının eğitimini tamamlamak için yıllardır hayatını feda ettiğini bildirdi. 4 yıl boyunca günlük 10 ila 15 şikel (yaklaşık 4 dolara tekabül etmekte) kazanmak için evinin önünde çocukların ihtiyaçlarını sağlayan şeyler sattığını belirtirken, “Resmi devletin fakir ve muhtaç özellikle de yetimleri olan ailelere gereken önemi göstermemekte. Bu durum aileleri günlük yaşam içerisinde birçok sosyal ve ekonomik riske açık hale getiriyor” dedi.

Umm Sami, “Büyük kızım üniversite mezunu, oğlum mezuniyetine az kaldı. Fakat, hiçbiri eve katkı sağlayabilecek bir iş imkanı bulamadı” diye ekledi.

STK Ağı Müdürü Emced el- Şava, en fakir ailelerin, kadınların geçindirdiği aileler olduğunu bildirdi. Bölünmenin faturasını kadının ödemekte olduğunu ve toplumda zayıf ve aşağılanmış bir konuma düştüğünü söyledi.

Kadın Hukuk Araştırmaları ve Danışmanlık Merkezi Müdiresi Zeyneb el- Guneymi, Filistin halkının özellikle de Gazze Şeridi’nin geçmiş yıllarda her alanda yaşadığı zor ve karmaşık durumlar nedeniyle Filistinli kadınların siyasi, ekonomik, toplumsal ve eşitlik alanında birçok zorlukla karşılaşmaya devam ettiğini söyledi.

El- Guneymi, Gazze Şeridi’ndeki kadınların hukuki statüsüyle ilgili sunulan bir bildiride siyasi bölünmenin gölgesinde kadınların hukuki zorluklar yaşadığını ve yürürlükteki mevzuatın kadınları korumadığını vurguladı.

El- Guneymi, kadınlar hakkındaki yasalar ve verilen kararların bölünme gölgesinde olduğunu, bunların başında da bu kararları belirleyen Devlet Başkanı Mahmud Abbas’ın özellikle de son yıllarda verdiği kararları gelmekte olduğunu belirtti. Bunların arasında Gazze’nin Batı Şeria’dan ayrılması, ulusal hükümetin vatandaşları korumaktan vazgeçmesi, hizmet sunmaması, elektrik ve yakıt desteğinin geciktirilmesi, uluslararası hibeler ve yardım konusunda STK’ların daraltılması, çalışanların emekliliğe ayrılması, çalışanların ilgili yasalara aykırı şekilde işten çıkarılması… Kadınların bu gibi kendilerine karşı şiddet olaylarını arttıran kararların bedelini iki kat ağır ödemekte olduklarını ifade etti.

Gazze Şeridi’nde yürürlükte olan otorite (Hamas Hükümeti) tarafından çıkarılan kanunlar ve verilen kararlara gelince bu konu hakkında el-Guneymi, “Bu kararlar kadınların ihtiyaçlarına duyarlı değil; bakanlıklarda cinsiyet kontenjanı tahsis edilmemesi, fakir ve işsiz kadınların durumu için bütçe ayrılmaması, nafaka fonu bütçesi oluşturulması, kadınların karar alma merkezlerine katılımını teşvik etmek için yeterli kontenjanları sağlamama, eğitim yasası gibi kadınlara karşı ayrımcılık kültürünün yaygın olması söz konusu duruma örnek teşkil etmekte” dedi.

El- Guneymi, 2014’te birlik hükümeti kurulduktan sonra sarf edilen çabalar, kadınların hukuki statüsünün gelişimini etkilemediğini ve kadına karşı yapılan ayrımcılığı bitiremediğini dile getirdi.

Kadın Hukuk Araştırmaları ve Danışmanlık Merkezi Müdiresi, kadınların siyasi bölünmenin bedelini ödemeye devam ettiğini, siyasi, sivil, sosyal, ekonomik ve sağlık haklarının boşa harcandığını, mevcut yasalardan yeterli düzeyde koruma bulunmadığını veya uygulama mekanizmasında bozulma olduğunu, yürürlükteki yetkililerin kadınların bu haklarını korumadaki başarısızlığını vurguladı.