Güney Kore Devlet Başkanı Moon Jae-in, 3 günlük Pyongyang ziyaretinin ardından, Kuzey Kore liderinin ABD Başkanı Donald Trump ile yakın bir tarihte ikinci bir zirve yapmayı umduğunu söyledi. Kuzey Kore liderinin Trump’a gönderdiği özel mesajı ABD Başkanı’na ileteceğini bildirdi.
AFP’nin haberine göre söz konusu açıklama, Kuzey Kore ile Güney Kore arasındaki zirve kapsamında Güney Kore Devlet Başkanı Moon Jae-in ve Kuzey Kore Devlet Başkanı Kim Jong-un Kuzey Kore’deki Baekdu Dağı’nı ziyaret etmesin ardından yapıldı.
Kuzey Kore lideri Kim, çarşamba günü yaptığı açıklamada Tongchang-ri füze fırlatma tesisinin kalıcı olarak kapatılmasını kabul ettiğini duyurmuştu. Açıklama, ABD tarafından memnuniyetle karşılanmıştı. ABD önümüzdeki 3 yıl içinde Kuzey Kore’nin nükleer silahlardan arındırılması için görüşmelere yeniden başlamaya hazır olduğunu bildirdi. Ardından Pyongyang, Washington’ın uygun adımları atması halinde Yongbyon nükleer tesisinin de kapatılabileceğini açıkladı.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre son 6 ay içinde Koreli tarafların imzaladığı 3’üncü zirve sonunda yapılan açıklama, haftalardır durağan olan Washington müzakerelerini çözüme ulaştırmak için yeterli olarak görülüyor. ABD Başkanı duruma ‘büyük bir ilerleme’ sözleriyle övgüde bulundu. ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Kuzey Koreli mevkidaşı Ri Yong-ho’yu önümüzdeki hafta hafta New York’taki Birleşmiş Milletler Genel Kurulu toplantıları kapsamında yapılacak görüşmelere davet etmişti. Pompeo, Washington’ın Ocak 2021’de Kuzey Kore’yi silahsızlandırmak için ‘acil müzakerelere’ başlamaya hazır olduğunu da belirtti.
Kim ile Trump arasında gerçekleşen ve Kim’in Kore Yarımadası’nın nükleer silahlardan arındırılması konusundaki kararlılığını yinelediği haziran ayındaki tarihi zirvenin ardından Kuzey Kore ve Güney Kore arasındaki görüşmeler sekteye uğramıştı. O zamandan bu yana Washington ve Kuzey Kore arasında konu hakkında ihtilaflar yaşandı. Zira Washington, Pyongyang’ın ABD’den 1953’te barış anlaşmasıyla değil, sadece ateşkesle sona erdirilen Kore Savaşı’na dair resmi bir bildiri istediği dönemde Kuzey Kore’nin nükleer silahlardan arındırılmasını ve bu silahların tamamen sonlandırmasını istedi.
Resmi Kuzey Kore medyasına göre Pyongyang yönetimi, ABD’nin herhangi bir aşamada taviz vermeden, baskıyı ve yaptırımları azaltmadan Kuzey Kore’den tek taraflı olarak nükleer silahsızlanmaya gitmesini talep eden tutumunu kınadı. Uzmanlar yapılan son açıklamaların ciddiyetinden şüphe duyuyor. Zira Pyongyang’ın Tongchang-ri füze fırlatma tesisi dışında başka tesislerden de füze ateşlediğini, ek testlere ihtiyaç duymadığını ve tesisin kapatılmasının roket üretimi üzerinde hiçbir etkisi olmayacağı görüşündeler.
Pek çok uzman, Kuzey Kore’nin Yongbyon dışında da gizli bir altyapıya sahip olduğunu düşünüyor. Söz konusu silahlar alanında uzman olan Jeffrey Lewis Twitter hesabı üzerinden paylaştığı değerlendirmesinde şunları aktardı:
“Kuzey Kore nükleer silahsızlanmayı taklit eden adımlar atıyor. Kuzey Kore’nin nükleer programına dair somut bir sınırlama getirmediler. Onların asıl amacı Kim ve Moon’un ilişkilerini koruyabilmesi için Trump’a yakınlaşmak. Silahsızlanıyorlar gibi yapıyorlar. Biz de buna inanır gibi yapıyoruz.”
Seul ve Pyongyang ilişkilerini güçlendirmeyi planlıyor. Kim, ülkesinin Güney’in ekonomik gücünden faydalanmasını isterken Moon da Kore Yarımadası’nı Kuzey Kore ve Güney Kore arasındaki çatışmanın etkisinden kurtarmayı hedefliyor. Kim’in yakında Seul’u ziyaret etmesi bekleniyor. Bu yıl yapılması beklenen ziyaret 1950-1953 tarihleri arasındaki Kore Savaşı’nın sona ermesinden bu yana Kuzey Koreli bir liderin Güney Kore’ye yapacağı ilk ziyaret olacak.
İki lider ayrıca 2032 Yaz Olimpiyatları’na ev sahipliği yapacak ortak bir teklif dosyası sunacaklarını açıklayarak savaşta ayrılan aileler için görüşmeler düzenleyeceklerine, kara ve demir yolu ağlarını birbirine bağlayacaklarına dair vaatte bulundular.
Moon Pyongyang’ın düzenlediği törendeki gösteriler sırasında yaptığı açıklamada Korelilerin 5 bin yıl boyunca birlikte yaşadığını söyledi. Moon’un konuşması, Güney Koreli bir liderin Kuzey Korelilere yönelik açıklamaları açısından bir ilkti. Moon yaptığı konuşmada “Nihai hedefe doğru ilerlememizi öneriyorum. Barış son 70 yıldaki düşmanlığı ortadan kaldıracak ve biz tek bir halk olacağız” ifadelerini kullandı.
Seul’un açıklamasının ardından Güney Kore ve Kuzey Kore liderleri eşleriyle birlikte Kuzey Kore’deki Baekdu Dağı’nı ziyaret ederek fotoğraf çektirdi. 2 bin 744 metre yüksekliğindeki dağ, Kore Krallığı’nın efsanevi kurucusu Dangun’un doğum yeri olarak bilinmesi nedeniyle tüm Koreliler için kutsal bir yer olarak kabul ediliyor. Ayrıca buranın da Kim Jong-un’un babası Kim Cong-il’in de doğduğu yer olduğu söyleniyor.