Güney Sudan’daki yaklaşık 6 bin okuldan bazıları, bu ayın başında yeni öğretim yılı için kapılarını açtı. Fakat hükümet, açılan bu okulların sayısını tam olarak bilmiyor.

Reuters’da yer alan bir haberde, 4 yıllık savaşın ardından öğrencilerin ve maaşlarını alamayan öğretmenlerden çoğunun okuldan kaçtığı bilgisi yer aldı.

Başkent Cuba’da bulunan okullardaki sınıflar, aç ve evsiz ailelere ev sahipliği yapıyor.

Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF), Aralık ayında yayınladığı raporda, Güney Sudan’daki çocukların tahmini olarak dörtte üçünün okula gitmediğini ve ülkede eğitimsiz ikinci bir ‘kayıp kuşak’ meydana geleceği bilgisine yer verdi.

Bu çocuklardan bazıları, Güney Sudan’da 2011 yılında bağımsızlığını kazanana dek süren 22 yıllık çatışmaları gören ‘kayıp kuşak’ın çocuklarından oluşuyor.

Bu yeni nesil ise, bağımsızlıktan sadece iki yıl sonra yeni bir çatışma ortamına maruz kaldı.

Lawrence Samuel gibi insanlar, çocuklar için yiyecek, barış ve eğitim sağlamayı umuyordu. Fakat iç savaş ile bu hayalleri suya düştü.

Samuel, “İlkokuldaki bir çocuğa soru sorsanız, cevap vermeyecektir. Zira aklı yemek düşünmek ile meşguldür” diyerek içindeki bulundukları durumun tablosunu çizdi.

Güney Sudan Eğitim Bakanı Deng Deng Hoc, geçtiğimiz yıl ülkedeki okulların sadece yarısının kapılarının açıldığını belirtmişti.

Ancak bakanlık yetkilileri, bu yıl yarıyıl tatilinden üç hafta sonra faaliyete geçen okulları hala tespit etmeye çalışıyor.

Cumhurbaşkanı Salva Kiir ve eski yardımcısı Riek Machar’a sadık kuvvetler arasında çıkan çatışmalarda, on binlerce kişi öldürülürken, 4.5 milyon kişi de petrol zengini Güney Sudan’daki evlerinden ayrılmak zorunda kaldı.

Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü’ne (UNESCO) göre, Güney Sudan’daki yetişkin nüfusun dörtte üçü okuma yazma bilmiyor. Bu da, dünyada okuma yazma bilmeyenleri temsil eden en yüksek oranlardan biri.

Aralık ayında ateşkes anlaşmasının imzalanmasından saatler sonra ihlal edilmesi nedeniyle, ülkenin farklı yerlerindeki birçok kasaba ve köyde bulunan okullar da terk edildi.

BM, ülkedeki silahlı grupların yaklaşık 19 bin çocuğu saflarında savaştırmak için işe aldığını bildirmişti. Ancak bu ay yüzlerce çocuk serbest bırakıldı.

Silahlı gruplar, yiyecek ve koruma vaadiyle çocukları kolayca cezbedebiliyor.

BM tarafından birkaç gün önce açıklanan bilgiye göre, ülke nüfusunun neredeyse üçte ikisi bu yıl yiyecek bulmakta güçlük çekiyor.

Anneler eğer şanslılarsa, çocuklarını beslemek ve onları okula göndermek arasında seçim yapabiliyorlar.

Salao Adam’ın 5 çocuğu da geçtiğimiz yıl okula gidebilmişti. Fakat Adam, bu yıl okul masraflarının iki katına yükselmesi nedeniyle hiçbir çocuğunu okula gönderemediğini söyledi.

“Elbette, okuldan uzak olmak onları etkileyecektir. Ama ne yapabilirim?” diyen Adam, çaresiz bir durumda olduklarını ifade etti.

Savaş, petrol şirketlerini üretiminin çoğunu durdurmaya zorladığı için, devlet gelirleri ciddi şekilde etkilendi. Milli Eğitim Bakanlığı, öğretmenlerin son 3 aylık maaşının ödemediğini ve hükümetin 2017-2018 bütçesinin sadece yüzde 3’ünü eğitime tahsis etmiş olduğunu belirtti.

Komşu Kenya ise, bu yıl ulusal bütçesinin yüzde 7,3’ünü eğitime harcadı.

Kiir’in sözcüsü Ateny Wek Ateny, Başkanlığın büyük bir bütçeye ihtiyacı olduğunu, çünkü nakit sıkıntısı çeken bakanların, Devlet Başkanı’ndan yardım talep ettiklerini söyledi.

‘Ayda bir torba kömür parası maaş’

Öğretmen maaşları ödenmiş olsa bile, kendisi de bir öğretmen olan Ngwanki, öğretmenlerin aylık bin 500 Güney Sudan poundu aldığını, bunun da bir torba kömür satın almaya bile yetmeyeceği anlamına geldiğine dikkat çekti.

Ngwanki, birçok öğretmenin mesleklerini bıraktığını söylerken, BM ise öğretmenlerin yaklaşık üçte ikisinin mesleklerini terk ettiğini bildirdi.

Eski bir öğretmen olan Garang Mabior Deng de bunlardan biri. Şubat ayında öğretmenlik görevinden ayrılan Deng, şu an özel bir şirkette çalışıyor.

“Aileme bakmak imkansız hale geldi”

Deng, “Ülkemize yardım etmeyi sevdiğim için öğretmen olmaya karar vermiştim. Ancak 2 yıl sonra aileme bakmak imkansız hale geldi” dedi.

Eğitimlerini tamamlamak için umutlarını kaybetmiş öğrencilerden biri de 10 yaşındaki Lado. Okula uygun elbiseleri olmadığı için okuldan atılan Lado ilkokul 4.sınıf öğrencisiydi.

“Üniforma ve ayakkabı alabilseydim, okuluma geri dönmeyi isterdim” diyen Lado, Cuba’da yalın ayak bir şekilde lokantaların etrafında dolaşıyor.

Lado’nun bu gece için umut edebileceği en iyi şey, merhametli bir kişiden yemek artıkları alabilmek…