İran Dini Lideri Ali Hamaney dün, İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin orduyu övdüğü, Devrim Muhafızları’na sert eleştirilerde bulunduğu ve söz konusu güçlerin öfkesine neden olduğu açıklamalarının ardından çıkan tartışmalara dahil oldu.

Hamaney dün İran ordusu liderleriyle bir araya geldi. Toplantı sırasında Ruhani’nin isimi vermeden yaptığı açıklamalara yanıt veren İran Ordu Komutanı General Abdurrahim Musevi’nin tutumuna övgüde bulundu.

Ruhani, geçen çarşamba günü yaptığı açıklamalarda ‘ordu komutanlarının siyaset konusunda iyi bilgiye sahip olmalarına rağmen İran siyasetine müdahale etmediğini’ ve ‘ordu liderlerinin isimlerinin eski rejimin ordu liderleri gibi yolsuzluğa karışmadığını’ söylemesi üzerine Ruhani ile Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) arasında siyasi gerginlik meydana geldi. Genel görüş Hasan Ruhani’nin açıklamalarında DMO’yu hedef aldığı konusunda herhangi bir şüphe olmadığı yönünde. DMO, Ruhani’nin açıklamalara önde gelen iki komutanının ağzından resmi bir bildiri ile sert bir şekilde yanıt verdi.

Ordu Komutanı General Abdurrahim Musevi, geçen cumartesi günü DMO’nun çeşitli alanlardaki müdahalelerine eleştiride bulunan tutumlarla alay etti. Musevi, “Bu ifadeleri kullananlar, İran rejiminde Devrim Muhafızları’nın rolünü ya bilmiyorlar ya da bilmezden geliyorlar” diye konuştu.

Hamaney, Ordu Komutanı’nın Ruhani’ye verdiği üstü örtülü yanıtı, ‘Devrimci, ortak pozisyon’ olarak niteledi. DMO’nun bir yönetim zihnine, manevi bir saflığa sahip olduğunu kanıtladığını ve ordunun insanların gözündeki değerinin giderek arttığını söyledi. Resmi web sitesinde verilen bilgilere göre Hamaney ordunun donanımının artırılmasını talep ederek, “Yarının ordusunun bugünkü ordudan daha devrimci, iyi, güçlü ve donanımlı olabilmesi için ilerleme devam etmeli” dedi.

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani dün yaptığı açıklamada İran’daki sosyal paylaşım sitelerinin yasaklanmasına karşı olduğunu duyurdu.

Hamaney’in temsilcileri, Cuma hutbesinden internete kısıtlamalar getirilmesini talep ediyor. Hamaney daha önce ülkedeki ‘etki alanları’ olarak değerlendirdiği yerlerde kısıtlamanın yapılması konusunda uyarılarda bulunmuştu. İran’ın 80’den fazla şehrinde kötü yaşam koşulları nedeniyle 2009’dan bu yana yaşanan en büyük protesto dalgasının ardından yetkililerin İran’daki düzensiz gösterilerin daha da artması nedeniyle ‘Telegram’ uygulamasına duyduğu öke günden güne artıyor.

Son bir ay içerisinde Ahvaz şehri, Arap halkının protestolarına tanık oldu. Geçen hafta İsfahan ve Yezd’de su taşıma politikasına karşı protestolar düzenlendi. Kazerun şehrinde ise hükümetin yapılmasına karar verdiği idari bölünmelere karşı protestolar gerçekleştirildi. Kürdistan pazarlarında ise Kürtlerin sınırlarda pazar açmasına ve Irak Kürdistan’ından mal almasına uygulanan engele karşı grevler arttı.

Ruhani’nin bu adımı birkaç gün önce Telegram üzerindeki resmi hesabını kapatan Hamaney ile ters düştü. Ruhani bunu daha önce Telegram ağını yasaklamaya yönelik niyetleri ortaya koyan öncül, sembolik adım olarak değerlendirdi.

Hamaney, bir hafta önce içteki uygulamaları piyasaya sürerek bazı yabancı iletişim sitelerinin hegemonyasının kırılmasını talep etmişti.

İran Dini Lideri Hamaney’in ardından Cumhurbaşkanı Yardımcısı İshak Cihangiri de Telegram üzerindeki hesabını kapattı. Bu, hükümetin ‘Telegram’ uygulamasını durdurma ilanının bir göstergesi olarak kabul edildi.

Bu bağlamda Ruhani dün hükümetin İran’da Telegram’ı yasaklama gibi bir niyeti olmadığını belirtti. Ayrıca, “Bu, hegemonya’nın kaldırılması ve dahili mesajlaşma ağlarının desteklenmesi, diğer sosyal iletişim ağlarına kısıtlamalar getirilmesi anlamına gelmiyor” şeklinde konuştu.

Ruhani’nin tutumu, İran Kültür Bakanlığı’na kayıtlı Telegram kanallarının sahiplerine gönderilen mesajlarla çelişti.

Cumhurbaşkanı Ruhani, ‘insanların seçim özgürlüğünden yana’ olduğunu ve farklı sosyal ağların aynı anda kullanılabileceğini ifade ederek, “Hükümet internet’i, insanların bilgiye erişimini ve aralarındaki iletişimi koruyacak” dedi.

İran Meclisi Ulusal Güvenlik ve Dış Politika Komisyonu Başkanı Alaaddin Burucerdi, Telegram uygulamasının nisan ayı sona ermeden yasaklanacağını duyurdu.

Hükümet ise bu açıklamaya karşın Telegram’ı yasaklama kararı verilmediğini bildirdi. Ancak İran medyası Hamaney’e atfen bu kararın en yüksek makam tarafından alındığını aktardı.

Telegram, 3 yıl önce İran’da hizmete girdiğinden bu yana 40 milyondan fazla insan tarafından kullanıldı. Uygulama, Tahran’daki 2016 parlamento seçimlerinde Ruhani destekli listenin kazanmasında kilit bir rol oynadı.

Aktivistler, Telegram’ın yasaklanması durumunda İnstagram ağının da engellenmesinden endişeli. Facebook ve Twitter uygulamalarına erişim İran hükümeti tarafından engelleniyor.