Besic’in öğrenci hareketi ve muhafazakâr örgütlerden 300 aktivistin İran’ın dini lideri Hamaney’e yönelik yazdıkları iki açıklama internet sitelerinde dolaşmaya başladı. Bu açıklamalardan ilki, ülkenin en ünlü aktivistlerinden Ebu Faysal Kadyani’ye aitti. Yapılan açıklamalarda Hamaney’den vakit çok geç olmadan ülke yönetiminin gözden geçirilmesi talebinde bulunuldu.
1979 İran İslam Devrimi’ndeki en etkili cemaatlerden olan İran Özgürlük Hareketi (Nahdat-ı Azadi İran), toplumun girdiği bunalım, hükümetin acziyeti ve sistematik şiddet nedeniyle İran toplum ve siyasetinin ciddi bir çöküşle karşı karşıya olduğu açıklamasını yaptı.
İran Özgürlük Hareketi, ülkedeki internet sitelerinde perşembe gecesi yayınlanan bildiride aralık ve ocak aylarında 80’den fazla İran kentinde gerçekleştirilen halk protestolarının tekrarı halinde ülkede “kapsamlı şiddet” çıkmasından duyduğu endişeyi dile getirdi.
Hareket, yeni İran yılı vesilesiyle yaptığı açıklamada giderek artan işçi protestolara, yatırımcıların küstürülmesine ve Sufi Günabad hareketinin bastırılmasına dikkat çekti.
Sovyetler Birliği’nin çöküş senaryosunun tekrarlanması konusunda rejimi uyaran Hareket, İranlı yetkililere sadece ekonomik reformlara odaklanarak siyasi reformları göz ardı etmemeleri çağrısında bulundu.
Bildiride siyasi reformların olmayışı, siyaset ve medya alanında şeffaflığın bulunmayışı, sivil toplum kurumlarının eksikliği, devlet kurumlarının özelleştirme bahanesiyle sermaye biriktirmesi eleştirildi. Bildiride ayrıcı devletin örgütlü yolsuzluğa karışan bir yapıya bürünmesi nedeniyle aç toplumun bu yolsuzluğa karşı gösteriler düzenleyebileceğine dikkat çekildi.
Hareket’in açıklamasında, “İran sokağı halen şiddeti kabul etmiyor. Fırsatlar yitirilmedi. Özgürlük ve demokrasi göstergelerini iyileştirmek toplumumuzun acılarını tedavi etmenin tek yoludur” ifadeleri yer aldı.
Açıklamada vurgulanan konulardan bir diğeri de Hamaney’in ülkenin idare yapısında gereken temel reformları gerçekçi ve gönüllü olarak “vakit çok geç olmadan ve şiddet tufanı ülke ve siyaseti sarmadan” kabul etmesi gerekliliğiydi.
İran Özgürlük Hareketi, 1961 yılında devrimin ardından ilk başbakanlık görevini üstlenen Mehdi Bezirgan, geçiş dönemi hükümetinin Dışişleri Bakanı İbrahim Yazdi, başkan yardımcısı Yedullah Şahabı, önde gelen din âlimlerinden Mahmud Taleghani, Mustafa Teşmiran ve 1982’de Humeyni’ye suikast tertiplediği gerekçesiyle idam edilen devrimin ilk Dışişleri Bakan Sadık Kutbizade tarafından kuruldu.
İran Özgürlük Hareketi’nin açıklaması yayınlanmadan önce rejimi bazı açılardan şiddetle eleştiren eski Cumhurbaşkanı Ahmedinejad’ı destekleyen Hizbullah ve Besic hareketine mensup 300 aktivisit Hamaney’e açık bir mektup göndermişti.
Yine Devrim Mücahitleri üyesi olan siyasi aktivist Ebu Faysal Kadyani, “Kelime” internet sitesinin haberine göre iğneleyici bir dille Hamaney’i eleştirerek onu Hitler zamanındaki yalan iddiaları doğru göstermesiyle meşhur Halkı Aydınlatma ve Propaganda Bakanı Josef Goebbels’e benzetti. Kadyani ayrıca reformist hareketi teslimiyetçi olmak ve Hamaney’in suçlarına ortaklıkla suçladı.
Bu, Kadyani’nin Hamaney’e gönderdiği ikinci mektup oldu. 2011 yılında Evin Hapishanesi’nden gönderdiği ilk mektup İran’ın birçok kesiminde tartışmalara neden olmuştu. Hamaney o sırada İran ve Suriye’deki devrime karşı olan ancak Arap Baharı etkisiyle Mısır ve Libya devrimlerini destekleyen Kadyani’yi şiddetle eleştirmişti.
Hamaney’e yazılan bu ilk mektubun yanı sıra eski Cumhurbaşkanı Ali Ekber Haşimi Rafsancani’nin 2009 yılında seçim sonuçları hakkında yazdığı mektup da 1979’daki devrim sonrasında verilen en önemli mesajlar arasında sayılıyor.
Kadyani, ülkenin önde gelen siyasi aktivistlerinden biri. Kendisi, İran’daki Yeşil hareket protestoları sonrasında tutuklanan 5 önemli reformcu arasındaydı. Kadyani artıca reformcu hareketin ana unsurlarından biri olan Devrimci Mücahit Cephesi Merkez Komitesi’nin de üyesi.
Yetkili makamlar Kadyani’yi rejim karşıtı propagandanın yapıldığı Yeşil Hareket gösterilerindeki rolü nedeniyle iki yıl hapis cezasına çarptırdı. Hüküm verilmeden önce Hamaney’e hakaret ettiği gerekçesiyle de üç yıl hapis cezası verildi.
Kadyani ikinci mektubunda Hamaney’in insanları hürriyeti, halkın iktidarı, seçim özgürlüğü, hükümetin göstericileri engellemediği yalanlarıyla göz boyamaya çalışan Alman Propaganda Bakanı Josef Goebbels’in yolundan gittiğini söyledi. Yine rejime karşı olduğu gerekçesiyle tutuklu bulunan uzun listeyi sorgulayan Kadyani, Anayasa Koruma Meclisi’nden adayların dışlanmasına dikkat çekerek Hamaney’in seçimlerin özgür biçimde yapıldığı görüşünün inandırıcılığının olmadığını belirtti.
Açıklamada siyasi tutumu ve reform hareketini desteklemeleri nedeniyle tutuklu bulunan kişilerin isimleri de yer aldı. Bu isimlerin arasında reform hareketi liderlerinden lideri Mehdi Kerrubi, Mir Hüseyin Musavi ve eşi Zehra Rahneverd da vardı.
Kadyani açıklamasını, iki hafta önce bir hutbede Hamaney’in İran’da ifade özgürlüğünün olduğu ifadelerini eleştirmek için yaptı. Kadyani bu görüşü eleştirerek İran’da dini baskı olduğunu söyledi.
Kadyani Hamaney’e söylediklerinin doğruluğunu kanıtlamak için iki seçenek sunuyor. Ya güvenirliliğini göstermek için genel seçimlere katılması ya da Uzmanlar Meclisi’nin bütün siyasi eğilimlerin katılımıyla özgür bir şekilde seçilmesi. Söz konusu meclis, asli görevi rehberi seçmek olan ülkenin en etkin din adamlarından oluşuyor.
Kadyani, ekonomiye ilişkin olarak Hamaney’e bağlı kurumların ekonomiye müdahil olmasına dikkat çekerek İran ekonomisinin köklü bir yolsuzluktan muzdarip olduğunu söyledi. Kadyani “Kim mahkemeler, hâkimler, silah sahiplerinin ekonomi merkezleriyle uğraşmaya cesaret ederse yolsuzluk, yağma ve hırsızlıkla suçlanıyor” dedi. Kadyani, Hamaney’e bağlı kurumların yaptığı yolsuzluklarla mücadele edilmesi talebinde de bulundu. Özellikle de Hamaney’in onun yetkisindeki Devrim Muhafızları’nın yolsuzluklarına…
Hamaney’in sert eleştirilerindeki tek adres Kadyani’nin ithamları değildi. Kendisi, eleştirilerini bu yılın başında 80 şehirde gerçekleştirilen ve atılan sloganlarla reformcu talepleri dile getiren reformist yanlılarına yöneltti.
Kadyani ise reformcuları teslimiyetçiler olarak niteleyerek suçlamalarını şu ifadelerle dile getirdi:
“Ardı ardına tavizler verdiler. Reform gemisini bozguna uğrattılar. İranlıları Hamaney lehine kısır seçim sandıklarına çağırdılar.”
Kadyani reformistleri son başkanlık seçimlerinde Anayasa Koruma Meclisi’nin yaptıklarını meşrulaştırmakla da suçladı.
Reformistleri ülkede son seçimlerdeki tutumları dolayısıyla kınayan Kadyani, “İran toplumu, diktatörlük ile teslimiyet pazarlığının ülkeyi her geçen gün özgürlük ve kanun devleti yolundan uzaklaştırdığını görmektedir” dedi.
Son üç ay içinde benzer şekilde Eski Cumhurbaşkanı Ahmedinejad ve ev hapsinde tutulan reformcuların lideri Mehdi Kerrubi de Hamaney’e açık mektup göndermiş ve İran’da yaşananları eleştirmişti.