Hamas, eski müttefikleri ile ilişkisini düzeltmeye yönelik adımlarına devam ediyor. Örgüt, taraflar arasında çatışmaya neden olabilecek mecralara girmemeye çalışarak mevcut müttefikliklerini ve dostluklarını korumaya çalışıyor.
Ancak yapılan yorumlar güç kaybetmeye devam eden Hamas’ın bunu yapmak zorunda bırakıldığı yönünde. Örgüt, Mısır ile geniş çaplı ilişkiler planlanıyor, Suudi Arabistan ve BAE de dâhil olmak üzere, Körfez ülkelerine mümkün olduğunca açılmaya gayret ediyor. Aynı zamanda İran ve Hizbullah ile olan ilişkisini düzeltmek için de benzer hamlelere imza atıyor. Hatta Suriye Rejimi, Katar ve Türkiye ile de ilişkilerini korumaya özen gösteriyor.
Kafalardaki esas soru ise Hamas’ın tüm bu çelişki ihtiva eden birbirinden farklı hamlelere rağmen ne kadar başarılı olabildiği?
Hareket resmi olarak Filistin davasının çıkarına olduğu sürece bölgedeki bütün Araplarla ve uluslararası ülkeler ile ilişkilerini güçlendirmek istediğini açıkladı. Daha önce hareketin eski lideri Halid Meşal ve lideri Mahmud el-Zahar da benzer beyanatlarda bulunmuştu.
Yazar ve siyaset yorumcusu İbrahim Medhun’a göre Hamas bunu başaracak. Ancak tam olarak istediği biçimde değil. Zira Medhun, hareketin içinde bulunduğu durumun farkında olmasına rağmen bazı ülkelerin çekinceleri olduğunu belirtiyor. Bu durumun yine de Hamas’ın düşmanca bir tavır sergilemesine ya da stratejisinden vazgeçmesine neden olmayacağını kaydediyor. Medhun, örgütün bu kapıların hepsini çalacağı ve öyle ya da böyle bütün alanları açmaya çalışacağı görüşünde. Siyaset yorumcusu, Hamas’ın özellikle Suudi Arabistan, Türkiye, İran ve Mısır gibi ülkelerin yardımını isteyeceği, çünkü bu ülkelerin Filistin davasının asıl destekçileri olduğunu belirtti. “Örgüt tüm bölgesel güçlerle konumunu değiştirmeksizin ve bölgenin sorunlarına müdahale etmeden dengeli ilişkiler sürdürmeye çalışıyor” ifadesini kullandı.
Hamas’ın diplomasi trafiği
Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Haniye’nin son iki gün içinde gerçekleştirdiği temaslar da örgütün bütün taraflarla iletişim kurmaya çalıştığını net bir şekilde ortaya koyuyor.
Haniye dün, Lübnan Meclis Başkanı Nebih Berri ile siyasi gelişmelere ve uzlaşı konusundaki gelişmelere yönelik bir telefon görüşmesi yaptı. Haniye, iki gün önce de Kuveyt Emiri Şeyh Sabah el-Ahmed ile aynı başlıklarda bir telefon görüşmesi yapmıştı. Hamas Siyasi Büro Başkanı Haniye ayrıca Katar Emiri el Sani’ye Katar’ın desteği için teşekkür etmiş, Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Mikhail Bogdanov ile de telefon görüşmesi gerçekleştirmişti.
Ancak her ne kadar ilişkileri kuvvetlendirmeye çalışsa da genel kanı Hamas’ın uzun süre İran-Suriye eksenine bağlı kaldıktan sonra bu müttefikini kaybettiği yönünde. Örgüt, aralarında Mısır ve BAE’nin bulunduğu bölgedeki büyük devletlerin düşmanı olarak İhvan ile ilişkilendirilmeden önce Türkiye -Katar eksenine bağlandı.
Yazar ve siyasi yorumcu Ekrem Atallah’a göre Hamas, rakipleri bir araya getirmenin zor olduğunu anlamış durumda. Örgütün geçtiğimiz yıllardaki deneyiminin ilişkilerinin zayıflamasına neden olduğunu belirten Atallah, Hamas’ın artık belirli bir renk taşımadığını kaydetti. Atallah, süreç içinde Mısır’ın can damarı olduğunu fark eden örgütün muhalefette kalmaları halinde bile Kahire yönetimi olmadan otoritesini koruyamayacağı yorumlarında bulundu.