Mısır çabalarının İsrail ile Hamas ve Filistinli gruplar arasında ateşkes anlaşması sağlamak üzere ilerlemeye devam ettiği bir dönemde Gazze ambargosu hafifletilerek, gerginlik ve silahlı çatışmalar durduruldu. İsrail Savunma Bakanı Avigdor Liberman 16 Ağustos’ta anlaşmaya dair açıklamada bulunmayı reddederken, ateşkes anlaşmasının Hamas’ın ateş etmekten kaçınma konusunda bir taahhüt olduğunu belirtti. Liberman, Hamas’ı devirmek için önlerindeki iki seçeneğin, Gazze’nin işgali veya Arap Baharı havası yaratmak olduğunu ifade etti.

Liberman, İsrail ordu radyosuna verdiği röportajda, “Bizim açımızdan bu bir anlaşma değil, arabulucuların bize getirdiği tek taraflı bir taahhüttür. Buna binaen nasıl hareket edeceğimize karar verdik. Uygulanacak ilke, ateşkes ve karar verdiğimiz kolaylıklar karşılığında ateş açmayı durdurmaktır. Çünkü Gazze halkının boğazını sıkmak bizim menfaatimize değil. Ancak uzun vadede esirlerin iadesi koşuluyla bir ateşkese hazırız” ifadelerini kullandı.

“Abbas, bizi Hamas’la çatışmaya sürükleyecek bir kriz yarattı”

İsrail’in, Hamas ile anlaşmalar yapıp barış müzakerelerine zorlamamak için Filistin otoritesine sırtını döndüğüne dair bir soruya yanıt olarak ise Liberman, “Öncelik olarak bu ilkelere başvurduk, çünkü Ebu Mazen (Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas), bizi Hamas’la çatışmaya sürükleyecek bir kriz yarattı. Hamas iktidarını istemiyoruz. Gazze’deki Hamas yönetimini devirmek için iki seçenek var: Ya birçok askeri kurban vererek Gazze’yi işgal etmek ya da orada bir ‘Arap Baharı’ havası yaratmak” dedi.

Liberman İsrail’in Hamas ile değil Gazze halkıyla iletişime geçmeye önem verdiğine dikkati çekerek, “Gazzelilerin, Hamas’a verdiği desteğin çok alt seviyelere düştüğünü” savundu.

“Biz işleri kendi menfaatlerimize göre yönetiriz”

Ateşkes hususunda devam eden görüşmelere de değinen İsrailli Bakan, Hamas ile İsrail arasında üçüncü taraflar aracılığıyla yürütülen müzakerelere ilişkin ise herhangi bir bilgisi olmadığını belirterek, “İsrail, sahadaki gelişmelere göre hareket ediyor. Dünyanın dört bir yanından birçok girişim var. Ancak bu girişimlere gösterdiğimiz saygı ve takdire rağmen, biz işleri kendi menfaatlerimize göre yönetiriz. Açıkça söylüyoruz, eğer barış ve sükûnet olursa bundan ilk yararlanacak olan taraf Gazze halkı olacaktır” şeklinde konuştu.

Mısır ve İsrail istihbaratı görüştü

Öte yandan İsrail’de yayın yapan Kanal 10 televizyonu, Mısır İstihbarat şefi Abbas Kamil’in geçtiğimiz Çarşamba günü Tel Aviv’e ziyarette bulunarak, İsrailli yetkililerle görüştüğünü duyurdu. İsrailli kaynaklardan aktarılana göre Kamil, İsrail İç Güvenlik Örgütü Şin Bet’in Başkanı Nadav Argaman ve Ulusal Güvenlik Konseyi Başkanı Meir Ben Shabbat ile bir araya geldi. Habere göre İsrail başbakanlık ofisi konuya dair açıklamada bulunmayı reddetti.

Müzakerelerin Mısır’ın çabalarıyla devam etmesi bekleniyor

Mısır İstihbarat şefinin Abbas Kamil’in 16 Ağustos’ta Ramallah’a yönelmeden önce 4 mesele üzerinde uzlaşı sağlamaya çalıştığı belirtildi. Bu çerçevede uzlaşı kapsamında, elektrik faturaları ve Gazze’deki çalışanların maaş kesintileri gibi Abbas’ın uygulamaları ışığında Katar’ın Filistin yönetimine Gazze’nin ihtiyaç duyduğu yardımları sağlaması da gündeme gelen konular arasında yer alıyor. Ateşkes, İsrail’in bir yıllık süre belirlemesi, Gazze ile Kıbrıs arasında İsrail güvenlik kontrolü altında bir su koridoru kurulması, daha sonra Hamas ile esir takası için dolaylı müzakereler yapılmasını da içeriyor. Filistin uzlaşısı konusunda da müzakerelerin Mısır çabalarıyla devam etmesi bekleniyor.

Tel Aviv ve Ramallah’a yapılan ziyaret, Hamas ve İslami Cihad Hareketi’nden iki üst düzey heyetin Kahire’ye gerçekleştirdiği ziyaretle de aynı döneme denk geldi. Ziyarette popüler ve demokratik taraflardan da isimler yer aldı.

“Esirler teslim edilmeden gerçek bir barış sağlanmaz”

Filistinli bir kaynak, ateşkesin bugün Kahire’deki tüm grupların katıldığı bir toplantıda açıklanabileceğini duyurdu. İsrailli bir diplomatik kaynak da Gazze Şeridi’nde tutulan İsrailli esirler teslim edilinceye kadar Hamas hareketi ile Gazze konusunda gerçek bir çözüm sağlanmayacağını belirtti. Aynı kaynak ayrıca, “Oğullarımızın ve vatandaşlarımızın eve dönüşü gerçekleşmeksizin ve uzun vadeli bir ateşkes taahhüdü olmaksızın Hamas ile gerçek bir çözüm sağlanmayacak” dedi.

“Ateşkese karşılık ateşkes” denklemi

Hamas ile ateşkes anlaşmasının “gayri resmi” olduğu göz önüne alındığında tarafların eski “ateşkese karşılık ateşkes” denklemine geri döndüğü görülüyor. Bu çerçevede kaynaklar, İsrail kabinesinin 2014 savaşı sonrası tavırlara geri dönüşü de kapsayan anlayışları memnuniyetle karşıladıklarını belirtti. Bu çerçevede Kerm Ebu Salim sınır Kapısı’nın yeniden açıldığı, Gazze Şeridi’ndeki balık avlanma mevziisinin genişletildiği belirtilirken, “sakinliğin korunduğu sürece insani işler ve vatandaşların geri dönüşü konusunda da görüşmelerin yapılabileceği” ifade edildi.