Lübnan Başbakanı Saad Hariri, Lübnanlı taraflar arasında gerçekleşen siyasi uzlaşı sonrası üstlendiği Başbakanlık görevinden İran ve Hizbullah’ı sorumlu tutarak istifa etti.
Beyrut Amerikan Üniversitesi Siyasi Bilimler Fakültesi’nde öğretim üyesi olan Prof. Hilal Haşan, Fransız Haber Ajansı’na (AFP) yaptığı değerlendirmede, “Bu çok tehlikeli bir karar. Bu karar Lübnan’ın katlanmasını gerektirecek çok daha büyük sonuçlar doğuracak” ifadelerini kullandı.
2005 yılından bu yana, Lübnan, özellikle Hariri’nin grubu ile Hizbullah arasındaki bölünmeler sebebiyle ciddi ve birbiri ardına gelen siyasi krizlere tanık oldu. Bu gerilimler, bazen suikastlar bazen silahlı çatışmalar yoluyla tetiklendi.
Cumhurbaşkanlığı makamının 2,5 yıl boş kalmasının ardından Kasım 2016’da Hariri, Hizbullah’ın en önemli müttefiki Mişel Avn’ın cumhurbaşkanlığına getirilmesi ile gerçekleştirilen bir siyasi anlaşma ile başbakan seçildi.
Hariri’nin başbakan olması ve 2016 sonlarında hükümetin kurulması ile Lübnan’daki siyasi arena bir parça sakinleşmiş, taraflar arasındaki keskin siyasi söylemler yerini ılımlı bir ortama bırakmıştı.
Saad Hariri, istifasını açıklarken, İran’ın devlet otoritesini genişlettiğini, devlet içinde bir devlet kurduğunu ve söz sahibi olduğunu söyledi. Ayrıca hükümet ortağı Hizbullah’a, İran’ın emirlerini silah gücüyle dayattığı suçlamasında bulundu.
İran Dışişleri Bakanlığı’ndan Hariri’nin istifasıyla ilgili yapılan açıklamada, istifanın, Lübnan ve bölgedeki gerginliği artıracak yeni bir senaryo olduğu iddia edildi.
Saint Joseph Üniversitesi Siyasi Bölümler Fakültesi öğretim üyesi Prof. Fadia Kiwan ise yaptığı değerlendirmede, ‘ani’ olarak nitelendirdiği istifanın şaşırtıcı olmadığını ifade etti. Prof. Kiwan, “Bir süredir çatışma ortamı vardı ve bölgede ard arda yaşanan olaylar, bir dönüm noktasına gelindiğini gösteriyordu” dedi.
Saad Hariri, 2005 yılında bir suikast sonucu öldürülen ve Uluslararası Mahkeme tarafından bu olaydan 5 Hizbullah üyesinin sorumlu tutulduğu dönemin Lübnan Başbakanı Refik Hariri’nin siyasi mirasçısı ve oğludur.
12 yıl önce siyasete giren Hariri o dönemden bu yana Hizbullah ile pek çok kez siyasi tartışmalara girdi. Fakat belki de Lübnan’daki en güçlü siyasi ve askeri güç olan bu rakip karşısında ard arda ödün vermek zorunda kaldı.
Prof. Kiwan’a göre, hükümet içerisinde çelişkili fikirlere sahip siyasal güçlerin varlığı çalışmaları, ya felce uğratıyor ya da yeni siyasi tartışmaların patlak vermesine sebep oluyordu. Prof. Kiwan, bu yüzden geçici hükümete ülkeyi ateş altında bırakacak ölümcül bir boşluğa sürüklemekten kaçınılması uyarısında bulundu.
Öte yandan, istifaya sosyal medya ve sokaklardan verilen tepkiler duyulan endişeyi yansıttı. Twitter üzerinden yazdığı mesajda Ali Hamud isimli Lübnanlı, Hariri’nin istifası sonrası Lübnan’a savaş açılacağını söyledi. Nebil Abdussettar isimli bir diğer Lübnan vatandaşı, Hariri’nin istifasının gelecekte yapılan bir savaşın ilanı olduğunu söyledi.