İsrail ordusu ve istihbaratın yaptığı değerlendirmeler İsrail’in bugünkü askeri ve stratejik durumunun her zamankinden daha iyi olduğu yönünde. Bu durumun İsrail’in en büyük düşmanlarının taktiklerini değiştirmesine neden olduğu belirtiliyor.
Bu değerlendirmeler kapsamında askeri kanattan yapılan açıklamalar İsrail’de güvenliğin ufak tefek bireysel ihlallere rağmen yıllar içinde geliştiği ve sınırlara sakinliğin hâkim olduğu yönünde. Ayrıca caydırıcı önlemlerin olumlu sonuç verdiği belirtiliyor. Yorumlar, bu sebeplerden dolayı Hizbullah ve Hamas’ta iki önemli gelişmenin tespit edildiği yönünde.
İran, İsrail sınırına yaklaşmıyor
Medyada çıkan haberlere göre İran Golan Tepeleri’ndeki İsrail sınırına yaklaşmıyor. İsrail, Ürdün ve Suriye üçgenindeki alanda ise, Suriye ordusunun yanı sıra 300 Hizbullah savaşçısı bulunuyor. İran’ın açıklamalarının aksine, Suriye’de bir askeri havaalanı ve liman kurma hedefinden çok uzak olduğu kaydediliyor.
İsrail’in tahminleri Hizbullah’ın göreceli üstünlüğü ve askeri avantajları, olası bir savaşta sınır hattını en uzak mesafeye uzatmaya yetecek kapasitede. Bu öngörü, Hizbullah’taki stoklanmış füze sayısının İsrail içinde kayıplara neden olacak sayıda olduğu yönünde. Aynı şekilde Suriye’deki savaşa katılım sırasında örgüt tarafından kazanılan büyük askeri deneyimin, İsrail ordusuna boyun eğdirecek ve Lübnan topraklarında kayıplar yaşatacak seviyeye geldiği belirtiliyor. Bu askeri öngörünün ikinci Lübnan savaşına dayanarak yapıldığı ifade ediliyor.
İsrail’in tahminlerine göre savaşa girmekte Hizbullah’ın herhangi bir çıkarı yok. İsrail’in durumu da benzerlik teşkil ediyor. Bu açıdan bakıldığında, iki taraf arasında ortak çıkarların yakınlaşması veya birleşmesi durumu ortaya çıkıyor. Tahminlere göre, Lübnan’daki Şii örgüt, 40 km mesafe kat edebilecek on binlerce rokete ve 500 km’lik menzili olan onlarca füzeye sahip. Geçtiğimiz yıllarda İran’ın yardımıyla Hizbullah, füzelerin isabetini iyileştirmek için büyük çaba gösterdi. Yine geçtiğimiz yıllarda Suriye ve Lübnan’daki İsrail Hava Kuvvetleri’ne atfedilen saldırıların çoğunun, GPS yönlendirme sistemlerine sahip hassas roketlerle yapıldığı kaydediliyor. Hizbullah henüz bu tip roketleri üretmek için gerekli teknolojiye sahip değil. İranlılar, Suriye ve Lübnan’da böyle bir sanayi kurmaya çalışsalar bile henüz başarılı olamadılar. Bununla beraber İsrail Ordusu, Hizbullah ile zorlu bir savaş içinde olduğunun farkında. Zira Hizbullah’ın, yaklaşık 20 bin savaşçıdan oluşan düzenli bir ordusu ve yaklaşık 20 bin yedek askeri bulunuyor. Ayrıca Suriye’de önemli bir askeri tecrübe elde etti. Örgüt, sınır aşmaya ve Celile’deki bölgeleri işgal etmeye odaklanırken, İsrail ordusu da bölgeleri tahliye etmeye çalışıyor.
İsrail ve Gazze
Gazze Şeridi’nin bir kısmının da dâhil edildiği değerlendirmelerde, Hamas’ın, fonlarını kamu bütçesinden askeri kanada aktarmayı azalttığı belirtiliyor. Askeri kanada aktarılan fonlar 2014 yılında 200 milyon dolar iken, bu rakam 2017’de 50 milyon dolara düştü. Ayrıca askeri kanat, yılda yaklaşık 70 milyon dolarlık İran yardımını da almaya devam ediyor.
Hamas’ın askeri taktiklerini değiştirdiği de yapılan yorumlar arasında. Örgütün Gazze’deki tünellerin yanı sıra yer altı savunmasına odaklandığı ifade ediliyor. Bu eğilime paralel olarak, hareket, tünelleri İsrail topraklarına doğru uzatmak için daha az para ve emek harcıyor.
Gazze’de Hamas’ın ağırlığının ve etkisinin, Halid Meşal gibi yurtdışındaki Hamas üyelerininkinden daha fazla olduğuna dikkat çekiliyor. İsrail dâhilinde hapis cezası alanların statüsü, Gazze liderliğinde güçleniyor. Geçtiğimiz yıl Yahya Sinvar, konumunu güçlendirdi. Bu durum, çatışmaların şiddetleneceği anlamına geliyor. Öte yandan Suriye’deki iç savaşın sona yaklaşmasıyla beraber İsrail, DEAŞ’a bağlı yüzlerce militanın daha Sina’ya ulaşmasından endişeleniyor. Zira bu, silah seslerinin, yalnızca Mısır’da değil İsrail’de de duyulması anlamına geliyor.
İsrail Askeri İstihbarat Dairesi ve MOSSAD, bilgi erişimindeki yeteneklerinin iyileştirme yoluna girerek bugüne kadar ülke dışındaki Yahudi hedeflere yönelik onlarca terör saldırısının engellenmesini sağladı. Çoğu durumda bilgiler, yerel istihbarat teşkilatlarına devredildi. Kapsamlı bir bakış dâhilinde, İsrail’in stratejik durumunun zaman içinde geliştiğini söylemek mümkün. Cephelerin çoğunda sakinlik hâkim. Ancak Suriye cephesinde yaşanan sakinlik 43 yıl sürdü ve altı buçuk yıl devam eden iç savaşa kadar dayanabildi. Lübnan’daki sakinlik 134 aydır ve Gazze’de ise 38 aydır devam ediyor. Bu durum, 1967’deki Altı Gün Savaşı’ndan bu yana en uzun süren sükûnet dönemi olarak görülüyor.