Irak Başbakanı Haydar el-İbadi’nin tartışmalı bölgeler için Kürtlere ‘‘ortak yönetim’’ teklif ederken, Irak Parlamentosu, referanduma katılan Kürdistan bölgesi milletvekillerinin üyeliklerini askıya aldı. Milletvekillerinin durumları hakkında görüş bildirmesi talebiyle dosyalarını Federal Yüksek Mahkeme’ye gönderdi.
İbadi, dün akşam yaptığı açıklamada, hükümetin referandumla ilgili kararlarının Kürt vatandaşları cezalandırmaya yönelik olmadığını belirtti. İbadi, ‘’Ali Sistani’nin görüşü, Irak’ın bütünlüğünü kesin olarak destekler nitelikte ve bölgeye insani seyahatler devam ediyor. Kerkük’te askeri yığınak faaliyetlerinden kaçınılmalı, çünkü bu, tehlikeli bir durum’’ dedi.
Öncelikli hedeflerinin DEAŞ’tan kurtulmak olduğunu dile getiren İbadi, ‘‘Tartışmalı bölgelerde zorla oldubittiye getirmek kabul edilebilir değildir. Bu bölgeler için, federal liderlik altında ortak yönetim çağrısında bulunuyoruz. Hükümetin önceliği, şehirleri DEAŞ’ten kurtarmaktır” şeklinde konuştu. İbadi sözlerini şöyle sürdürdü, ‘‘Kürdistan Bölgesi ile görüşmelerde yetkili otorite anayasadır. Dolayısıyla, diyalog şartları, anayasaya bağlılık ve referandum sonuçlarının iptal edilmesidir.’’
Öte yandan, dün parlamentoda Kürt milletvekillerinin katılmadığı bir oturum düzenlendi. Şarku’l – Avsat konuşan parlamentodan bir kaynak, ‘‘Değişim Bloğu ve Ulusal Birlik’ten Kürt milletvekilleri toplantı salonuna girdi. Ulusal İttifak milletvekilleri ise, referanduma katılmalarını gerekçe göstererek salonda bulunmalarına itiraz etti. Daha sonra, Ulusal İttifak milletvekilleri, Kürt milletvekillerinin Irak parlamentosunun referandum kararlarını kabul etmeleri talebinde bulundu. Kabul ettiler, fakat yazılı kabul vermekten kaçındılar’’ dedi.
Şii Ulusal İttifak milletvekilleri, iki maddelik bir karar çıkardı
Meclis, Şii Ulusal İttifak milletvekillerinin yüzde 70’nin talebi üzerine, Sistani’nin referandum konuşmasındaki ilkeleri benimseyen bir parlamento kararı için oylamada bulundu. Parlamentoda çoğunluğa sahip olan İttifak, iki maddelik bir karar çıkardı. İlk madde, Kürt ittifakından her milletvekilinin parlamentonun referandum kararlarını destekleyerek oturumlara katılacağını, anayasanın tüm içeriğini onaylayıp referandum sonuçlarını tanımayacağını varsayıyor. İkincisi ise, üyeliklerinin düşürülmesi talebiyle yargıya göndermek için referandumu destekleyen milletvekillerinin isim listesinin hazırlanması ve an itibariyle de karar alınıncaya kadar milletvekilliklerinin askıya alınmasını içeriyor.
Parlamento Başkanı Selim el-Cuburi, toplantı esnasında yaptığı konuşmada, bağımsızlık referandumunda oy kullanan Kürt vekillere işaret ederek, ‘‘Irak’ın bütünlüğünün korunmasını içeren anayasal metne muhalefet edenler için parlamento Federal Mahkeme’ye soruşturma teklifinde bulunmak üzere’’ ifadelerine yer verdi. Federal Mahkeme’nin reddinden sonra parlamento, Üye İşleri ve Hukuk Komisyonlarına referanduma katılanların isimlerini Başkanlık Heyeti için temin etme yetkisi verdi.
Oturum esnasında ve sonrasında düzenlediği basın toplantısında el-Cuburi, Irak’ın birliğini korumanın ve yüksek dini otoritenin Kürdistan referandumuyla ilgilenme çağrısına bağlılığın önemine vurgu yaptı. Kürt milletvekillerini ise, parlamentonun gelecek oturumlarına katılmaya davet etti. Parlamentonun aldığı kararların, anayasaya saygı sebebiyle ortaya çıktığını söyledi. Ayrıca, el-Cuburi, ‘’Parlamento, Irak’ın birliğini ve hükümeti desteklemeye odaklanma ve anayasaya saygıda istekli. Kürtler de dahil olmak üzere, tüm milletvekilleri parlamentonun aldığı kararlarla ilgileniyor. Parlamentonun toplu cezalandırmaya yönelik karar alması söz konusu değil. Sadece, Irak’ın birliğini korumak için federal yetkilerden bahsediyoruz’’ dedi.
El-Cuburi, parlamentodaki oturum öncesi, Kürt liderlerin de dahil olduğu Iraklı bazı liderlerle krizden çıkış yolları bulmaya yönelik fikir alışverişinde bulunmak için bir takım görüşmeler yapacağını açıkladı.
Cumhurbaşkanı Masum tebrik mesajı yayımladı
Cumhurbaşkanı Fuad Masum, milli bayram dolayısıyla Iraklılar için bir tebrik mesajı yayımladı. Açıklamasında, Sistani’nin anayasaya ruh ve metin olarak bağlılık çağrısına övgüde bulunan Masum, Erbil ile Bağdat arasındaki tüm tartışmalı konulara kalıcı çözüm bulmak adına taraflar arasındaki yapıcı ve kardeşçe diyalog zeminini sürdürmek için yoğun çaba sarfettiğine işaret etti.