Irak Başbakanı Haydar el-İbadi, geçtiğimiz ay IKBY tarafından düzenlenen referandum kriziyle bağlantılı olarak, Kürtlerle silahlı bir çatışma istemediğini söyledi. İbadi, referandumun iptal edilmesi gerektiğini vurgulayarak, peşmerge güçlerine DAEŞ’ten geri alınan yerlerin güvenliğinin güvence altına alınması için federal güçlerle işbirliği yapmaları çağrısında bulundu.
Macron’un Bağdat ve Erbil arasındaki krizde arabulucu rolü oynama önerisine Irak’ın ilk tepkisi olumsuz olmasına rağmen, İbadi’nin Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile Paris’teki görüşmelerine Kürt sorunu hakim oldu.
Macron’un, İbadi ile dün basına yaptığı ortak konuşmada söz ettiği gibi, Paris bu konudaki tutumunu değiştirmedi. Macron “Referandumdan önce ve sonra söylediğim gibi, Irak’ın toprak bütünlüğünü ve güçlü bir Irak devleti istiyoruz. Gelecek hafta ve aylarda Irak’ın bütünlüğü adına bir diyaloğun oluşması gerekiyor ve Kürtlerin hukuki hakları anayasal çerçevede verilmelidir” dedi.
Fransız diplomasisi, Kürtleri referanduma başvurmaktan vazgeçirmeye çalışmış, Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian, Macron ve İbadi arasında birçok kez telefon görüşmesi gerçekleşti.
Macron’un tutumunda yeni olan şey, Bağdat ve Erbil arasında bireysel ve doğrudan bir Fransız arabuluculuğu yerine, Iraklı yetkililerin istemesi halinde Birleşmiş Milletler tarafından başlatılan arabuluculuğa aktif katkı sağlamayı istiyor.
Macron, ortak basın toplasındaki konuşmasında, BM Irak Özel Temsilcisi Jan Kubis’e önümüzdeki hafta ve aylarda yardımcı olmaya hazır olduklarını ifade etti.
BM referandumu erteleme çağrısı yapmıştı
Kubis, referandum öncesinde bölge hükümetine öneriler sunup, BM’in iki taraf arasındaki görüşmelere katılma taahhüdü karşılığında referandumu erteleme ya da terk etme çağrısı yapmıştı.
Referandum sonrasında Kubis, gerginliği azaltmak, iki taraf arasında mümkün olan en kısa sürede diyalog için ortak bir zemin aramak ve dış güçleri Irak meselelerine müdahale etmekten kaçınmaya çağırmak gibi ek öneriler sundu.
Le Monde gazetesinin dün yayınladığı bilgiye göre, IKBY Başkanı Mesud Barzani, Macron’dan Bağdat ile aralarında arabuluculuk yapmasını istedi. Taraflar arasında ‘diyalog masası’ düzenleneceği bir Avrupa kenti arayışı var. Taraflar arasındaki bu görüşmeler muhtemelen Paris’te olacak.
Irak savaştan sonra barışı da kazanacak
Fransa’nın, DEAŞ’a karşı nihai zaferi kazanana kadar Irak’ın yanında kalacağını vurgulayan Macron, Irak, teröre karşı savaşı kazandıktan sonra barış savaşını da kazanacağını ifade etti.
Macron, Fransa ile Irak arasında aynı zamanda ekonomik, kültürel ve eğitim alanlarındaki iş birliğini artıracaklarını ve bu konuda bir takvim belirlediklerini söyledi.
Macron, Fransa’nın Irak’a 430 milyon avro borç verdiğini hatırlatarak, üniversite eğitimi ve bilimsel araştırma alanlarında işbirliğini güçlendirmek için bir mutabakat anlaşması imzaladığını doğruladı.