Irak’ta bugün düzenlenecek parlamento toplantısında, hükümetin kurulması ve Başbakan adayının belirlenmesi için en büyük grubun oluşturulması bekleniyor. Başbakan Haydar el-İbadi ise dün, liderliğini yaptığı Zafer Koalisyonu’nun yanı sıra, Mukteda es-Sadr liderliğindeki Sairun, Ammar el-Hakim liderliğindeki el-Hikme ve İyad Allavi liderliğindeki Vatan Koalisyonu’nun bir araya geldiği parlamento grubu Islah ve İmar’ın basın toplantısına katıldı. İbadi’nin bu adımının Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki ile vardığı uzlaşıyı ihlal ettiği yorumlarına yol açtı.
İbadi ve Maliki, önceki gün, Irak İslami Davet Partisi yetkilileri ile bir araya gelerek, partinin yeniden birleştirilmesi ve Kanun Devleti ile Zafer Koalisyonlarının da bu birleşmeye katılması konusunu ele almıştı. İbadi’nin Islah ve İmar grubu, Maliki’nin ise Hadi el-Amiri liderliğindeki Fetih Koalisyonu ile birlikte hareket etmesi ikilinin arasında soğuk rüzgarların esmesine neden olmuştu.
Cumhurbaşkanlığı için 14 aday
Cumhurbaşkanı seçimi ise Kürt partilerinin çekişmelerine sahne oluyor. Adaylık başvuruları sona ererken, 14 Cumhurbaşkanı adayının 8’i Kürtlerden oluştu. Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) Fuad Hüseyin’i aday gösterirken, Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) ise Berham Salih’i aday gösterdi. Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başbakanı Neçirvan Barzani, Bağdat ve Necef’te yaptığı görüşmelerle IKBY’nin iki ana partisi KDP ve KYB arasında uzlaşı sağlanması için süre kazanmaya çalıştı.
Uzlaşı sağlanamadı
Barzani’nin başta parlamentonun en büyük iki grubu Islah ve İmar ile el-Bina gruplarının yetkilileri olmak üzere Iraklı üst düzey kişilerle gerçekleştirdiği görüşmeler sonrası iki Kürt adaydan herhangi biri üzerinde uzlaşı sağlandığına dair bir bilgi paylaşılmadı. Buna karşılık KYB’nin adayı Berham Salih, eski KYB lideri Celal Talabani’nin oğlu Pavel Talabani’nin de içinde bulunduğu bir heyetle Bağdat’a çıkarma yaptı.
Kürt partiler arasındaki Cumhurbaşkanlığı çekişmesi Kürtlerin Irak’ta kendilerini diğer gruplardan ayıran birlik olma duygularını sarsmış görülüyor. Bu çerçevede Şarku’l Avsat’a açıklama yapan bir Kürt siyasetçi, “2003 yılından sonra Kürtlerin ortaya koyduğu demokratik tecrübe, Irak’ın uzun yıllar Kürtlere zarar veren geleneksel merkeziyetçi algısını aşmasına ve Cumhurbaşkanının kim olduğuna bakılmaksızın pratik anlamda parlamentonun hakim konumda olmasına katkı sağlamıştı. Parlamento, hükümeti gerekli zamanlarda hesaba çekebiliyor ve gerektiğinde güvenoyunu geri alabiliyordu” dedi.
“Kürtlerin birbiriyle çekişmesi garip bir durum”
İsminin açıklanmasını istemeyen Kürt siyasetçi, “Yıllarca Irak’ta devletin merkeziyetçiliğine karşı mücadele etmiş ve Irak’ta demokrasi ve federalizm anlayışının yerleşmesi için uğraşmış olan Kürtlerin, Cumhurbaşkanının kim olacağı hakkında parti çıkarları temelinde birbiriyle çekişmesi garip bir durum. Bir başka nokta ise yıllarca Bağdat’taki siyasi grupların sorunlarının çözümü için yöneldiği IKBY başkenti Erbil’in bugün artık partiler arasındaki sorunların çözülmesi için Bağdat’a heyet üzerine heyet göndermesi de ayrıca büyük bir sorun” ifadelerini kullandı.
Bağdat’taki yetkililer ise Cumhurbaşkanının anayasa tarafından belirlenen süre içinde seçilmesini istiyor. Meclis Başkanı Muhammed el-Halbusi, Necef’te Mukteda es-Sadr ile gerçekleştirdiği görüşme sonrası yaptığı açıklamada, “Cumhurbaşkanının anaya tarafından belirlenen süre içinde seçilmesini istiyoruz. Eğer bu olmazsa oylama yoluna gitmek zorunda kalacağız” dedi.
Sadr ile Irak’taki son siyasi gelişmeleri ele aldıklarını belirten Halbusi, yapılan görüşmede anayasayı koruyacak bir Cumhurbaşkanı ve devlet otoritesini tesis edecek, sosyal hizmetleri sağlayacak ve Irak’ın yaşadığı zorlukların üstesinden gelebilecek bir Başbakan’ın bir an önce belirlenmesi üzerinde durulduğunu ifade etti.