Irak Başbakanı Haydar el-İbadi, dün yaptığı açıklamada, Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) tarafından sunulan bağımsızlık referandumu sonuçlarının dondurulmasını istedi. Konuyla ilgili diyaloğa başlanması çağrısını reddeden İbadi Anayasa’ya aykırı olan referandum tamamen iptal edilmediği sürece Erbil ile diyaloglara başlanmayacağını söyledi. “Başta tartışmalı bölgeler olmak üzere bütün Irak’ta federal yönetiminin otoritesini kurma çabalarını sürdüreceklerini” vurguladı.

İbadi sert açıklamalarıyla eş zamanlı olarak Irak’ta teröre karşı verilen savaşta komşu ülkelerin desteğini almak, Irak’ın yeniden imarı ve Kürdistan referandumu krizini görüşmek üzere, Türkiye, İran, Mısır, Suudi Arabistan ve Ürdün’ü kapsayan bir bölge ziyareti gerçekleştirdi.

Ziyaret kapsamında, İran’ın Başkenti Tahran’a giden İbadi, burada, İran Dini Lideri Ayetullah Ali Hamaney, İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ve İranlı üst düzey devlet yetkilileri ile bir araya geldi.

Irak Başbakanlık Ofisi’nden yapılan açıklamada görüşmelerde, Irak’ta yıkımı artıran ve daha fazla insanın göç etmesine sebep olan dış müdahalelerin bitmesi gerektiği mesajı verildiği söylendi. İran’ın Irak ve bütün bölgenin güvenliği açısından kritik öneme sahip olduğu kaydedildi.

İranlı diğer üst düzey yetkililerden yapılan açıklamada İran’ın Kürdistan referandumuna karşı Irak Hükümeti’ne desteğini sürdürdüğü vurgulandı.

İran Dini Lideri Ayetullah Ali Hamaney de İbadi’yi kabulünde yaptığı açıklamada, İran’ın Bağdat ve Washington arasındaki işbirliğine dair çekincelerini dile getirdi. Bağdat’ın komşularıyla olan ilişkilerini güçlendirilmesi gerektiğini belirten Hamaney, İbadi’ye, “ABD’nin komplolarından hiçbir zaman emin olmayın. Yakında size de zarar verecektir” dedi.

Hamaney ve Ruhani’nin yanısıra, Cumhurbaşkanı Yardımcısı İshak Cihangiri, Parlamento Başkanı Ali Laricani ve Düzenin Maslahatını Teşhis Konseyi (DMTK) Başkanı Mahmud Haşimi Şahrudi ile bir araya gelen İbadi, Hamaney’in Irak’ın toprak bütünlüğünü desteklediğini yineledi, Irak’ın Arap dünyasında önemli ve belirleyici bir ülke olduğunun altını çizdi.

Irak’ın yeniden imarı

Görüşmelerde diğer alanlardaki ikili ilişkiler de gündemdeydi. İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani taraflar arasında bankacılık ve ekonomik işbirliğinin artırılması ile İran’ın Irak’ın yeniden imarı çabalarına katılması gerektiğini dile getirdi. Ruhani, “Bütün gücümüzle Irak’ın yeniden inşası sürecine katılmaya hazırız” dedi. Irak’a mühendislik hizmetleri sağlamaya hazır olduklarını ifade eden Ruhani, iki ülke arasındaki ticari ilişkilerin kolaylaştırılması için bankacılık alanındaki işbirliğinin artması gerektiğini vurguladı.

Ruhani’nin Birinci Yardımcısı İshak Cihangiri ise İbadi ile yaptığı görüşmede, Bağdat ve Tahran arasındaki ticari hareketliliğin yavaş olmasından duyduğu kaygıyı dile getirdi. Cihangiri, “Her ne kadar iki ülke arasında örnek ilişkiler olsa da maalesef ticari ilişkilerimiz tahminlerimize uygun bir şekilde gelişme göstermiyor. Irak ve İran merkez bankaları başkanları arasında birçok görüşme yapılmasına bu alandaki anlaşmalar henüz tam olarak uygulanmadı” diye konuştu.

İki ülke yetkililerinin, ilişkilerin güçlendirilmesi için daha fazla çalışması gerektiğini söyleyen Cihangiri, Irak’ın yeniden inşa edilmesinden sonra İslam ülkeleri arasındaki eski yerini yeniden elde etmesini umduğunu dile getirdi. “İran ve Irak arasında doğal gaz ve demiryolları alanında işbirliğinin artırılması, serbest ticaret bölgesi kurulması gerekmektedir” ifadelerini kullandı.

Ruhani, cumhurbaşkanlığı seçimleri sürecinde muhalifler tarafından Irak ile ticarette Türkiye’nin gerisinde kaldığı yönünde eleştirilerin hedefi olmuştu.