Şarku’l Avsat’ın Kürt kaynaklardan edindiği bilgilere göre, Mesud Barzani bugün Kürdistan Bölgesel Meclisi oturumunda okunması için gönderdiği bir mektupta yaklaşan cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday olmayacağını, ilgili kurumlardaki yetkilerini bırakacağını ve kendisini Peşmerge işlerine adayacağını açıklayacak.

Barzani’nin bu adımı, Bağdat, Ankara, Tahran ve uluslararası toplumun karşı çıktığı 25 Eylül’de yapılan bağımsızlık referandumu nedeniyle bölgenin siyasi ve askeri olarak uğradığı gerileme sonrasında geldi.

Irak’ın Kürdistan parlamentosu, bugün öğleden sonra Barzani’nin mesajının okunacağı bir oturum düzenleyecek.

Kürt bir yetkili, dün Barzani tarafından cumhurbaşkanlığı yetkilerini dağıtma planının Kürdistan Parlamentosu’na gönderildiğini açıkladı. Plan parlamentoyu, cumhurbaşkanlığı yetkilerini hükümete, parlamentoya ve yargıya dağıtmaya çağırıyor.

Barzani’nin görev süresi dört gün sonra cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerinin uygulanması için belirlenen aynı tarihte sona eriyor. Ancak bu seçimler daha sonra, Bölgesel Yönetimdeki krizin tırmanması sebebiyle süresiz olarak ertelendi. Eleştirmenler, 25 Eylül’de Barzani liderliğinde gerçekleşen bağımsızlık referandumunun Iraklı Kürtler için bulanık bir gelecek bıraktığını söylüyor. Kürtlerin, Bölgesel Yönetim’in Irak’tan ayrılması için oy kullanmalarından yaklaşık 4 hafta sonra, Merkezi Hükümet, Kürtlerin anavatanlarının kalbi olarak görülen ve bağımsız devletleri için önemli gelir kaynağı olan petrol zengini Kerkük şehrinin kontrolünü yeniden sağlamak için bir askeri kampanya başlattı. Bu, referanduma şiddetle karşı çıkan Bağdat’ın aldığı diğer önlemlerin arasındadır.

Öte yandan Bölgesel Yönetim Başkanlığında Danışman Heymen Harami, Başkan Barazi’nin yüksek otoritede kalacağını kaydetti. Harami, facebook sayfası aracılığıyla yaptığı açıklamada, “Barzani, Peşmerge güçlerinde bir unsur olmaya devam edecektir. Ayrıca siyasi sürece katılmayı ve Kürdistan’ı geçmişte olduğundan daha güçlü bir şekilde savunmayı sürdürecektir.” ifadelerini kullandı.

Fransız Basın Ajansı AFP’nin belirttiğine göre, Parlamento blokları, bölge liderinin yetkilerini yasama, yürütme ve yargı makamlarına dağıtma konusunda anlaşmaya varıldıktan sonra bu dağıtım bugün yapılacak toplantıda görüşülecek.

Parlamento, birkaç gün önce Kürdistan Demokratik Partisi Başkanı Barzani’nin ve Kürdistan Yurtsever Birliği liderlerinden milletvekili Kosret Resul’un de dâhil olduğu Bölgesel Yönetim Başkanlık Heyeti çalışmalarını dondurma kararı almıştı. Barzani’nin cumhurbaşkanlığı faaliyetlerini dondurma kararı, Bölge Parlamentosu Başkanlığı’nın yetkilerini sona erdirerek görev süresini yasal olarak uzatmadığı için askıya alınmıştı.

2005 yılında parlamentoda seçilerek başkanlık görevine gelen Barzani’nin görev süresi 2013’te 2 yıl daha uzatılmıştı. Daha sonra 2015 yılında ise DEAŞ ile savaş nedeniyle bu sürenin 2 yıl daha uzatılması kararı alındı.

Önceki oturumları boykot eden Değişim Hareketi ve İslami Grubu, gerçekleşecek söz konusu toplantıya, bölgenin başkanlık yetkilerinin dağıtımı konusunun kendileri için de önem arz etmesi sebebiyle katılacakları belirtildi. Değişim Hareketi Pazar günü, Barzani’nin istifası ve ulusal kurtuluş hükümeti kurulması çağrısında bulunmuştu.

Diğer yandan Irak ve Kürt askeri yetkilileri dün Musul’da yaptıkları toplantıda, Peşmerge güçlerinin Bağdat ve Erbil arasındaki tartışmalı bölgelerden çekilmesi konusunda müzakerelerde bulunmak üzere “ilerleme” kaydetti. Ancak Irak Genelkurmay Başkanı Osman el-Ghanmi, Bağdat’ın ilan ettiği ateşkes bitiminden saatler önce yaptığı açıklamada, hala askıda kalmış bazı noktaların bulunduğunu kaydetti.

Alman Haber Ajansı’nın Iraklı bir kaynaktan ulaştığı bilgilere göre, müzakere, Kürt güçlerinin 2003 sınırlarına geri dönmesi ve sınır geçişlerinin sağlanması konuları olmak üzere iki eksene bölündü.
Genelkurmay Başkanı el-Ghanmi ise, gazetecilere yaptığı açıklamada “Makul bir ilerleme kaydedildi, ancak nihai karar ikinci Kürt heyete bağlı” dedi. El-Ghanmi ayrıca, bazı noktalarda ortak bir anlayışa ulaşıldığını, bazı noktaların ise askıda kaldığını ve Bölgesel Yönetim tarafından görüşülüp bildirileceğini kaydetti. El- Ghanmi “24 saat içinde ateşkes sağlanmazsa, önümüzdeki saatlerde ikinci bir görüşme gerçekleşecek.” şeklinde konuştu.

Irak Başbakanı Haydar el-İbadi de Cuma günü, “aynı ülkenin oğulları arasında çatışma ve kan dökülmesini önlemek için” tartışmalı bölgelerde 24 saatlik askeri güç hareketinin durdurulmasını emretmişti.

Öte yandan toplantı hakkında bilgi sahibi olan bir Kürt kaynak, Şarku’l Avsat’a, toplantının olumlu geçtiğini ve iki tarafın görüş alışverişinde bulunduğu, ancak bazı noktalarda özellikle de 2003 yılında taraflar arasında ayrılan ya da 36 numaralı hat olarak bilinen sınırlara ulaşmak için Irak güçlerinin çalışmaları konusunda anlaşmazlık yaşandığını bildirdi. Tarafların, ABD liderliğindeki koalisyon güçlerinin temsilcisinin huzurunda bir araya geldiğini belirtti.

Kaynak, Kürdistan bölgesinin en başından beri Bağdat ile olan sorunları çözmeye çalıştığını, geçtiğimiz günlerde iki taraf arasında yaşanan çatışmaların Peşmerge güçleri tarafından değil Irak güçlerince başlatıldığını kaydetti.

Irak hükümeti sözcüsü Saad el-Hadisi yaptığı açıklamada, ortak ekibin asıl görevinin, sınır bölgelerindeki federal güçleri çatışma yaşanmaksızın konuşlandırma sürecini hazırlamak olduğunu belirtti.

Bağdat ve Erbil arasındaki gerilim, Bölgesel Yönetim tarafından gerçekleştirilen ve ezici çoğunluğun kabul ettiği bağımsızlık referandumundan bu yana tırmanış gösteriyor.

Geçtiğimiz Perşembe günü, Türkiye ile olan Fiş Habur Sınır Kapısı’na yönelen Kürt ve Irak güçleri savaşçıları arasında şiddetli çatışmalar patlak vermişti.

Bu bağlamda çatışmalardan ve kan dökmekten kaçınmak istediklerini söyleyen el-Hadisi, Başbakanın, yeniden konuşlanmayı sağlamak ve federal güçlerin yetkilerini yaymaya zemin hazırlamak için federal kesimlerdeki hareketi durdurma kararı aldığını belirtti.

El-Hadisi ayrıca, uzman askerlerden oluşan teknik bir ekibin, “anayasa ile tanımlanan, Bölgesel ve federal yönetim topraklarını ayıran Mavi Hat sınırında federal kuvvetlerin konuşlandırılmasını sağlamak” için çalıştığını kaydetti.

Süleymaniye, Halepçe, Duhok ve Erbil şehirlerini içeren Mavi Hattı, Kürt makamları 2003’ten bu yana Kerkük, Ninova, Diyala ve Selahaddin şehirlerine kadar genişletmek istiyor. Bu bağlamda el-Hadisi, “Irak güçleri, Irak – Türkiye sınırındaki Fiş Habur bölgesine tekrar konuşlanmayı amaçlıyor.” dedi.