Mülteci kamplarında meyve satan Afganistanlı Muhammed Veli, Pakistan’daki zorlukları ve açlığı vatanına geri dönmeye tercih ediyor. Çünkü Afganistan’daki tehlikeler halen devam ediyor.
İslamabad, son haftalarda Pakistan’daki radikal tarafların aralarında saklandıklarını ileri sürerek Afgan mülteciler üzerindeki baskılarını artırdı. Bu nedenle tüm Afganların ülkeyi terk etmeleri gerekti.
Ancak Sovyetlerin, Afganistan’ı işgali ve mültecilerin Pakistan’a akın etmesinden 38 yıl sonra, Taliban ve DEAŞ örgütü halen daha çok sayıda sivil öldürmeye devam ediyor.
İslamabad’ın hemen dışında on binlerce Afgan, su ve elektrik olmadan aşırı yoksulluk içerisinde çamurdan yapılı evlerin olduğu sıradan kamplarda yaşam mücadelesi veriyor. Üzerindeki yırtık paltosuyla soğuktan üşüyen Muhammed Veli, geçtiğimiz günlerde Kabil’deki ailesini aradığını anlatıyor.
Afganistan’da Ocak ayı sonlarında gerçekleşen kanlı saldırılara işaret eden Muhammed, ailesinin, büyük saldırılar ya da intihar operasyonları hakkında konuşmadıklarını söyledi.
1.4 milyon Afgan mülteci
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği’ne (UNHCR) göre, yaklaşık 1.4 milyon Afgan mülteci, Pakistan’da yaşıyor. Resmi olmayan tahminlere göre, ülkede belgesiz bulunan 700 bin mülteci daha var.
Öte yandan, Pakistan’daki mülteci karşıtı söylemler, geçtiğimiz haftalarda ABD’nin, İslamabad’ı topraklarında radikallere karşı önlem almamakla suçlamasıyla artmaya başladı.
“Onların varlığı, Afgan teröristlerin aralarına sızmasını sağlıyor”
Dışişleri Bakanlığı, “Pakistan, Afgan mültecilerin ülkelerine geri gönderilmesinin önemini vurguluyor, çünkü onların varlığı Afgan teröristlerin aralarına karşımasına yardımcı oluyor” açıklaması yaptı.
Çok sayıda Afgan mültecinin yaşadığı, Pakistan’ın kuzeybatısında bulunan ve büyük bir kent olan Peşaver’de yaşayan Mahmud Han, “Yeter artık! Onlara 40 yıldır hizmet verdik, onlarla evlerimizi paylaştık ve misafirlerimiz gibi davrandık” dedi.
Ocak ayı sonunda Pakistan, tekrar tekrar ertelemesinin ardından mültecilerin Afganistan’a dönmesi için son tarihi 60 gün daha erteledi. BM, mültecilerin gönüllü geri dönüş ihtiyacını vurgulayarak, zorla sınır dışı etme konusunda uyardı.
Afganistan’da güvenlik durumu bozulmaya devam ederken, İslamabad’daki mültecilerin herhangi birinin ülkelerine geri dönmeyi kabul edeceğinden şüphe ediliyor.
“Savaş ve çatışma dışında bir şey kalmadı”
Sovyet işgalinden sonra Pakistan’a gelen 60 yaşındaki Hacı Şehzade, “Vatanımdan geriye savaş ve çatışmalar dışında hiçbir şey kalmadı” dedi.
Norveç Mülteci Konseyi tarafından yayınlanan yakın tarihli bir rapora göre, ülkelerine geri dönmüş Afganların yüzde 70’i çatışmalar sebebiyle en az iki kez Afganistan içerisinde taşınmak zorunda kaldı.
“Afganların sınır dışı edilmesi için doğru zaman değil”
Norveç Mülteci Konseyi Genel Sekreteri Jan Egeland, “Afganların sınır dışı edilmesi için uygun zaman değil, bu durum bölgedeki tüm istikrarı bozabilir ve acılara sebep olabilir” açıklaması yaptı.
Fakir mülteciler genellikle büyük şehirlerin sınırları üzerinde gruplandırılırlar. İslamabad’daki mülteci temsilcisi Şir Ağa, artan nüfustan şikayet eden Kabil’in kendilerine bir yardım sağlayamayacağına işaret ediyor.
AFP’ye konuşan Ağa, “Mültecilerin iş bulma sorunları var ancak en azından sığınabilecek evleri var” dedi.
Mülteciler, AFP’ye Afganistan’daki yaşam koşullarının çok kötü olduğunu hatta geri dönenlerin çoğunun, Pakistan sınırını geçip, geri dönmeyi düşündüklerini söyledi.