Birleşmiş Milletler uzmanları, 13 Ekim Uluslararası Doğal Afetlerin Azaltılması Günü öncesinde yaptıkları açıklamada iklim değişikliğinden kaynaklanan afetler nedeniyle son 20 yılda 1 milyon 300 bin kişinin öldüğünü, iklim kaynaklı ekonomik kaybın da yüzde 151 oranında arttığını belirtti.
Birleşmiş Milletler Afetlerin Azaltılması Uluslararası Stratejisi (UNISDR) raporuna göre son 20 yıldaki doğal afetler nedeniyle 4,4 milyar kişi evsiz kaldı ya da acil yardıma ihtiyaç duydu. Raporda ayrıca düşük ya da orta gelirli nüfusun ağırlıkta olduğu ülkelerdeki insanların doğal afetler nedeniyle ölüm riskinin gelişmiş ülkelere göre 7 kat fazla olduğu kaydedildi.
UNISDR’daki Sendai Destek ve İzleme Şubesi Müdürü Ricardo Mina, iklim değişikliğine neden olan sera gazı emisyonlarının azaltılmasının gerektiğini, aksi halde iklim değişikliği kaynaklı tehlikelerin kontrolden çıkabileceğini söyledi. Mina, yeni risklerin oluşmasını önlemek amacıyla alınacak tedbirlere daha fazla yatırım yapılması gerektiğini vurguladı.
Raporda 1998 – 2017 yılları arasında doğal felaketlerden etkilenen ülkelerin 2 trilyon 908 milyarlık maddi zarara uğradığı ve bu rakamın önceki 20 yılda kaydedilen maddi zararın 2 katından fazlasına denk geldiği belirtildi. Artan iklim değişikliği tehdidine dikkat çekildi. 1978-19978 yılları arasında afetlerden kaynaklanan zararın 895 milyar dolar olduğu belirtilen raporda, zararın ‘dramatik artış’ göstererek yüzde 151 oranında arttığı vurgulandı. 1998 – 2017 yılları arasında iklim kaynaklı 7 bin 255 felaketin kayda geçirildiğine işaret edilen raporda bunların yüzde 43.4’ünüm sel, yüzde 28.2’sini de fırtına medemli olduğu bildirildi.
UNISDR’nin raporunda, 1998-2017 yılları arasında yaşanan afetlerin ABD’ye 944,8 milyar dolar, Çin’e 492,2 milyar dolar, Japonya’ya 376,3 milyar dolar, Hindistan’a 79,5 milyar dolar, Porto Riko’ya ise 71,7 milyar dolara mal olduğu kaydedildi. Ayrıca Fransa’nın 48,3 milyar dolar, Almanya’nın 57,9 milyar dolar, İtalya’ını 56,6 milyar dolar, Tayland’ın 52.4 milyar dolar ve Meksika’nın da 46,5 milyar kaybettiği bilgisi verildi.
Rapora göre 1978-1997 yılları arasında iklim kaynaklı doğal afetlerin sayısı yıllık ortalama 165 iken 1998-2017 yılları arasında bu sayı 329’a yükseldi. Son 20 yıllık süreçte doğal afetlerde ölen 1,3 milyon kişinin yüzde 44’ü iklim kaynaklı afetlerde yaşamını yitirdi.
Fakir ülkelerin doğal felaketlerden etkilenme düzeyini gösteren en net örnek olarak ise Port Riko olarak gösterildi. ABD, Porto Riko’da geçen yıl eylül ayında etkili olan Maria Kasırgası’ndan kaynaklanan hasarın onarılması için 71 milyar dolardan fazla yardımda bulundu. 1998 yılından beri yapılan bu en büyük yardım miktarının Porto Riko’nun gayri safi yurtiçi hasılasının yüzde 12.2’sine denk olduğu belirtildi.
Son 20 yılda, orta gelirlinüfusa sahip ülke olarak sınıflandırılan Küba dışında afetlerden en çok etkilenenler düşük gelirli ülkeler oldu.
Haiti’de meydana gelen 5,9 büyüklüğünde depremdeki kayıp, gayri safi yurt içi hasılanın yüzde 17.5’ine denk gelmesi nedeniyle en büyük kayıp olarak kayda geçirildi.
Ölümlerin çoğunun deprem ve tsunami gibi jeolojik kaynaklı felaketler nedeniyle gerçekleştiğine dikkat çekilen raporda, doğal afetlerin yüzde 91’ine seller, fırtınalar, kuraklık ve sıcaklık dalgaları gibi iklimle ilgi şiddetli hava olaylarının yol açtığı belirtildi.
Leuven Katolik Üniversitesi Sağlık ve Toplum Enstitüsü’nden Prof. Dr.Arati Goha, ısı dalgalarının önümüzdeki 5 ila 10 yıl arasında küresel tehdit oluşturacağını söyledi. Goha, bu sorunla hem zengin hem de fakir ülkelerin karşı karşıya kalacağını belirterek insanın ısı direncinin sınırlı olduğunu vurguladı. Goha ayrıca insanların ve ülkelerin direncini güçlendirmek için mevcut riskleri azaltma çağrısında bulundu.
UNISDR Özel Temsilcisi Mami Mizutori rapora ilişkin yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“Rapordan çıkan sonuçlar açıkça gösteriyor ki hava olaylarının neticesi olan ekonomik kayıplar sürdürülebilir değil. Yoksulluğu ortadan kaldırmaya yönelik aksaklıklar dünyanın bazı bölgelerinin daha da etkilenmesine neden oluyor.”
Raporda, şiddetli hava olaylarından kaynaklanan ekonomik kayıpların sürdürülemez olduğu belirtilirken dünyanın yüksek riskli bölgelerindeki yoksulluğun ortadan kaldırılmasının önünde de engel teşkil ettiği kaydedildi. Raporda konuya dair şu ifadeler kullanıldı:
“Ekonomik kayıpları azaltmak, hayatları ve geçim kaynaklarını kurtarmak ve afet riskini yönetmek söz konusu olduğunda neyin işe yaradığını daha iyi anlamak istiyorsak sadece ekonomik kayıp verilerini araştırmaktan daha fazlasını yapmalıyız.”