İngiltere’nin güneyinde bir alışveriş merkezinde eski Rus casusu Sergey Skripal ve kızının zehirlenmesine dair gerilim tırmanıyor.

İngiltere Başbakanı Theresa May, Rusya’nın casusa suikast girişiminden “sorumlu” olduğunu açıkladı. Nitekim May, Moskova’ya karşı özellikle “23 Rus diplomatın sınır dışı edilmesi”, “bu yaz Rusya’nın ev sahipliği yapacağı Dünya Kupası’na bakanlar ve kraliyet ailesi üyelerinin katılmaması” ve “İngiltere’deki Rusya Devleti’ne ait mal varlıklarının dondurulması” yönünde bir yaptırım paketi açıkladı.

İlk gününde bugüne zehirlenme vakası

Eski Rus casusu Sergey Skripal ve kızı Yulia, 4 Mart günü Salisbury kentindeki bir alışveriş merkezinde bir anda hastalanmış, ardından sokaktaki bir bankta bilinçsiz bir şekilde yatarken bulunmuştu. Sergey, 2006 yılında Rusya’da İngiltere için casusluk yaptığı suçlamasıyla yargılanmış ve 13 yıl hapse mahkum edilmişti.

İngiltere polisi, Skripal ve kızının belirsiz bir maddeyle zehirlendiği açıkladı. Nitekim bir alışveriş merkezinde bir bankta bilinçsiz halde bulunduklarına dikkat çekildi.
BBC kanalı ise Skripal’ın İngiltere’nin dış istihbarat servisi MI6 için Avrupa’da gizli görevlerde bulunduğunu ve İngiltere istihbaratına sızdırdığı bilgiler karşılığında 100 bin dolar para aldığını söyledi.

Aynı gün Kremlin, çifte Rus ajanın yaralanması konusunda herhangi bir bilgiye sahip olmadıklarını açıklayarak, durumu “trajik” olarak nitelendirdi.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in sözcüsü yaptığı açıklamada, “Londra, Rusya istihbarat teşkilatının eski albayını bulduktan sonra polis tarafından başlatılan soruşturmada yardım talebinde bulunmadı” dedi.

Öte yandan İngiltere, Dışişleri Bakanı Boris Johnson aracılığıyla zehirlenme vakasında herhangi bir devletin sorumluluğunun tespit edilmesi halinde “güçlü” karşılık verecekleri tehdidinde bulundu. Rusya’nın Londra büyükelçiliği sözcüsünün aktardığına göre bu durum Moskova’da şaşkınlığa neden oldu.

Sözcü, İngiltere Dışişleri Bakanlığının ‘soruşturma bitmiş ve sanki Rusya konuya dair sorumluluğu üstlenmiş’ gibi konuştuğunu söyledi. Büyükelçilik sözcüsü ayrıca, Rusya’ya karşı yeni bir hamle için senaryo yazıldığını öne sürdü.

1 gün sonra İngiltere hükümeti, terörle mücadele polisinin davayla ilgili soruşturmasını dinlemek ve zehirli bir madde ile casusu zehirleme girişimini tartışmak üzere olağanüstü bir toplantı düzenledi.

Aynı günün akşamında İngiltere terörle mücadele Emniyet Müdürü Mark Rowley, kullanılan gaz türünü belirtmeden, Skripal ve kızı Yulia’nın “sinir gazı” aracılığıyla kasıtlı olarak suikaste uğradığını açıkladı.

8 Mart’ta İngiltere İçişleri Bakanı Amber Rudd, Skripal ve kızını öldürme girişiminde sorumluları bulmak için her şeyi yapacaklarını belirtti. Bir gün sonra ise İngiltere Başbakanı May, Rusya’nın saldırıya karışmış olduğunun ispat edilmesi halinde İngiltere’nin cevap vereceğini duyurdu.

Bu bağlamda İngiltere’nin, Rus büyükelçisini sınır dışı edip etmeyeceğine dair bir soruya May, “Uygun olanı yapacağız. Saldırının bir devlet gözetiminde yapıldığı kanıtlanırsa, doğru olanı yapacağız” cevabını verdi.

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da İngiltere’nin uyarılarına yanıt vererek, durumun propaganda amaçlı olduğunu ve ciddi olmadığını savundu.

Öte yandan ilk kez İngiltere polisi, bir saldırıyı soruşturmak üzere (olay yerinden arabaları ve eşyaları kaldırmak için) orduyu kullandı. Medya organları ise kraliyet donanması ve kimyasal silah uzmanları da dahil, 108 unsurun soruşturmaya katıldığını açıkladı.

Geçtiğimiz Cumartesi günü İçişleri Bakanlığı, İngiliz polisinin 200’den fazla görgü tanığı tespit ettiğini ve soruşturma kapsamında 240’tan fazla maddeyi incelediğini duyurdu. Bakanlık, terörle mücadele polisinin 250 üyesinin de “hızlı ve profesyonelce” yürütülen soruşturma dahil olduğunu kaydetti.

Kremlin geçtiğimiz Salı günü, Skripal’a yönelik İngiltere’de düzenlenen saldırının “Rusya’yı ilgilendirmeyen bir mesele” olduğunu açıkladı. Kremlin sözcüsü yaptığı bir basın açıklamasında, “Skripal, İngiltere istihbarat teşkilatında çalışıyordu ve olay İngiltere’de gerçekleşti. Bu, Rusya hükümetinin sorunu değil” dedi.

BBC’nin aktardığına göre Putin, İngiltere’nin Moskova’yı suçlamadan önce eski Rus casusa olanları gerçek bir şekilde ortaya çıkarması gerektiğini söyledi.

Rusya’nın Londra büyükelçisi de İngiltere hükümetini, Skripal’ın zehirlenme vakasını araştırmak için “çok tehlikeli bir oyun” oynamakla suçladı.

May de saldırı konusunda Moskova’yı suçlarken, Kremlin’e sinir gazı programını açıklama çağrısı yaptı. Saldırıda kullanılan gazın Rusya tarafından geliştirilen bir tür olduğuna dikkati çeken İngiltere Başbakanı, Rusya’ya konuyu netleştirmek üzere geçtiğimiz Salı gecesine kadar mühlet verdi.

Moskova, May’in parlamentoya yaptığı açıklamaları reddederken, durumu “komedi” olarak nitelendirdi. Rusya Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, May’in açıklamasının “kışkırtıcı siyasi kampanyanın” bir parçası olduğunu söyledi.

Theresa May’in ilan ettiği tarihten bir gün önce, 13 Mart’ta Sergey Lavrov, ülkesinin zehirlenme vakasında suçsuz olduğunu vurguladı. Skripal’ın zehirlenmesinde kullanılan sinir gazı numunelerinin talep edildiğini söyleyen Rus Bakan, Moskova’nın soruşturmada işbirliği yapmaya hazır olduğunu duyurdu.

Rusya, Moskova’daki İngiltere Büyükelçisi’ni Dışişleri Bakanlığı’na çağırdı. Ancak ayrıntılı bilgiye yer verilmedi.

Kremlin, 14 Mart’ta sinir gazı ile yapılan saldırıda Rusya’nın parmağı olmadığını yinelerken, “asılsız suçlamaları ve Londra tarafından yapılan uyarıları” kabul etmediklerini belirtti.

İngiltere Başbakanı Theresa May, parlamentoda eski casusun zehirlenmesinden sorumlu olduğunu savunduğu Moskova’ya tehditlerde bulundu. Bu bağlamda May, 23 Rus diplomatın sınır dışı edileceğini duyurdu. Rusya ise, 30 yıldan bu yana diplomatlara yönelik en büyük sınır dışı olayı olan bu durumu “düşmanca bir hareket” olarak nitelendirdi.

Aynı şekilde İngiltere Başbakanı, Rusya Dışişleri Bakanı ile Londra’da yapılması planlanan görüşmenin ve Moskova ile temasların ertelenmesinin yanı sıra İngiltere’de mevcut Rusya Devleti’ne ait mal varlıklarının dondurulduğunu açıkladı.

May ayrıca, bu yaz Rusya’nın ev sahipliği yapacağı Dünya Kupası’na hiçbir bakanın ve kraliyet ailesi üyesinin katılmayacağını söyledi.

Diğer taraftan İngiltere, 14 Mart’ta Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ni acil toplantıya çağırdı.

66 yaşındaki çifte ajan Skripal ve 33 yaşındaki kızı Yulia, zehirlenme olayının yaşandığı günden bu yana hastanede tedavi görüyor.