Başbakan Haydar el- İbadi, bu günlerde, yolsuzlukla mücadele ve hizmet talep eden halk protestolarının girdabı ortasında yalnız kalmış görünüyor. Şurada ve burada kendini gösteren birtakım mütevazi ifadeler hariç, çoğu siyasi figür ve blok, Irak’ın merkez ve güney eyaletlerinde bazen şiddetli biçimlere bürünen halk hareketi hakkında sessizliğini koruyor.
Çoğu yerel gözlemci ve analist, partilerin ve siyasi güçlerin arkasına sığındığı bir sessizliğin söz konusu olduğunu söylüyor. Nitekim siyasi süreçteki Kürtler ve Sünniler, protestolar hakkında herhangi bir açıklama yapmazken, Mukteda el-Sadr’ın sakin olma çağrıları ve protestocuların yanında olduğunu belirtmesi dışında Şii güçlerden de zikredilmeye değer herhangi bir açıklamada gelmedi.
İslami Davet Partisi’ne yakın olan bir kaynak Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “İbadi’nin son günlerdeki tutumu ile ilgili karmaşıklığın artması, üyesi olduğu İslami Davet Partisi’nin İbadi’nin tereddütlü politikaları karşısında duyduğu memnuniyetsizlikten kaynaklanıyor olabilir” dedi.
İsmini belirtmemeyi tercih eden kaynak, konuşmasının devamında, “İbadi şu günlerde özellikle de süresi dolan bir hükümete öncülük ederken pek kıskanılacak bir durumda bulunmuyor ve işler daha fazla karmaşıklığa doğru ilerliyor gibi görünüyor” ifadelerini kullandı.
İbadi’nin protestocuların taleplerini karşılama becerisinden kuşku duyan kaynak, “Yetkilere ve fonlara yeterince sahip olmayan ve Dünya Bankası’nın kısıtlamalarıyla kısıtlanan bir hükümetin gölgesinde bu mümkün değildir. İbadi şu an IMF’nin rehinesidir. Çünkü, devletin idari, politik ve mali kararlarının uygulanmasının denetimi şu anda IMF’nin elindedir. Laith Kubba, IMF tarafından, mali durumu yönetmek için görevlendirildi ve şu anda Yeşil Bölge’deki ofisinde çalışıyor” dedi.
Gözlemciler, Dava Partisi Genel Sekreteri Nuri el-Maliki’nin parti arkadaşı İbadi’nin içinde bulunduğu yalnızlığı göz ardı etmesine dayanarak, Maliki’nin gizli olarak protestoculara destek verdiğini düşünüyorlar.
Önceki gün Twitter üzerinden protestoculara hitap eden Maliki, “Muhterem gençler! Sizleri selamlıyorum. Sevgili vatanınız Irak’ı savunmak için silahlarınızı omuzlarken taşıdığınız yüksek ulus bilincinizi ve ruhunuzu selamlıyorum. DEAŞ çetelerinin üstesinden geldiniz. Siz bugün Irak’ın atan kalbisiniz ve iyi ve onur bir yaşam adına hizmetlerin talep edildiği protestolara liderlik yapan sizsiniz” ifadelerini kullandı.
El-Maliki’nin 2011 kışında, başbakanlığının ikinci devresinde karşı karşıya kaldığı protestolarda takındığı tutum, düzinelerce insanın tutuklanmasına yol açan sert tedbirleri ve gösterilere defalarca engel olduğu bilinmektedir. Bu durum sonrasında Maliki’nin siyasi itibarını zedelemişti. Mevcut protestolarla birlikte İbadi’nin de aynı durumla karşı karşıya kalması bekleniyor. Onlarca ve yüzlerce yaralı ve ölü protestocu ile birlikte…
Öte yandan, Kufe Üniversitesi’nde siyaset bilimi profesörü olan İyad Anbar, İbadi’nin son günlerde içinde bulunduğu tecrit edilmişliği destekliyor. Anbar Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “İbadi şu günlerde yalnız görünüyor. Bu onun hükümeti yönettiği dönemdeki tasarruflarından kaynaklanıyor. Ayrıca siyasi güçler, mevcut protestoların gölgesi altında, onun yanında durmak ve itibarlarını tehlikeye atmak istemezler” ifadelerini kullandı.
İbadi’nin göstericilere karşı aldığı katı güvenlik önlemlerin, partisinin DEAŞ örgütü aleyhindeki tutumları ile kazandığı itibarı yok ettiğini söyleyen Anbar, bu durumun ikinci kez iktidarı elde etmek isteyen İbadi’nin planlarını etkileyeceğini düşünüyor.
İbadi’nin siyasi liderler ve kanaat önderleri ile bir araya geldiğini fakat göstericilerin temsilcileri ile görüşmediğini kaydeden Anbar, İbadi’nin bu tutumunun, benzeri görülmemiş halk galeyanından onları koruduğuna dair siyasi gruplara gönderilen bir mesaj olduğunu düşünüyor. İbadi başbakanlık mücadelesinin sonraki aşamalarında bu gruplardan destek almayı hedefliyor.